Πριν από αρκετά χρόνια, όταν ακόμα βρισκόμουν εντός της χριστιανικής πίστεως, είχα αγοράσει το βιβλίο του εκλιπόντος θεολόγου Χρήστου Γιανναρά «Καταφύγιο Ιδεών». Σε αυτό, περιγράφει την πνευματική του πορεία υπό μορφή εξομολογήσεως.

Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου (το οποίο αποτελείται από 390 σελίδες και χωρίζεται σε 31 κεφάλαια) καταλαμβάνεται από την καταγραφή της εμπειρίας του μέσα από την ορθόδοξη οργάνωση «Ζωή». Οι χριστιανικές οργανώσεις υποκαθιστούσαν (και υποκαθιστούν ακόμα) το κατηχητικό και προσηλυτιστικό έργο της επισήμου Εκκλησίας.

Γιατί όμως το χαρακτηρίζω «προσηλυτιστικό», εφόσον απευθύνονται (ως επί το πλείστον) σε ήδη χριστιανούς (μυρωμένους βαπτισμένους, του θεού παραδομένους); Νομίζω ότι η απάντηση είναι πολύ απλή. Απευθύνονται σε χριστιανούς που ποτέ τους δεν ασχολήθηκαν σοβαρά με την θρησκευτική τους πίστη. Είναι το ίδιο και το αυτό σαν να απευθύνονται σε ανθρώπους που τώρα για πρώτη φορά θα κατηχηθούν. Άλλωστε ο ίδιος ο Γιανναράς χρησιμοποιεί τον όρο αυτό όταν αναφέρεται στην προσχώρηση της μητέρας του στην κίνηση της «Ζωής» (σ. 35). Και ο Γιανναράς μπορεί μεν να δίνει τη μαρτυρία του για γεγονότα που έλαβαν χώρα αρκετές δεκαετίες πριν, όμως σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματα της επιρροής εκείνης.

Σήμερα υπάρχουν πολλές χριστιανικές οργανώσεις ορθόδοξες και ετερόδοξες. Ορθόδοξες του νέου ημερολογίου και του παλαιού. Κύκλοι μελέτης των Γραφών και των πατέρων, αλλά και κύκλοι «φωτισμένων» που δεν έχουν την επίσημη έγκριση της Εκκλησίας. Να προσθέσουμε επίσης και τις χριστιανικές απολογητικές ιστοσελίδες που κινούνται από το «αντιαιρετικό» γραφείο της Εκκλησίας.

Όλα αυτά όμως κινούνται γύρω από τον ίδιο πυρήνα: Την πίστη στον Χριστό. Τώρα το πώς ερμηνεύει ο καθένας τους τον «Χριστό» και την πίστη, είναι…αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Είναι πιστεύω γνωστό στους αναγνώστες ότι και οι ίδιοι οι «απολογητές» του διαδικτύου είναι μεταξύ τους διχασμένοι, αφού άλλοι δέχονται την εξέλιξη των ειδών και άλλοι όχι. Δεν είναι όμως γνωστό (και παίρνω την ευθύνη των γραφομένων μου), ότι ενώ διατείνονται περί της ιστορικότητος του Ιησού προς τους έξω, οι ίδιοι μεταξύ τους αναφέρουν ότι ο Χριστός δεν υπάρχει στην ιστορία, ότι τα νούμερα των μαρτύρων που παρουσιάζουν είναι πλασματικά, και ότι τα συναξάρια δεν είναι ιστορία! Δηλαδή, κοροϊδεύουν ανοικτά τους αναγνώστες τους.

Ο Γιανναράς καταγγέλλοντας από τη μια τον επίσημο εκκλησιαστικό μηχανισμό του καιρού του ότι διεφθάρη θεολογικώς από τη Δύση (και όχι μόνο), και αναφέροντας από την άλλη ότι πολλοί που επάνδρωσαν αργότερα εκκλησιαστικές θέσεις προέρχονταν από τις οργανώσεις, δεν δίνει πουθενά το περιθώριο ώστε να χωρέσει η «αυθεντική» Ορθοδοξία.

Τί είναι αυτό; Είναι μια πλάνη που όποιος την έχει, αρνείται να δει κατάματα την πραγματικότητα, αλλά πιστεύει ότι υπάρχει μεν (καθότι βιώθηκε από αυθεντίες -που τους καλούν «πατέρες») αλλά δεν εκπροσωπείται πλέον ορθά καθότι χρειάζεται μια «θεολογική» επαναφορά. Διαχωρίζουν δηλαδή αυτό που βλέπουν στον καιρό τους ως «ορθοδοξία», από αυτό που έχουν πλάσσει στο νου τους. Και θα λέγαμε, ότι μάλλον οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες καθώς και στην εγωιστική θέση της δήθεν κατοχής της απόλυτης αλήθειας και αυθεντίας. Ο άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτή τη φάση, έχει την ψευδαίσθηση ότι αν κλονιστεί το πιστεύω του, θα καταρρεύσει και ο κόσμος του. Σαν να μην υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από αυτό που έμαθε να αποδέχεται μετά από πολυετή πλύση εγκεφάλου και προπαγάνδας που υφίσταται ήδη από την παιδική του ηλικία.

Από τη δική μου εμπειρία με το Χριστιανισμό, φρονώ ότι υπάρχουν τρία πιθανά ενδεχόμενα για κάποιον που βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση. Είτε θα συνεχίσει να πλανιέται περί της «ιδεώδους» Ορθοδοξίας (την οποία δεν είδε ποτέ του), είτε θα αποδεχτεί την πραγματικότητα μη απαρνούμενος το πιστεύω του αλλά ζώντας σε «απομόνωση» (εφόσον δεν μπορεί να βρει στην κοινότητα άλλους ισόψυχους και ομόφρονες), είτε θα προσπαθήσει να επανεξετάσει την ορθότητα του «πιστεύω» του, για να καταλάβει πως ποτέ δεν υπήρξε η «ιδεώδης» Ορθοδοξία, όχι τόσο εξαιτίας της ανθρώπινης αδυναμίας, αλλά στην ουσία του ίδιου του δόγματος. Όπως και αν έχει, παρακάτω παρουσιάζονται αποσπάσματα από το εν λόγω βιβλίο, για να πάρουμε μια γεύση για το πώς η Εκκλησία καταστρέφει ανθρώπινες ζωές, για όσους φυσικά πήραν την απόφαση να ακολουθήσουν ουσιαστικά και όχι τυπολατρικά τις επιταγές του «Χριστού» δηλαδή…τις δικές της …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Στο προηγούμενο μέρος, εξετάσαμε δύο από τις συνήθεις χριστιανικές απολογητικές κατηγορίες κατά του φιλοσόφου Ιουλιανού.

Η πρώτη, ήταν η πολιτική του απέναντι στους χριστιανούς.
Εκεί, είπαμε ότι φρόντισε να εξασφαλίσει την θρησκευτική ανοχή όχι μόνο απέναντι του Χριστιανισμού, αλλά και μεταξύ των χριστιανικών ρευμάτων.
Ότι η κατάργηση χριστιανών από καίριες και σημαντικές θέσεις ήταν πράξη συνετή προς αποφυγή στάσεων, και τέλος ότι το διάταγμά του που όριζε ότι ο καθηγητής της κλασσικής παιδείας δεν θα μπορούσε να είναι χριστιανός, ήταν απόλυτα λογικό και συνεπέστατο με τις χριστιανικές θέσεις πριν την επισημοποίηση του Χριστιανισμού.

Η δεύτερη, είναι ότι η στήριξή του προς τον Ιουδαϊσμό ήταν στα πλαίσια της θρησκευτικής πολιτικής της ανεξιθρησκείας. Μάλιστα δείχθηκε από τα ίδια τα γραπτά του η επικριτική του θέση απέναντι στον Ιουδαϊσμό.

Στο παρόν, θα εξεταστούν οι ισχυρισμοί περί φόνων και διώξεων, καθώς και το λεγόμενο πογκρόμ που υποτίθεται ότι διέπραξε …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Ο Χριστιανισμός δεν είναι στην πραγματικότητα η θρησκεία της «αγάπης», της «συγνώμης» και της ανεκτικότητας, όπως επαγγέλλεται. Απεναντίας, η Εκκλησία δεν ανέχεται τους «αποστάτες», ειδικά όταν αυτοί την εγκαταλείπουν πρωτίστως εξαιτίας της ίδιας της πίστεως, της ουσίας της, και δευτερευόντως για την υποκρισία της. Δεν συγχωρεί κανέναν που αποσκιρτά από αυτήν, διότι τον θεωρεί κτήμα της. Δούλο «θεού», δηλαδή δούλο δικό της. Πολύ περισσότερο όταν κανείς την απορρίπτει για κάτι καλύτερο, και πρόκειται περί προσωπικότητας και ανθρώπου με εξουσία που προσπαθεί να επαναφέρει τις χαμένες ισορροπίες.

Αυτό συνέβη και με την περίπτωση του Ιουλιανού. Μετά τον θάνατό του στα τριάντα δύο του, οι χριστιανοί πατέρες και συγγραφείς επισώρευσαν εναντίον του κατηγορίες διαστρέφοντας τα γεγονότα είτε επινοώντας εντελώς φανταστικά. Επί αιώνες λοιδορούνταν το όνομά του με τους χαρακτηρισμούς «αποστάτης» και «παραβάτης». Βέβαια, από την εποχή της αναγεννήσεως και του διαφωτισμού και πέρα, επιχειρήθηκε η αποκατάσταση του ονόματός του. Έτσι, «η σύγχρονη ιστοριογραφία δεν τον αντιμετωπίζει πια ως “παραβάτη” του χριστιανικού νόμου» (Η αντιπαγανιστική νομοθεσία της ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέσα από τους κώδικες, μτφ Α. Καμαρά σ. 112). Σήμερα υπάρχουν εξαιρετικές εργασίες και βιβλία που κυκλοφορούν στο εξωτερικό και ειδικεύονται πάνω στο θέμα αυτό. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο συστηματικά και στον ίδιο βαθμό, εξαιτίας της παπαδοκρατίας. Υπάρχουν αναφορές σε βιβλία όπου γίνεται προσπάθεια να κατανοηθεί το ζήτημα με μετριοπάθεια και ψυχραιμία. Ωστόσο να έχουμε πάντοτε υπόψη μας ότι όσα προτερήματα κι αν αναγνωριστούν στον Ιουλιανό, πάντα θα υπάρχει το «αγκάθι» της προσπάθειάς του να επαναφέρει την εθνική λατρεία.

Το παρόν άρθρο δεν είναι βιογραφικό -αν και περιέχει βιογραφικές πληροφορίες. Αποσκοπεί στο να φέρει στο φως όσα κρύβονται επιμελώς και να διαφωτίσει πλήρως όσες «μισο-αλήθειες» ψελλίζονται από τους κατηγόρους. Συνήθως, ο Ιουλιανός κατηγορείται για την πολιτική που εφήρμοσε απέναντι στους χριστιανούς (όπως την απαγόρευση της άσκησης κάποιων επαγγελμάτων και τη στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων), για το ότι στο θρησκευτικό του πρόγραμμα υποστήριξε τους Ιουδαίους και τον συγκρητισμό (άρα, από πού κι ως πού Έλλην), για φόνους και διωγμούς κατά των χριστιανικών πληθυσμών που άλλοτε ενθάρρυνε και άλλοτε μετείχε και ο ίδιος (ανθρωποθυσίες), και τέλος για το ότι εφήρμοσε το λεγόμενο «πογκρόμ» όταν ανέλαβε την εξουσία μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Κωνσταντίου. Σε αυτό το πρώτο μέρος, θα εξετάσουμε τα δύο πρώτα ζητήματα. Στο δεύτερο μέρος τα υπόλοιπα δύο. Οι αποδόσεις των κειμένων του Ιουλιανού είναι από τις εκδόσεις «Ζήτρος» …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Το ευαγγέλιο με την ονομασία Κατά Μάρκον, δεν γράφηκε από κανέναν ευαγγελιστή Μάρκο, είναι ανώνυμο και πλαστογραφημένο στο όνομα του Μάρκου θεωρούμενου ακολούθου του Πέτρου, γράφηκε μετά το 70 κ.χ. μακρυά από την Ιουδαία και αγνοεί την γεωγραφία της και αρκετά από τα έθιμά της. Είναι όμως το πρώτο και βασικό Ευαγγέλιο, το οποίο όλα τα υπόλοιπα αντέγραψαν, διόρθωσαν ή και διέστρεψαν. Είναι και το πρώτο κείμενο που προσπαθεί να ιστορήσει τον Ιησού που πρωτοβλέπουμε στις Επιστολές του Παύλου, στις οποίες η ιστορικότητά του είναι θολή όπως έχουμε δει. Μάλιστα θεωρείται το λιγότερο φανταστικό και πιο πραγματιστικό ευαγγέλιο και θα δούμε αν αυτό ισχύει και σε τι βαθμό.

Έτσι, είναι σημαντική η μελέτη του όπως έχουμε δει και στη δημοσίευση για τον Σιναϊτικό Κώδικα, στον οποίο έχουμε την πιο παλιά και πλήρη μορφή που υπάρχει, στο να καταλάβουμε πως ξεκίνησε ο Χριστιανισμός.

Το παρακάτω κείμενο είναι μετάφραση του αντίστοιχου κειμένου του Richard Carrier με τίτλο: All the Fantastical Things in the Gospel according to Mark 30/7/2024 με ελάχιστες τροποποιήσεις.

Τα σχόλιά μου σε αγκύλες …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Εδώ, θα ασχοληθούμε με δύο σημαντικά βιβλία που εξέδωσε τελευταία η γνωστή σε εμάς σειρά Lux Orbis, η οποία ειδικεύεται σε θέματα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της κριτικής στην Εκκλησία.

Οι εκκλησιαστικές ιστορίες που έχουν γραφτεί μέχρι στιγμής, αν και έχουν σίγουρα ιστορικό ενδιαφέρον, δεν αναλύουν τα προβλήματα ή τις επιπτώσεις από την δράση της Εκκλησίας στην κοινωνία και το κράτος, αλλά αναλώνονται στις ενδοεκκλησιαστικές τριβές και δογματικές διαφορές και γενικά τα εκκλησιαστικά θέματα που προέκυπταν μέσα από την τελική επικράτηση του κυρίαρχου ρεύματος. Αναφέρουν ας πούμε την διαμάχη για παράδειγμα με την Χ αίρεση, τι το διαφορετικό πρέσβευε, πως την αντιμετώπισε η Εκκλησία θεολογικά, αλλά δεν μας λένε όμως πως εξαφανίστηκε αυτή η αίρεση –αν εξαφανίστηκε-, αφήνοντας έτσι υπόνοιες ότι τα επιχειρήματα ήταν τόσο δυνατά που αυτοί πείστηκαν, αν και κάτι τέτοιο δεν δικαιολογείται. Αντίθετα ξέρουμε από την ιστορία επεμβάσεις της πολιτείας για την οριστική εξαφάνισή τους πέρα από τα εκκλησιαστικά επιτίμια.

Το βασικό χαρακτηριστικό των δύο αυτών χρήσιμων και καινοτόμων βιβλίων είναι η παρουσίαση της εκκλησιαστικής ιστορίας από καθαρά κοσμική και ιστορική άποψη. Δηλαδή το πως και γιατί έβγαιναν οι συνοδικές αποφάσεις, την υπόγεια και την φανερή δράση της Εκκλησίας, τα κίνητρα που εξυπηρετούσαν, αλλά το σημαντικότερο τα αποτελέσματα που είχαν αυτά στο κράτος και την κοινωνία, ειδικότερα στην συντηρητικοποίηση και τον πλήρη έλεγχο, αρχικά πνευματικό και τέλος ολοκληρωτικό …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…