Πάρε-Δώσε

Στο τέλος του 2016, κυκλοφόρησε το μικρό αυτό βιβλίο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, “Πόσο ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες;“,  από τις εκδόσεις Gutenberg. Και με αυτό θα ασχοληθώ, γιατί είναι θέμα που ήδη έχω αναλύσει.

Αρχικά, να πω ότι έχω την εντύπωση ότι η κυρία Αρβελέρ, ενώ βρίσκεται μάλλον προς το τέλος της επιστημονικής της καριέρας, θέλει να αφήσει μια πιο μετριοπαθή εικόνα για τον εαυτό της στους Νεοέλληνες, κυρίως για την κακή εικόνα στο ποίμνιο που έχει τελευταία με τις θέσεις της για την Εκκλησία και τον Διαφωτισμό και στο πλαίσιο αυτό είναι κατά τη γνώμη μου πάντα, η συγγραφή του συγκεκριμένου. Το κείμενο πολύ ωραία γραμμένο στο πολυτονικό, αλλά σε αρκετά σημεία κακοδιορθωμένο, παρατίθεται ως έχει και γίνεται μεταγραφή του στο μονοτονικό, για λόγους ταχύτητας. Να σημειωθεί ότι δεν είναι επιστημονικό σύγγραμα, αφού φέρει ελάχιστες παραπομπές βιβλίων, χωρίς περαιτέρω στοιχεία. Είναι προφανές ότι με το κύρος της θεωρεί ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω τεκμηρίωση στα όσα γράφει. Επίσης, πέρα από κάποια λάθη ακόμα και τα σωστά που αναφέρονται, είναι έτσι γραμμένα που τείνουν προς το τελικό αποτέλεσμα που θέλει να δείξει και που θα προσπαθήσω να ξεκαθαρίσω, γιατί το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου δεν είναι κάποια λίγα λάθη, αλλά όσα αποκρύπτει.

Ξεκινάει με την εισαγωγή στην οποία καταλήγει (σ. 12): “Είναι οπωσδήποτε απρόσφορο και επιστημονικά παρακινδυνευμένο σ`ένα αυτοκρατορικό πολυεθνικό μόρφωμα όπως ήταν το Βυζάντιο να αποδοθεί μία και μοναδική εθνική ταυτότητα…“, που κανείς φυσικά δεν μπορεί να διαφωνήσει, αλλά στο τέλος της μεγάλης αυτής παραγράφου, ολοκληρώνει: “αλλά ως πολιτιστική συνέχεια (και όχι μόνο γλωσσική) εγγράφεται στο Βυζάντιο μονάχα ως βίωμα του Ελληνισμού“. Που δείχνει σαν διαπίστωση, την οποία θα δούμε αν την αιτιολογεί.

Αρχίζει με το κεφάλαιο “Τί είναι το Βυζάντιο”.

Ξεκινάει με την ελληνοφωνία, που ευτυχώς θα συγκεκριμενοποιήσει πάρα κάτω, άλλωστε και εδώ το λέει ως “κυρίως ελληνόφωνο“, αλλά που “χάρη στην επικράτηση της ελληνοφωνίας, αναδείχθηκε σε μόρφωμα μονοπολιτιστικό, όπως διαμορφώθηκε με την ρωμαϊκή του καταβολή, μπολιασμένη με την ελληνιστική παράδοση και την χριστιανική Ορθοδοξία που εκφράστηκε ελληνόφωνα“.

Στην σελ. 16 αναφέρει το Βυζάντιο ως “η πρώτη Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία” και το ξαναλέει στην σελ. 19 και το αιτιολογεί εκεί αναφέροντας την ρήση του Paul Valery του 1922: “Ευρωπαίος είναι αυτός που γνώρισε τον αρχαιοελληνικό στοχασμό, την ρωμαϊκή νομοθετική εμβέλεια και ζει σύμφωνα με την ιουδαιοχριστιανική πνευματικότητα“.

Βέβαια, σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, αν τον θεωρήσουμε σωστό, είναι κατανοητό αρχικά ότι ο Νεοέλληνας δεν έχει καμία σχέση με τον αρχαίο Έλληνα, και τέλος ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο το αξιόλογο στην προχριστιανική Ελλάδα, Ρώμη και Ευρώπη γενικότερα που να αξίζει για να ενδιαφέρει τον σύγχρονο Ευρωπαίο …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

ή και προσγείωση στην πραγματικότητα

Σ’ αυτό το άρθρο, θα δούμε μερικούς στατιστικούς χάρτες, για να δούμε αν υπάρχει σχέση του είδους της θρησκείας, του ποσού της θρησκείας ή της έλλειψής της, με άλλα δεδομένα όπως η ελευθερία έκφρασης, η επιστήμη, η δημοκρατία, η οικονομία.

Η όλη παρουσίαση είναι χρήσιμη, επίσης, για να καταλάβουμε τι συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, γιατί φυσικά η Ορθοδοξία που κάποιοι την θεωρούν την μοναδική αλήθεια, είναι ένα μικρό κομμάτι στο σύνολο των θρησκευόμενων.

(Κάνετε κλικ στις εικόνες για μεγέθυνση)

Θρησκευτικά διαγράμματα
Ξεκινάμε με το διάγραμμα του 2010, που δείχνει το ποσοστό εξάπλωσης της κάθε θρησκείας στον πλανήτη μας.

Βλέπουμε, ότι οι χριστιανοί όλοι, καθολικοί προτεστάντες, ορθόδοξοι και χιλιάδες άλλες αιρέσεις, ναι μεν έχουν αναλογικά το μεγαλύτερο κομμάτι, αλλά είναι μικρότερο από το 1/3 του πλανήτη μας. Επίσης μαζί με τους μουσουλμάνους και τους Εβραίους, δηλαδή όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες μαζί, καταλαμβάνουν το 55%, λίγο πάνω από το μισό.

Πηγή: washingtonpost.com.

Να σημειωθεί ότι ο Χριστιανισμός είναι σε ύφεση, λόγω της σταδιακής εκκοσμίκευσής του, που περιόρισε τον φονταμενταλισμό του. Αντίθετα, ο μουσουλμανισμός βρίσκεται σε έξαρση, τόσο λόγω του φονταμενταλισμού του, όσο και της πληθυσμιακής του εξάπλωσης, ακόμα και στην Ευρώπη.

Η δεύτερη εικόνα μας, είναι ο χάρτης του 2007, με την εξάπλωση των θρησκειών γεωγραφικά, ο Χριστιανισμός είναι παρουσιασμένος στα μεγάλα του δόγματα …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Για την χώρα μας υπάρχουν ελάχιστες στατιστικές που έχουν γίνει για την παρακολούθηση και μελέτη της θρησκευτικότητας και κάποιες άσχετες που άπτονται του ερωτήματος περί πίστης σε θεό. Θα τις δούμε και θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι περίπου συμβαίνει σε αυτή τη χώρα.

Αρχικά, υπάρχει μια σελίδα στην wikipedia που έχει όλες τις στατιστικές που έχουν κυκλοφορήσει για την Ελλάδα.

Εκεί, θα διαπιστώσετε ότι πέρα από τους ορθόδοξους χριστιανούς, που προφανώς είναι οι περισσότεροι, αναφέρονται: …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Τελικά μπορεί να αποδειχθεί ή να καταρριφθεί η ύπαρξη μιας υπερφυσικής οντότητας;

Έχουμε ήδη ασχοληθεί για την σχέση της Ορθοδοξίας με την γνώση και λογική και του Χριστιανισμού με την επιστήμη.

Είπαμε ότι η επιστήμη έχει καταρρίψει τους βασικούς χριστιανικούς μύθους όπως και των άλλων θρησκειών. Είπαμε ότι η επιστήμη έχει ξεκαθαρίσει αρκετά θέματα ως προς την δημιουργία του ανθρώπου, της Γης, του ηλιακού μας συστήματος και έχει ήδη αρκετές θεωρίες για την ύπαρξη του σύμπαντος. Είπαμε επίσης ότι αυτό που δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει, είναι το αν υπάρχει αιτία δημιουργίας ή το σύμπαν προέρχεται από εξέλιξη άλλης κατάστασης. Σε αυτή την μικρή μας άγνοια, εμπλέκονται διάφορες κατηγορίες θεϊστών που δικαιολογούν την ιδεοληψία τους στη βάση αυτή.

Πολλοί συνάνθρωποι μας, που δεν χωνεύουν την Εκκλησία, ή έχουν κουραστεί από την παλαιολιθικότητα των δογμάτων και πρακτικών των χριστιανών ή των άλλων θρησκειών, αλλά έχουν την ανάγκη ενός επουράνιου πατερούλη, πιστεύουν σε έναν θεό χωρίς να τον εμπλέκουν με την θρησκεία. Σε έναν θεό δημιουργό που μπορεί, ή όχι, να βοηθάει στις προσευχές τους και μέχρι εκεί ή λίγο παραπέρα.

Την ιδέα αυτή εκμεταλλεύονται και νέες τάσεις καλούμενες και ως “της Νέας Εποχής”, που μέσες άκρες λένε ότι οι θεοί όλων των θρησκειών είναι ένας και απλά ο κάθε ένας τον βλέπει διαφορετικά. Μιλάνε δηλαδή για έναν θεό έξω από τα γνωστά δόγματα και απευθύνουν σε αυτόν τις προσευχές τους.

Τρίτη κατηγορία είναι οι θεϊστές, κυρίως οι απολογητές, που έχουν δει όλα τα επιχειρήματά τους να διαλύονται, και έχουν οχυρωθεί σε ένα τελευταίο ανάχωμα, αυτό του Δημιουργισμού, για να απολογηθούν για τις θεωρίες τους. Όπως έχω ξανααναφέρει, συνηθίζουν να μιλούν για αυτόν τον θεό, για τον λόγο ότι νομίζουν η επιστήμη δεν έχει την δυνατότητα να πει πολλά για αυτόν, αλλά με βάση αυτόν, πλασάρουν τον μύθο της θρησκείας τους ως σωστό. Περιττό να πω, ότι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν και όλους τους προηγούμενους στις άλλες δύο κατηγορίες, σαν απόδειξη ότι αφού οι περισσότεροι πιστεύουν σε έναν θεό, τότε ο συγκεκριμένος θεός τους είναι αυτός, άρα και ο μύθος τους σωστός.

Να μην ξεχνάμε και την μόνιμη καραμέλα όλων των θεϊστών “ότι η επιστήμη ασχολείται μόνο με τα φυσικά φαινόμενα, ενώ η θρησκεία με τα…έσχατα ερωτήματα”. Η πραγματικότητα είναι ότι αν η επιστήμη δεν έχει απάντηση στα έσχατα ερωτήματα, τότε για αυτά δεν έχει απάντηση κανείς και από εκεί και πέρα έχει ισχύ το σύνθημα “Η…ελπίδα έρχεται” και όπως οι πολιτικάντηδες έτσι και οι θρησκευτικοί ταγοί πουλάνε ανέξοδα ελπίδα στα πρόβατα.

Μπορεί όμως η επιστήμη να ασχοληθεί με ένα τέτοιο καθαρά μεταφυσικό θέμα; Μπορεί να έχει άποψη για την ανάγκη κάποιου να πιστεύει σε κάτι ανώτερο και να το στολίζει όπως θέλει; Ναι, σε κάποιο βαθμό φυσικά και μπορεί και το κάνει σε διάφορες μορφές που θα αναλύσουμε πάρα κάτω. Από εκεί και πέρα τον λόγο τον έχει η λογική σε συνδυασμό με τις γνώσεις της Επιστήμης στο να κριθούν λογικά οι διάφορες ιδεοληψίες και να απορριφθούν ως αυθαίρετες και αντιφατικές.

…
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Πρόλογος
Η επιστήμη είναι αυτή που σαν παιδί της φιλοσοφίας κατάφερε να μας βγάλει από τον Μεσαίωνα και να γνωρίσουμε καλύτερα τον κόσμο και τον άνθρωπο. Η γνώση δηλαδή των επικίνδυνων θεμάτων -του απαγορευμένου καρπού της Γνώσεως δηλαδή, που έλυνε μέχρι τότε ο Χριστιανισμός με τις γνώσεις που είχε “εξ Αποκαλύψεως” και αποδείχθηκαν εντελώς λανθασμένες. Άλλωστε ακόμα λένε “άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου” όταν δεν έχουν απάντηση “εξ Αποκαλύψεως” για όλα, όπως αφήνουν να εννοηθεί.

Θα προσπαθήσουμε να δούμε και να καταλάβουμε πως αυτό το θέμα της επιστήμης που κανονικά θα έπρεπε να ήταν η ταφόπλακα του Χριστιανισμού, έχει καπελωθεί εν μέρει από την Εκκλησία και χρησιμοποιείται, όπως μας έχει συνηθίσει βέβαια με χαμαιλεοντισμό, σαν να μην την αγγίζει και ίσως να την ενισχύει. Θα δούμε τι πραγματικά έχει πει κατά καιρούς για την επιστήμη, και τι λέει τώρα, όπως και το τι έχει πει η επιστήμη που ανατρέπει την χριστιανική κοσμοθεωρία. Επίσης θα δούμε τις νεώτερες προσπάθειες που κάνει η Εκκλησία να εκμεταλλευτεί την επιστήμη. Μπορεί να θεωρηθεί και συνέχεια της σελίδας για την “σχέση της Ορθοδοξίας με την λογική και τη γνώση”.

Τί λέει σχετικά η Εκκλησία
Αν ψάξουμε στις χριστιανικές ιστοσελίδες το θέμα αυτό θα δούμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κάτι παρόμοιο με τα παρακάτω: …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »