Πάρε-Δώσε

Στην παρούσα εργασία, θα παρουσιάσουμε τον χαρακτήρα του εθνικού Λιβανίου μέσα από την αλληλογραφία του με τον χριστιανό επίσκοπο Βασίλειο. Σκοπός είναι να αναιρεθούν οι απολογητικές συκοφαντίες εναντίον του Λιβανίου μέσα από τα λόγια ενός σημαντικού πατέρα της Εκκλησίας. Ο Λιβάνιος υπήρξε ένας μεγάλος διδάσκαλος της ρητορικής τέχνης, ακόλουθος της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας και υποστηρικτής του Ιουλιανού.

Ενώ η αλληλογραφία που μας έχει παραδοθεί περιλαμβάνει 25 επιστολές που αντάλλαξαν μεταξύ τους αυτοί οι δύο άνδρες, ωστόσο η επιστημονική έρευνα δεν τις δέχεται όλες ως αυθεντικές.

Στην «Θρησκευτική και ηθική εγκυκλοπαίδεια», αναφέρεται: «Η γνησιότης της αλληλογραφίας μετά του Λιβανίου, προς τον οποίον ο Βασίλειος παρουσιάζεται ως πέμπων μαθητάς, δεν είναι επαρκώς κατωχυρωμένη. Εκ του συνόλου (335-359), ίσως είναι γνήσιαι αι 335-346 και 358» (Θ. Η. Ε, τ.3, σ. 692).

Ο καθηγητής Π. Χρήστου, γράφει στην πατρολογία του: «Εις την συλλογήν των Μαυριστών αι υπ’ αριθμόν 335-359, ήτοι συνολικώς είκοσι πέντε, φέρονται ως αλληλογραφία μεταξύ του Βασιλείου και Λιβανίου. Ο Βασίλειος, επ’ ευκαιρία της αποστολής νέων Καππαδόκων μαθητών εις τον διαπρεπή ρητοροδιδάσκαλον της Αντιοχείας ανταλλάσσει με αυτόν επιστολάς φιλοφροσύνης, όπως συνηθίζετο τότε ευρύτατα, διηνθισμένας με όλα τα ευρήματα της σοφιστικής τέχνης. Ενώ όλαι αι επιστολαί αύται εθεωρούντο παλαιότατα νόθοι, τώρα αι εκτιμήσεις έχουν μεταβληθή ριζικώς. Είναι ασφαλώς δυνατόν μεταγενέστεροι χριστιανοί μαθηταί να κατασκεύασαν τοιούτου είδους επιστολάς χάριν ασκήσεως, αλλ’ είναι απίθανον ότι έπλασαν τόσον πολλάς» (Π. Χρήστου, Πατρολογία τ.4, σ. 53-54).

Στις εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς» (από όπου θα παραθέσουμε τα στοιχεία μας), στην σειρά «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας» (ή Ε.Π.Ε), ο ίδιος καθηγητής γίνεται πιο σαφής, γράφοντας στην εισαγωγή των επιστολών του Βασιλείου: «Η γνησιότης της αλληλογραφίας του Βασιλείου με τον Λιβάνιον (επιστολαί 335-359) αμφισβητείται από πολλούς. Βέβαια θα ήτο δυνατόν μερικοί Χριστιανοί μαθηταί να κατασκευάσουν επιστολάς χάριν ασκήσεως, αλλ’ είναι απίθανον να έπλασαν τόσας πολλάς. Μερικαί είναι μάλλον γνήσιαι και από αυτάς δημοσιεύομεν εδώ τέσσαρας, δύο από κάθε πλευρά, υπ’ αριθμόν 337, 338, 339, 340» (ΕΠΕ, τ. 2, σ. 251).

Αντίθετη άποψη έχει ο Στ. Παπαδόπουλος, ο οποίος στην πατρολογία του θεωρεί ότι «μάλλον δεν είναι γνήσιες» (τ. 2, σ. 395). Να σημειωθεί ότι επόπτες της ανωτέρω έκδοσης είναι ο καθηγητής Στ. Σακκός, ο Β. Ψευτόγκας, και ο πρωτοπρεσβύτερος Θ. Ζήσης.

Ακόμα κι αν παίρναμε την εκδοχή ολόκληρη η αλληλογραφία να είναι πλαστή, σημασία έχει ότι το όνομα του Λιβανίου αναφέρεται με τρόπο θετικό. Αυτό διαψεύδει τους νεο-απολογητές οι οποίοι προσπαθούν να αμαυρώσουν έναν άνθρωπο που δεν είναι πλέον σε θέση να τους απαντήσει, επειδή πρέσβευε τα ιδεώδη του αρχαίου κόσμου, ήταν υποστηρικτής του Ιουλιανού, και διασώζεται μια επιστολή-ντοκουμέντο προς τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο («Υπέρ των ιερών»), όπου Λιβάνιος διαμαρτύρεται για τις βαρβαρότητες, τα αίσχη, τις αρπαγές και τις αθλιότητες των χριστιανών της εποχής του.

Παραθέτουμε τις επιστολές σε απόδοση του Π. Χρήστου …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Μια επιπλέον διαφορά μεταξύ των ευαγγελικών διηγήσεων, είναι και αυτή που αφορά στο τι έγινε λίγο μετά τη βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Στους τρείς συνοπτικούς, αναφέρεται ρητά ότι μετά την βάπτιση, οδηγήθηκε στην έρημο για να μπει σε πειρασμό «υπό του Διαβόλου»…

Καὶ ἐγένετο ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις ἦλθεν Ἰησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ Ἰωάννου εἰς τὸν Ἰορδάνην καὶ εὐθὲως ἀναβαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶδεν σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸ πνεῦμα ὡσεὶ περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ’ αὐτόν• καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν Σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός ἐν ὦ εὐδόκησα. Καὶ εὐθὺς τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον καὶ ἦν ἐκεῖ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἡμέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ.
(Κατά «Μάρκον», 1:9-13)

καὶ βαπτισθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος• καὶ ἰδού, ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί καὶ εἶδεν τὸ πνεῦμα τοῦ θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ’ αὐτόν• καὶ ἰδού, φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα. Τότε ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ πνεύματος πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου.
(Κατά «Ματθαίον», 3:16-17 – 4:1)

Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τὸν λαὸν καὶ Ἰησοῦ βαπτισθέντος καὶ προσευχομένου ἀνεῳχθῆναι τὸν οὐρανὸν καὶ καταβῆναι τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον σωματικῷ εἴδει ὡσεὶ περιστερὰν ἐπ’ αὐτόν καὶ φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ γενέσθαι λέγουσαν, Σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός ἐν σοὶ ἠυδόκησα… Ἰησοῦς δὲ πνεύματος ἁγίου πλήρης ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι εἰς τήν ἐρήμον ἡμέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου.
(Κατά «Λουκάν», 3:21-22 – 4:1-2)

Στο τέταρτο ευαγγέλιο όμως, φαίνεται να βρίσκεται στην Κανά της Γαλιλαίας σε γάμο: «Καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ γάμος ἐγένετο ἐν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦν ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ ἐκεῖ• ἐκλήθη δὲ καὶ ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸν γάμον» (Κατά «Ιωάννην», 2:1-2) …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Έχουμε αναφερθεί εκτεταμένα στην σχέση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης με τον Χριστιανισμό, ή διαφορετικά στην αντίθεση ανάμεσα στην ελευθερία του πνεύματος και της πίστης στο δόγμα. Στα άρθρα «Το αγεφύρωτο χάσμα Ελληνισμού και Χριστιανισμού – Μέρος Α΄» και «Το αγεφύρωτο χάσμα Ελληνισμού και Χριστιανισμού – Μέρος Β΄», είχαμε παρουσιάσει χωρία από τους πατέρες της Εκκλησίας στα οποία είτε αποκηρύσσουν την ελληνική φιλοσοφία στο σύνολό της, είτε μέρος της -με την προϋπόθεση ότι οτιδήποτε αποδεκτό δεν μπορεί να μπει παραπάνω από την «αποκάλυψη» όπως έχει αποκρυσταλλωθεί στις Γραφές. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάσαμε αποσπάσματα από «πατέρες της ερήμου» (όπως τον Διάδοχο Φωτικής, τον Αναστάσιο τον Σιναϊτη), από τους πρώτους απολογητές (όπως τον Ιουστίνο) και από πατέρες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο ως προς τη διαμόρφωση των ορθόδοξων χριστιανικών δογμάτων (όπως τον Βασίλειο Καισαρείας, Κύριλλο Αλεξανδρείας, Αθανάσιο Αλεξανδρείας, Γρηγόριο Νύσσης, Γρηγόριο τον Θεολόγο, Ιωάννη «Χρυσόστομο», Γρηγόριο Παλαμά). Πάντα με την συμμαρτυρία επιφανών καθηγητών της πατρολογίας και της δογματικής (Στ. Παπαδόπουλο, Παν. Χρήστου, Χρ. Ανδρούτσο) και επιφανών σύγχρονων εκκλησιαστικών (Ι. Ρωμανίδη, Φλορόφσκι, Επ. Θεοδωρόπουλου, Ι. Βλάχου. Α. Αλεβιζόπουλου). Ως εκ τούτων, οι πατέρες της Εκκλησίας δεν μπορούν να θεωρούνται συνεχιστές της ελληνικής φιλοσοφίας, όπως διατείνονται οι νεο-απολογητές. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, ως παραποιητές της.

Ένα νέο ψευδο-επιχείρημα που διαβάζουμε στους απολογητικούς ιστοτόπους, είναι ότι στην πατερική παράδοση διατηρείται η φιλοσοφία ως μέθοδος γνώσης του κόσμου. Και αυτό όμως είναι λάθος. Όπως έχουμε πάλι δείξει (στα ανωτέρω αναφερθέντα άρθρα), η μόνη μέθοδος κατανόησης του κόσμου που δέχονται οι Γραφές, είναι αυτή που συμφωνεί με την «αποκάλυψη» του Θεού. Δηλαδή, η θεολογία δεν αφορά μόνο την «εμπειρική» γνώση για τον Θεό που δίδεται κατά χάρη στους «καθαρούς τη καρδία» (όπως διδάσκει η ορθόδοξη νηπτική- μυστική παράδοση), αλλά αφορά εξίσου και τον «κτιστό» κόσμο. Αυτό το είχαμε αποδείξει με εδάφια από τα ίδια τα κείμενα. Κάθε άλλη προσέγγιση αποδοκιμάζεται. Είχαμε γράψει …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«…η εσχατολογία δεν είναι μόνο ιδιαίτερο κεφάλαιο μέσα σε ολόκληρο το χριστιανικό θεολογικό σύστημα, αλλά μάλλον η βάσις του και το θεμέλιό του, η άγουσα και εμπνέουσα αρχή του, ή τρόπον τινά, ο χώρος του συνόλου της χριστιανικής σκέψεως».
(Γ. Φλορόφσκυ, «Θέματα Ορθοδόξου θεολογίας», σ. 141)

Πρόλογος
Οι «έσχατες» μέρες είναι ένα θέμα θεμελιώδες στην ιουδαϊκή και στην χριστιανική πίστη. Οι χριστιανοί έδωσαν διαφορετική ερμηνεία στα κείμενα των Ιουδαίων, τα οποία και καπηλεύτηκαν. Η ήδη υπάρχουσα ιουδαϊκή συλλογή κειμένων μετονομάστηκε σε «Παλαιά» Διαθήκη, ενώ η ερμηνεία της σε «Καινή».

Οι βασικές προϋποθέσεις της «εσχατολογίας» είναι ίδιες και για τις δύο αυτές «αποκαλυπτικές» θρησκείες (εφόσον μοιράζονται εν μέρει κοινά βιβλία), ξένες και ασύμβατες από την αρχαία ελληνική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη. «Δημιουργία από το μηδέν», «εξωτερικό-εξωκοσμικό αίτιο του κόσμου που δημιουργεί κατά βούληση», «γραμμική σύλληψη του χρόνου», «επέμβαση κάποιου θεού για τη σωτηρία από τις αμαρτίες», είναι μερικές μόνο από αυτές. Βασική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο θρησκειών, είναι ότι για τους Ιουδαίους ο χρόνος εκλαμβάνεται ως μια ευθεία γραμμή (γραμμικός), ενώ για τους χριστιανούς ως σταυρωτός, καθώς σε κάποιο σημείο της ιστορίας υποτίθεται ότι συνέβη η πρώτη κάθοδος-έλευση του Μεσσία, η οποία τέμνει τρόπω τινά την γραμμή και αναμένουν και την δεύτερη (ωστόσο στα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης δεν υπάρχουν δύο παρουσίες του Μεσσία). Άλλη διαφορά είναι η σκιαγράφηση του Μεσσία. Οι μεν Ιουδαίοι πιστεύουν βάση των «ιερών» τους κειμένων ότι στις έσχατες μέρες θα έρθει ο Μεσσίας για μία και μοναδική φορά ως ισχυρή στρατιωτική προσωπικότητα για να σώσει τον Ισραήλ από τους εχθρούς του, επιβάλλοντας παράλληλα την λατρεία του Γιαχβέ. Οι δε χριστιανοί ότι ήρθε ως άσημος και ταπεινός-ως «πάσχων δούλος»- και θα έρθει πάλι ένδοξα «κρίναι ζώντας και νεκρούς».

Ποιά τα οροθέσια των «εσχάτων» ημερών; Η απάντηση είναι διαφορετική και εξαρτάται από πού διαβάζουμε κάθε φορά· την Παλαιά ή την Καινή Διαθήκη. Όπως θα δούμε, στην πραγματικότητα τα οροθέσια αυτά διαφέρουν ακόμα από βιβλίο σε βιβλίο που εμπεριέχεται στις δύο αυτές συλλογές.

Στο παρόν άρθρο, θα δούμε μέσα από ενδεικτικά χωρία της Βίβλου, πότε προσδιορίζεται η περίοδος των «εσχάτων». Άξιο προσοχής είναι ότι τόσο ο Ιουδαϊσμός όσο και ο Χριστιανισμός βασίζονται στα ίδια χωρία για να πουν διαφορετικά πράγματα! Για παράδειγμα, οι χριστιανοί θεωρούν ότι υπάρχουν πολλές «προφητείες» στο βιβλίο «Ησαίας» που τάχα αναφέρονται στην Χριστιανική Εκκλησία, παρόλο που η ίδια η Παλαιά Διαθήκη είναι κατηγορηματική ότι αναφέρεται στην Σιών. Δηλαδή, στην εκκλησία της Παλαιάς Διαθήκης. Σύμφωνα λοιπόν με το βιβλίο «Σοφία Σειράχ», ο Ησαίας προφητεύει υποδεικνύοντας όσα θα γίνουν μέχρι το τέλος, για παρηγοριά της Σιών. «Ησαίας ο προφήτης ο μέγας και πιστός εν οράσει αυτού. Εν ταις ημέραις αυτού ανεπόδισεν ο ήλιος και προσέθηκε ζωήν βασιλεί. Πνεύματι μεγάλω είδεν τα έσχατα και παρεκάλεσεν τους πενθούντας εν Σιών. Έως του αιώνος υπέδειξεν τα εσόμενα και τα απόκρυφα ή παραγενέσθαι αυτά» (Σοφία Σειράχ, 48:24-25) …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Είμεθα πεπεισμένοι ότι η Αγία του Χριστού Εκκλησία πορεύεται προς την τελικήν αναμέτρησιν μετά του Αντιχρίστου και όλων των οργάνων του».
(Από τα πρακτικά της συνάξεως του Αγίου Όρους, 23/8/1997)

«Πολλά σημεία βεβαιώνουν ότι ευρισκόμεθα σε εσχατολογικήν εποχήν ή βαδίζοντας σ’ αυτήν. Άλλοι ομιλούν περί του Αντιχρίστου, άλλοι περί της Β΄ Παρουσίας του Χριστού. Οι καιροί αποκαλυπτικοί. Οι εξελίξεις υπολογίζονται πλέον όχι με αιώνες, αλλά με μήνες. Σε μία Δεκαετία τα πάντα μπορούν να συμβούν».
(Αρχιμανδρίτης Εμμ. Καλύβας, «Το χάραγμα του Αντιχρίστου», 1989)

Η προφητεία είναι είδος θρησκευτικού «εμπνευσμένου» λόγου, ο οποίος εκφέρεται με σκοπό να προειδοποιήσει για τα μέλλοντα. Κατά τους ισχυρισμούς των χριστιανών, η πηγή πρόλευσής είναι ο ίδιος ο Θεός. Πιο συγκεκριμένα, το τρίτο πρόσωπο της «Τριάδας», το «Άγιο Πνεύμα». «Πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται• οὐ γὰρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτέ προφητεία ἀλλ’ ὑπὸ πνεύματος ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν οἱ ἅγιοι θεοῦ ἄνθρωποι» (Β΄ Πέτρου, 1:20-21).

Σε παλαιότερα άρθρα είχαμε ασχοληθεί με το θέμα της «προφητείας». Συγκεκριμένα, στο άρθρο «Εξετάζοντας τις προφητείες για τον Ιησού», είχαμε δει τις παραποιήσεις των χριστιανών προκειμένου να υποστηρίξουν την μεσσιανικότητα του Ιησού. Είχαμε εξετάσει τις 26 ρήσεις που επικαλούνται οι άγνωστοι συντάκτες των ευαγγελίων από την Παλαιά Διαθήκη και είχαμε επισημάνει τις παραχαράξεις, τις νοθείες, και τα αυθαίρετα συμπεράσματά τους.

Στο άρθρο «Η απάτη των απολογητών για τις δήθεν αρχαιοελληνικές προφητείες για τον Χριστό», είχαμε δει τον τρόπο που οι σύγχρονοι απολογητές απομονώνουν χωρία από τα αρχαιοελληνικά κείμενα στα οποία δίνουν το νόημα που αυτοί θέλουν και ότι επίσης καταφεύγουν σε κείμενα που η σύγχρονη επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ως αρχαιότερες πλαστογραφίες.

Στο άρθρο «Η διαχρονική απάτη των “προφητειών” ως εργαλείο για χειραγώγηση του θρησκευόμενου όχλου», είχαμε δείξει τον τρόπο που κατασκευάζονται, πλαστογραφούνται και διασκευάζονται «προφητείες», κυρίως θρησκευτικό-πολιτικής κατεύθυνσης. Είχαμε αναφερθεί στους χρησμούς του Λέοντος του «Σοφού», στον «Αγαθάγγελο», στον «όσιο» Ανδρέα, στον Μεθόδιο Πατάρων, στον Ταράσιο Κωνσταντινουπόλεως και στην «προφητεία» που βρίσκεται χαραγμένη στον τάφο του «Μεγάλου» Κωνσταντίνου, όπως την αποκρυπτογράφησε ο τουρκόφιλος πατριάρχης Γεννάδιος.

Είδαμε επίσης σε δύο άρθρα (1, 2), ότι η «Αποκάλυψη» του Ιωάννη κάθε άλλο παρά προφητικό κείμενο είναι.

Εδώ, θα προσθέσουμε κάποια επιπλέον στοιχεία όσον αφορά την «διαχρονική απάτη». Θα επιχειρηθεί να καταδειχτεί ότι καμία θεϊκή πρόνοια δεν παρεμβαίνει ανοίγοντας παράθυρο στο μέλλον.

Οι «προφητείες» που παρατίθενται υπάρχουν καταγεγραμμένες σε διάφορα βιβλία. Με τις «προφητείες-μαϊντανούς», δεν θα ασχοληθούμε, αφού είναι πασιφανές στους νουνεχείς αναγνώστες του ιστότοπου ότι πρόκειται για καραμπινάτη απάτη. Πουθενά δεν είναι καταγραμμένες, άρα δεν μπορούν να ελεγχθούν. Πάντα έρχονται στο φως κατόπιν εορτής. Δεν θα ασχοληθούμε λοιπόν με αυτές.

Πολλές «προφητείες» είναι παρμένες από αυτόν τον ορθόδοξο διαδικτυακό τόπο. Άλλες από το βιβλίο του μοναχού Αγίου όρους, Νείλου Σωτηρόπουλου, «Η ερχομένη οξεία και δίστομος ρομφαία». Για περαιτέρω έρευνα, ανέτρεξα σε τόμους της Ελληνικής Πατρολογίας (P.G.).

Στόχος είναι να σχηματοποιηθούν και να μπουν σε κατηγορίες, αναφέροντας ενδεικτικά παραδείγματα, για να μπορεί ο αναγνώστης να διακρίνει κάθε φορά (και να κρίνει) αυτό που διαβάζει …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »