Στο παρόν άρθρο, θα ασχοληθούμε με την θεολογία και ειδικότερα με την ορθόδοξη για να καταλάβουμε σε τι εδράζεται, πως μας επηρέασε και τελικά θα ελέγξουμε την επιστημονικότητά της, ξεκινώντας από τους ορισμούς.

Θρησκεία είναι η σχέση του ανθρώπου με το θείο. Ως ιδιαίτερο φαινόμενο του πνευματικού πολιτισμού μας εμφανίζεται με ένα συνονθύλευμα σχετικών λέξεων, όπως: Θρησκεύματα, εκκλησίες, δόγματα, ομολογίες, σέκτες, αιρέσεις, λατρείες, παραδόσεις, στο σύνολό τους πάνω από 43 χιλιάδες, που υπάρχουν σε όλη την ανθρωπότητα και είναι ξεκάθαρα ανθρώπινα δημιουργήματα.

Σε όποια μορφή και να είναι κάθε θρησκεία περιλαμβάνει, πίστη ή ομολογία σε μια συγκεκριμένη ή πολλές θεωρίες που όπως θα δούμε είναι ιδεοληψίες, την λατρεία που περιλαμβάνει συνήθως τελετές, μαγγανείες ή μαγικές πράξεις, που από τους θρησκευόμενους αναφέρονται ως ιερουργίες–μυστήρια ενίοτε και θαύματα και μια συγκεκριμένη ηθική της θρησκείας αυτής, που αντανακλά την προτεινόμενη του αντίστοιχου ιερατείου ή κάποιας απόληξης του –συνήθως αυστηρή- ηθική της κοινωνίας, τηε εποχής που γεννήθηκε η θρησκεία αυτή.

Οι βασικές ιδεοληψίες μιας πίστης λέγονται δόγματα (κανόνες). Είναι στην ουσία η θεσμική έκφραση της “αληθινής” πίστης κάθε θρησκείας πάνω στην οποία μπορούν να ειπωθούν πολλά ή λίγα, αλλά αυτά μένουν αναλλοίωτα, ειδάλλως ο αντίστοιχος θεός της κάθε θρησκείας αλλάζει αρχές ή οδηγίες προς τους ανθρώπους, κάτι σπάνιο όπως θα δούμε, αλλά γίνεται και αυτό όταν οι θρησκείες θέλουν να προσαρμόσουν τα δόγματα στην πραγματικότητα που αλλάζει, ή να το πούμε σωστά όταν η πραγματικότητα τους ξεπερνά.

Η θεολογία είναι το λεκτικό αποτύπωμα της πίστης και των δογμάτων. Η καταγραφή της δηλαδή και τελικά στην εξέλιξή της, είναι ένα διανοητικό φιλοσοφικό δημιούργημα στην βάση των ιδεοληψιών της πίστης, που στηρίζεται από εκεί και πέρα λογικά αν και προστίθενται κατά καιρούς και επιπλέον ιδεοληψίες. Είναι προφανές ότι όταν αλλάζουν ή διαφοροποιούνται τα δόγματα σε μία δεδομένη θρησκεία, αλλάζει και η θεολογία.

Από ότι καταλαβαίνουμε από την στιγμή που δεν υπάρχει ένας κοινός και αποδεκτός από όλους τους ανθρώπους ορισμός του θεού και των δογμάτων που “πρέπει” να διέπει την πίστη, δεν υπάρχει μια θεολογία, άρα δεν υπάρχει στην πραγματικότητα και επιστήμη της θεολογίας. Αυτό που υπάρχει επιστημονικά είναι μια μελέτη των κατά τόπους θρησκειών και του συνολικού φαινομένου της σχέσης των διαφόρων κοινωνιών με το θείο και λέγεται Θρησκειολογία …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Εισαγωγή

Προετοιμάζοντας μια παρουσίαση για την παιδεία στο Βυζάντιο, σκέφθηκα ότι είναι χρήσιμο να δούμε το πόσο επηρέασε το Βυζάντιο την τεχνολογία, αφού αυτή είναι αποτέλεσμα της επιστήμης άρα τελικά και της ίδιας της παιδείας. Μέσα στον κυκεώνα των ανακαλύψεων ξεχώρισα ως πιο ενδιαφέρουσα και χαρακτηριστική την χαρτογραφία την οποία θα την δούμε μέχρι την Ανακάλυψη της Αμερικής, γιατί χρειάζεται μεγαλύτερη ανάλυση. Το κείμενο αυτό ανήκει στην σειρά δημοσιεύσεων γιατί η Αναγέννηση έγινε στην Δύση, δίνοντας έμφαση στο πως το Βυζάντιο εμπλέκεται με τις επιστήμες, την παιδεία τις τέχνες και την τεχνολογία, που θα δούμε σε ανάλυση προσεχώς.

Η Χαρτογραφία είναι μια εξελιγμένη τεχνολογία, και είναι εξελιγμένη γιατί επηρεάζεται από πολλές και σημαντικές γνώσεις της επιστήμης και άλλες τεχνολογίες, όπως τα Μαθηματικά, την Γεωμετρία-Τριγωνομετρία, την Αστρονομία, την Οπτική, την Γεωδαισία, την Nαυτική Tέχνη, τις Εξερευνήσεις, την Μετρολογία, την Γεωγραφία, και τέλος την Φυσική και Μεταλλουργία-Μηχανολογία γενικότερα, αφού εκατοντάδες όργανα κατασκευάσθηκαν και χρησίμευσαν για τις γνώσεις αυτές από το πλέον απλό την ηλιακή ράβδο, μέχρι τους σύγχρονους θεοδόλιχους. Και φυσικά σήμερα από την Ηλεκτρονική, την Ψηφιακή Τεχνολογία, τους Υπολογιστές και την Διαστημική, για να φθάσουμε στα όργανα με laser και στο σύγχρονο GPS.

Είναι χαρακτηριστική γιατί μας δείχνει την πραγματική επιστημονική πρόοδο του κάθε πολιτισμού, και τις γνώσεις που αυτός είχε και που τις έδωσε στους επόμενους για περαιτέρω εξέλιξη. Μας δείχνει επίσης την πορεία και εξέλιξη της πραγματικής επιστήμης και θα μας βοηθήσει σε επόμενη παρουσίαση για την τεχνολογία και τελικά την παιδεία στο Βυζάντιο …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

…και ένας μη πλήρης κατάλογος δημοσιεύσεων

Εδώ, κάνοντας μια μικρή αναδρομή της πορείας μου στον χώρο της κριτικής της θρησκείας, θα αναφέρω τα μέχρι τώρα συμπεράσματά μου για το είδος των σχολιαστών που είναι στην άλλη πλευρά, ενώ ταυτόχρονα θα προσπαθήσω να ομαδοποιήσω τις σχετικές με τα θέματα αυτά δημοσιεύσεις και να εξηγήσω ποιες είναι οι δυσκολίες που έχουμε σε αυτήν την εργασία και αν έχει τελικά νόημα.

Η εργασία που γίνεται εδώ δεν είναι εύκολη· πρέπει να καταρριφθούν από την μία 15 τουλάχιστον αιώνες σκοταδισμού και διαστρέβλωσης και τα στοιχεία πρέπει να ανεβρεθούν στην όσο γίνονται πρωτότυπη μορφή τους, αφού από την άλλη στον χώρο αυτό κυκλοφορούν πολλά τσιτάτα, κείμενα και πληροφορίες που ή είναι παραπαλανητικά, ή δεν δίνουν στοιχεία ή είναι τελείως λάθος και όλα αυτά στον ελεύθερο χρόνο μας και να παρουσιαστούν εύληπτα και ξεκάθαρα.

Γράφω για εννέα συνεχή χρόνια, συνολικά 72 δημοσιεύσεις στον παρόντα φιλόξενο ιστότοπο, μερικές από τις οποίες έχουν αναδημοσιευτεί και αλλού και φυσικά σχολιάζω και εμπλέκομαι σε συζητήσεις με απολογητές από πολύ νωρίτερα. Κοιτώντας τις παλιές συζητήσεις, διαπιστώνονται κάποια κοινά μοτίβα τόσο στο ξεκίνημα, στην διάρκεια αλλά και στο τέλος της συζήτησης.

Για τον λόγο αυτό, έκανα έναν κατάλογο δημοσιεύσεων -που φυσικά δεν είναι πλήρης-, για τα σπουδαιότερα θέματα που θίγονται σε αυτές τις συζητήσεις, σε μια προσπάθεια ταξινόμησης και γρήγορης εύρεσης.

Για όσους φίλους βιάζονται και δεν ενδιαφέρονται για τον κατάλογο, θα τους πρότεινα να διαβάσουν τουλάχιστον την τελευταία ενότητα, “Διαλύει τελικά ο Λόγος την πλάνη;” …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

“Είναι δυνατόν τόσοι μάρτυρες να έδωσαν την ζωή τους για έναν μύθο;”
Μια συχνή ερώτηση από τους απολογητές, που για αυτούς δεν είναι ερώτηση αλλά “διαπίστωση” και σημαντικό επιχείρημα όπως νομίζουν. Σίγουρα η ποσότητα είναι ένα θέμα που δεν μπορείς να αγνοήσεις, είναι όμως η ποσότητα η ένδειξη για κάτι ποιοτικό; Είναι ένδειξη για κάτι αληθές; Μάλιστα, όταν αναφερόμαστε στην ιστορία έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί ο Φασισμός χρησιμοποίησε συχνά την λογική της πλειοψηφίας για να πετύχει τους σκοπούς του. Το λάθος αυτό συμπέρασμα προέρχεται από την “συμπεριφορά αγέλης”: “Ό,τι πιστεύει η ομάδα που ανήκουμε είναι και το σωστό, όσο πιο μεγάλη η ομάδα τόσο σωστότερο”.

Η αρχή της πλειοψηφίας
Δυστυχώς η ποσότητα δεν αντιστοιχεί με την ποιότητα. Αυτό είναι ξεκάθαρο σε όποιον έχει λίγο μυαλό. Σε μια κοινωνία και στο επίπεδο των ανθρώπων που την απαρτίζουν, αν επικρατεί η γνώση και η λογική δεν θα υπήρχε πρόβλημα με την δόξα της πλειοψηφίας. Δυστυχώς, οι πολλοί παρασέρνονται εύκολα, από τους δημαγωγούς, από τους εμπόρους, από τους διαφημιστές, από τα ΜΜΕ, από αυτούς που ομιλούν ωραία και ευχάριστα και αυτούς που χαϊδεύουν τα συναισθήματα και σκοτίζουν την λογική. Η ποιότητα λοιπόν προέρχεται από ένα συνδυασμό παραγόντων, που δυστυχώς αν και θα έπρεπε, δεν είναι στις προτεραιότητες μας η ανάδειξή τους. Μερικοί τέτοιοι παράγοντες είναι η γνώση και διάκριση των ανθρώπων, η μόρφωσή τους, η κοινωνική συνοχή σε βασικές αρχές, η προτεραιότητα του νόμου. Πώς όμως και γιατί είναι σημαντική η αρχή της πλειοψηφίας; …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Μπορεί ο άνθρωπος να ρυθμίζει αυτοβούλως τις ιδιότητες και τα συναισθήματα του θεού του;

Σύμφωνα με την χριστιανική θεολογία, ο Θεός όπως και να τον φαντάζεται ο κάθε χριστιανός, είτε σαν Ιεχωβά, είτε σαν Ιησού, είτε σαν το Πνεύμα του Γιαχβέ, είτε όλοι μαζί σαν μια ωραία παρέα, έφτιαξε–κατασκεύασε τον άνθρωπο από αγάπη, τον προίκισε με κάποια προσόντα από αγάπη, έφτιαξε επίσης έναν ολόκληρο κόσμο–σκηνικό, για να ζει μέσα σε αυτό και να πολλαπλασιάζεται από αγάπη, και τον άφησε να κάνει ό,τι θέλει, από αγάπη. Μάλιστα θεωρούν ότι η ελευθερία είναι ένα από τα κυρίαρχα αγαθά του ανθρώπου και ειδικά της χριστιανοσύνης. Ερμηνεύοντας αποκεκομμένα λάθος μια φράση του Ευαγγελίου, λένε συχνά ότι “μόνο όποιος θέλει τον ακολουθεί”, μολονότι το κείμενο δεν το λέει αυτό, αντίθετα λέει σε άλλο σημείο: “Όποιος δεν είναι μαζί μου είναι εχθρός μου” που μάλλον είναι αντίθετο με αυτό που θέλουν να μας πουν.

Έτσι, πάντα με τον μύθο και τα επιλεκτικά τσιτάτα αυτά, ο άνθρωπος, όπως φαντάζονται, ζούσε κάποτε σε έναν “τέλειο κόσμο”, τον Παράδεισο, σε μια πλήρη ευδαιμονία και χωρίς προβλήματα, χωρίς κόπο, έτρωγε από τα έτοιμα που του είχε ήδη προμηθεύσει ο θεός του για αυτόν και μόνον.

Αλλά ο άνθρωπος επειδή είχε την “ελευθερία της βούλησης”, δεν υπάκουσε τις εντολές του θεού και θέλησε σύμφωνα με τον μύθο τους να δοκιμάσει τους καρπούς του απαγορευμένου “δένδρου ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ του καλού και του κακού”. Αυτό σύμφωνα με τον μύθο πάντα, έφερε μια τεράστια αναστάτωση σε αυτό το υλικό σύμπαν και ταυτόχρονα έφερε την Πτώση του ανθρώπου, στην γύμνια, τον πόνο, τον κόπο, τον ιδρώτα και γενικά τα προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε και φυσικά έφερε και το “κακό”. Η θεμελιώδης ιδεοληψία για να δικαιολογήσει την ύπαρξη του “κακού” λοιπόν, όχι ως προϊόν των προικών που έδωσε υποτίθεται ο Θεός στον άνθρωπο, αλλά σαν ξεκάθαρη απόφαση του ίδιου του ανθρώπου που ξεπέρασε αυτές τις προίκες, είναι η περίφημη “ελεύθερη βούληση” που τονίζει επιπλέον αυτή την ελευθερία που ο θεός τους υποτίθεται του έδωσε αν και φυσικά πάντα σύμφωνα με τον μύθο τους είναι και αυτή που τον κατέστρεψε και έφερε το “προπατορικό αμάρτημα”.

Σύμφωνα με την παρανοϊκή αυτή διδασκαλία, ο άνθρωπος είναι μεν ελεύθερος να αποφασίσει και να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ό,τι και να αποφασίσει, το “σχέδιο του Θεού” είναι ένα και δεδομένο και η κατάληξη θα είναι μία που ο θεός τους την γνωρίζει και που περιγράφεται κάπως στα Ευαγγέλια και την Αποκάλυψη. Το ότι η “ελεύθερη βούληση” και το “σχέδιο του Θεού” δεν μπορούν να υπάρχουν ταυτόχρονα, είναι κάτι που επίσης δεν απασχολεί αυτούς που τα πιστεύουν αυτά, γιατί είναι πολύ υψηλά νοήματα για να κατανοηθούν από “φτωχούς τω πνεύματι”.

Το πρόβλημα φυσικά είναι οι ίδιες οι γραφές και η ιστορία του Χριστιανισμού, αλλά ακόμα και η σημερινή τους πράξη, που αυτή την “ελεύθερη βούληση” δεν την πιστεύουν καν και ακόμα περισσότερο δεν την επιτρέπουν, τόσο οι ίδιοι οι πιστοί, όσο και ο ίδιος ο θεός όπως φαντάζονται. Θα δούμε λοιπόν τι περίεργα νοητικά τερτίπια οφείλουν να χρησιμοποιούν για να δικαιολογήσουν αυτή την φοβερή αντίφαση …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »