Πάρε-Δώσε

«Εκείνη την ημέρα παρουσιαστήκανε κάποιοι αντάρτες. Νομίζω πως ήτανε ο Γλαράκης, ο τσαγκάρης. Του ριχτήκανε όλες οι γυναίκες να τον σκοτώσουν, αλλά εκείνος διέφυγε και τους φώναξε έτσι: “Τι να σας κάνουμε, προλάβανε οι Γερμανοί, άλλως θα το είχαμε κάνει εμείς”. Την επομένη ήλθε και άλλος αντάρτης του οποίου ο πατέρας και ο αδελφός είχαν τουφεκιστεί. Η μάνα του τον καταράστηκε και τον φώναξε “φονιά” και του είπε να μην τον ξαναδεί. […] Όταν αυτοί τόλμησαν να επιστρέψουν στην πόλη, οι γυναίκες άρχισαν να τους ρωτούν: “Γιατί μας αφήσατε μονάχους; Γιατί κρυφτήκατε στα βουνά; Γιατί δεν ήρθατε να πολεμήσετε για μας;”. Δύο ή τρεις από τις γυναίκες διαμαρτυρήθηκαν τόσο έντονα, ώστε οι αντάρτες τις πήραν μαζί τους και τις έκλεισαν σε κάποιο στρατόπεδο. Μερικές εβδομάδες αργότερα αφέθηκαν ελεύθερες και επέστρεψαν στα Καλάβρυτα».
(Συνεντεύξεις αυτοπτών μαρτύρων και κατοίκων των Καλαβρύτων στον Γερμανό ιστορικό ερευνητή Χέρμαν Μέγιερ)

Μετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών (9 Σεπτεμβρίου 1943), καθώς εκείνη τη χρονική στιγμή δεν είχαν φτάσει ακόμη γερμανικά στρατεύματα στα Καλάβρυτα, ο διοικητής της 3ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο, Μίχος, εκμεταλλεύτηκε την εύνοια της τύχης και κατέλαβε αμέσως την πόλη. Το ιταλικό 28ο Τάγμα Μελανοχιτώνων δεν αντιστάθηκε, αλλά κατέφυγε στα γύρω βουνά. Όταν την επόμενη μέρα μπήκαν οι Γερμανοί στα Καλάβρυτα, οι αντάρτες είχαν ήδη επιστρέψει στα βουνά, ενώ οι διωγμένοι μελανοχίτωνες βγήκαν από τις κρυψώνες τους και γύρισαν στην πόλη, όπου και αναγκάστηκαν αμέσως να παραδώσουν τα όπλα τους. Αφού οι Γερμανοί, σύμφωνα με τον ίδιο τον Μίχο, απείλησαν ρητά «να επιστρέψουν και να κάψουν τα σπίτια» στην περίπτωση που η πόλη προσέφερε και πάλι καταφύγιο σε αντάρτες μετά την αποχώρηση των δυνάμεων του Άξονα, ξεκίνησαν για να επιστρέψουν στο Αίγιο παίρνοντας μαζί τούς Ιταλούς αιχμαλώτους τους.

Οι πιο συνετοί πολίτες των Καλαβρύτων συναντιόνταν στα γραφεία της κοινότητας, για να συζητήσουν πώς θα έπρεπε να συμπεριφερθούν εν όψει του ερχομού των ανταρτών και της απειλής των Γερμανών. Αποφασίστηκε, εφόσον ο Μίχος είχε ήδη εγκαταλείψει την πόλη, να σταλεί εκ νέου αντιπροσωπεία στους αντάρτες, η οποία θα τους παρακαλούσε να μην ξαναμπούν στην πόλη και να παραδώσουν στους Γερμανούς τους Ιταλούς εκείνους που είχαν προσχωρήσει στις γραμμές τους. «Δυστυχώς όμως οι αντάρτες δεν εισάκουσαν την παράκλησή μας», σημείωσε ο χρονικογράφος Παπαβασιλείου. «Τα μεσάνυχτα της 18ης Σεπτεμβρίου μπήκε στην πόλη υπό τη διοίκηση του κυρίου Γκίκα το τάγμα Αιγιαλείας. Οι κάτοικοι τούς υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό και τους παρακάλεσαν να εγκαταλείψουν την πόλη το συντομότερο δυνατό, για να αποφευχθούν ανεπιθύμητες καταστάσεις».

Οι ΕΛΑΣίτες βέβαια, δεν ήταν ανόητοι να βάλουν το κεφάλι τους στην λαιμητόμο. Οι όποιες επισκέψεις τους στα Καλάβρυτα, γινόταν εκ του ασφαλούς κι όπως θυμάται η δωδεκάχρονη τότε, Ευσταθία Τζούδα, «Οι αντάρτες δεν έμειναν πολύ καιρό στην πόλη. Επέστρεψαν και πάλι στα βουνά, απ’ όπου κατέβαιναν για να προμηθευτούν τρόφιμα. Συχνά έψαχναν το μαγαζί μας και έπαιρναν μαζί τους πετσέτες, παλτά, ακόμη και χρήματα». Κοινώς, δηλαδή, λήστευαν και πλιατσικολογούσαν με πρόσχημα τον «αγώνα» τους.

Οι αντάρτες όμως δεν αποσύρθηκαν από την πόλη προτού το ΕΑΜ οργανώσει κι εδώ τις γνωστές δομές της ισχύος του. Ιδρύθηκε ένα στρατιωτικό δικαστήριο υπό την προεδρία του δικηγόρου Καμπέρου, με τη συμμετοχή του βοσκού Ανδρέα Τζαβέλα, του χασάπη Δαρμογιάννη και του γραμματέα του ειρηνοδικείου Θεοδωρακόπουλου. Ο γανωματής Νικολάου ανέλαβε τον ρόλο του εισαγγελέα. «Το δικαστήριο έβγαλε με τη σύνθεση αυτή», αναφέρει ο αυτόπτης μάρτυρας Παπαβασιλείου, «πολλές πολιτικές και καταδικαστικές αποφάσεις που, σύμφωνα με τις γνώσεις των εμπειρογνωμόνων αλλά και με την άποψη του ακροατηρίου, δεν εξυπηρετούσαν κανέναν πρακτικό σκοπό, ενώ αντιθέτως προκάλεσαν την οργή πολλών λόγω της κομμουνιστικής κατεύθυνσης των νέων ηγετών». Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν επιτροπές που θέλησαν να ασχοληθούν με οικονομικά, εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά ζητήματα και θέματα ασφαλείας. Δεν είχαν όμως την παραμικρή επιρροή, καθώς οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονταν αυθαίρετα από τους ηγέτες του ΕΑΜ, τον αγρονόμο Γ. Σμυρνιωτόπουλο και τον διευθυντή της διοίκησης Α. Κατσικόπουλο.

Όπως καταλαβαίνει ο αναγνώστης, πρόκειται για ένα από τα πάμπολλα λαϊκά δικαστήρια που έστησε το ΚΚΕ εκεί όπου θεωρούσε ότι είχε τον έλεγχο. «Δικαστήρια» που έστειλαν στον τάφο, όσους δεν είχαν προνοήσει να συνταχθούν με την κομμουνιστική ιδεολογία και πρακτική και τους σφράγισαν με το ανεξίτηλο στίγμα του «προδότη», του «γκεσταπίτη» και του «Γερμανοτσολιά». Όσο για το υπόβαθρο και το ποιοτική σύνθεση αυτών των «δικαστηρίων», είναι πράγματα που ο μέσος νοήμων άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί πολύ εύκολα.

Οι Γερμανοί από την άλλη, θέλοντας να διασφαλίσουν την περιφρούρηση στην ευρύτερη περιοχή Πάτρας-Καλαβρύτων-Τρυπιών, ανέλαβαν σε πρώτη φάση να κάνουν αναγνωριστική επιχείρηση και ανίχνευση του οδικού δικτύου μέχρι την περιοχή των Καλαβρύτων. Το καθήκον αυτό, είχε αναλάβει ένα στρατιωτικό σώμα 97 ατόμων από το 749 Σύνταγμα Καταδρομών, υπό τον λοχαγό Χανς Σόμπερ.

Κάπου εδώ αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τους κατοίκους των Καλαβρύτων (κι όχι μόνο των Καλαβρύτων) …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Τους διέταζα να γδυθούν κι ύστερα τους έβαζα να γονατίσουν στο χώμα και να σκύψουν το κεφάλι πάνω σε μεγάλες πέτρες, που είχα αραδιάσει έξω από τα Διυλιστήρια της Ούλεν. Τότε έπαιρνα ένα τσεκούρι και τους έδινα μια τσεκουριά πίσω στο κεφάλι και αν δεν τους αποτελείωνα με την πρώτη, τους έδινα και δεύτερη και τρίτη, ώσπου “να τα βροντήξουν”… Άλλα παλικάρια, όπως ο Τζογανάκος και ο Μακαρόνας, τους έδιναν κάμποσες μαχαιριές στην καρδιά και κατόπιν ερχόταν αλλουνού η σειρά. Όταν κουραζόμουν, έπαιρνε άλλος τη θέση μου…».
(Στέφανος Λιόλιος, δήμιος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ)

«Στην περιφέρεια Κονίτσης εκτελούσαν κατά ομάδες πολίτες, μητέρες, γέροντες, παπάδες, ως δήθεν “πράκτορες του μοναρχοφασισμού”. Ο κόσμος έτρεμε, ακούγοντας το όνομα “πράκτωρ”. Αλίμονο σ’ εκείνον που θα είχε την τύχη να του πέσει τέτοιος χαρακτηρισμός. Και τέτοιους χαρακτηρισμούς ήταν εύκολα να κάμει και ο πιο άξεστος συμμορίτης και διά μόνο τον λόγο, ότι κάποιος του αρνήθηκε να δώσει το ζώο ή ένα κομμάτι ψωμί… Από μερικά κομματικά μέλη άκουσα, μου ήλθε στα αυτιά μου, μια φοβερή είδησις. Πως κάτι παιδιά του Παιδομαζώματος από τη Ρουμανία, εστάλησαν να πολεμήσουν στην Ελλάδα!… Αισθάνθηκα τη μεγαλύτερη ντροπή! Συλλογιζόμουν το κατάντημά μας! Την ψευτιά μας! Την δολιότητα! Την απάτη! Την προδοσία! Την κακουργία και το έγκλημα! Γελάσαμε τους γονείς πως τα παιδιά θα “ζούσαν ευτυχισμένα, μακρυά από αεροπλάνα και πολέμους”! Και τώρα, μετά από έναν χρόνο “ανάπαυση” τα στέλναμε στον πόλεμο! Να πολεμήσουν εναντίον εκείνων που όφειλαν να σέβονται! Σκέφθηκα, ότι δεν είχαμε ούτε μιας δεκάρας φιλότιμο! Διότι αν είχαν έστω και μιας δεκάρας φιλότιμο εκείνοι που διέπραξαν τέτοιο ανοσιούργημα, έπρεπε να πέσουν στον Δούναβη να ξεπλύνουν την ντροπή και το αίσχος απ’ το κατάντημά τους! Αλλά που ντροπή!».
(Γεώργιος Μανούκας, εκ των υπευθύνων του Παιδομαζώματος)

«Σκότωναν φτωχές γυναικούλες γιατί έπλεναν ρούχα Ιταλών ή Γερμανών στρατιωτών. Θανάσιμο έγκλημα, επαίσχυντη αντιπατριωτική πράξη. Από πόσο πατριωτικό πάθος θα φλέγονταν αυτός ο λεβέντης για να σκοτώσει μια μάνα που έπλενε ρούχα για ένα κομμάτι ψωμί για τα παιδιά της. Σκότωσαν εργάτες γιατί δούλευαν σε γερμανικές επιχειρήσεις. Στους ομαδικούς τάφους που άνοιξαν στο Περιστέρι, μπροστά στην αντιπροσωπεία των αγγλικών εργατικών συνδικάτων όλα τα πτώματα φορούσαν μπαλωμένα κουρέλια και τα χέρια τους ήταν χέρια εργατών… Σκότωσαν γυναίκες γιατί από την πείνα ή για να σώσουν τα παιδιά τους δόθηκαν για μια πανιότα ή για μια κονσέρβα σε Ιταλούς ή Γερμανούς στρατιώτες… Χιλιάδες αθώοι ανύποπτοι άνθρωποι σφαγιάσθηκαν δίχως να ξέρουν γιατί, ούτε αυτοί ούτε εκείνοι που εν ψυχρώ τους εκτελούσαν. Ολόκληρες οικογένειες έχουν ξεκληριστεί με το πρόσχημα της συνεργασίας με τον εχθρό, ενώ στην πραγματικότητα κρύβονταν πίσω απ’ αυτά οικογενειακά ή προσωπικά μίση… Δρούσε ακόμα στις πόλεις για λογαριασμό του ΕΑΜ και η ΟΠΛΑ. Πρόκειται για τους φονιάδες που χρησιμοποιούσε το ΚΚΕ στην Κατοχή… Αυτήν την ηρωική πλευρά του “Εθνικού Έπους”, ίσως από μετριοφροσύνη δεν την αναφέρουν στους πανηγυρισμούς της Εθνικής Αντίστασης!».
(Άγις Στίνας, παλαιό στέλεχος και βουλευτής του ΚΚΕ)

«Στην Απάνω Μεσσήνη, ρίχναμε πολύ διαφωτιστικό υλικό. Θέλαμε να σπάσουμε τον πάγο του πληθυσμού και την “ηττοπάθειά” του. Τον καλούσαμε να πάρει θέση. Η Οιχαλία είναι ένα μεγάλο κεφαλοχώρι της Απάνω Μεσσήνης. Κάθε Κυριακή γίνεται εκεί μεγάλο παζάρι, που εξυπηρετεί τον πληθυσμό της Μεσσηνίας—Αρκαδίας. Ένα Σάββατο βράδυ, μπήκε ένας λόχος μας στο χωριό, κατά τον Οκτώβριο 1948. Όπου υπήρχε μαγαζί ανοίχτηκε, από τσαγκάρικο, εμπορικό, μέχρι φαναρτζίδικο. Γιόμισαν οι δρόμοι του χωριού σπασμένες πόρτες, τζάμια, παραθυρόφυλλα. Ούτε ένας κάτοικος δεν βγήκε στο παράθυρο να διαμαρτυρηθεί. Χάλαγε ο κόσμος από τους βρόντους της βαριάς και από το τρίξιμο των λοστών. Όσοι χωριάτες, άλλων μακρινών χωριών, είχαν πάει από βραδύς στην Οιχαλία, με τις πραμάτειες των, και είχαν πλαγιάσει στους δρόμους, τσαλαπατήθηκαν και οι ίδιοι και οι πραμάτειες τους. Το πρωί-πρωί, βγήκε δειλά-δειλά ο πληθυσμός. Οι δρόμοι ήταν γιομάτοι γνέματα, μπογιές βαφής, πρόκες, καλαπόδια, τσαλαπατημένες ντομάτες και μελιτζάνες. Οι αντάρτες δεν είχαν αφήσει τίποτα στα μαγαζιά. Όσα δεν χρειάζονταν, τα πέταγαν στους δρόμους. Τ’ άλλα χωριά, που ήρθαν πρωί στο παζάρι για να ψωνίσουν, βρήκαν γιομάτους τους δρόμους με προκηρύξεις μας. Ίσως να διάβαζαν και καμμιά. Περισσότερο, όμως, μελετούσαν και “θαύμαζαν” τα έργα μας. Φαίνεται πως τα έργα μας, μιλούσαν κατ’ ευθείαν στην καρδιά και στον νου του λαού…».
(Γιάννης Καραμούζης, διαφωτιστής του ΚΚΕ)

«Ο Δημοκρατικός Στρατός έκανε επίθεση τη νύχτα, αιφνιδιαστικά σε χωριά και σε πόλεις και έπαιρνε ανεξέλεγκτα αγόρια και κορίτσια, έστω κι αν ακόμα το στόμα τους μύρισε γάλα. Οι μάνες έκρυβαν τα παιδιά τους στους αχερώνες, στα μπαούλα, μα οι αντάρτες τα βρίσκανε και τα παίρνανε μαζί τους στα βουνά. Από τη θαλπωρή του σπιτιού τους, από τη μητρική αγκαλιά, από την πατρική φροντίδα, βρίσκονταν μονομιάς σ’ ένα κρύο αμπρί, στο χιόνι, στον παγωμένο αέρα του βουνού, στην πείνα. Και έπρεπε ο Δημοκρατικός Στρατός να πολεμήσει μ’ αυτούς… Στις συσκέψεις που κάναμε στα διά­φορα τμήματα με τις υπεύθυνες γυ­ναικών των ταγμάτων, των λόχων, των ταξιαρχιών, μαθαίναμε ότι οι μικρές κοπέλες των 13, 14 και 15 χρονών, που τις επιστρατεύαμε, άμαθες και α­νεκπαίδευτες όπως ήταν, σκοτώνονταν στις πρώτες μάχες, που τις στέλναμε. Η εντολή από “Πάνω” -από το Γενικό Αρχηγείο-, ήταν να τους καταδι­κάσουμε όλους σε θάνατο. Μας περίμε­ναν δύσκολες μάχες, έπρεπε με το μα­χαίρι να τα σταματήσουμε όλα αυτά, έπρεπε να επιβάλουμε τιμωρία σκληρή προς παραδειγματισμό και εκφοβισμό».
(Μαργαρίτα Λαζαρίδου, καπετάνισσα και «δικαστής» του ΔΣΕ) …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ: Ταχθείτε στο πλευρό του Λαού. Εκεί είναι η θέση σας. Ακολουθήστε το εθνικώτατο και εντιμώτατο παράδειγμα των Σεβασμιωτάτων Ηλείας Αντωνίου και Κοζάνης Ιωακείμ και τόσων άλλων ιερέων».
(Άρης Βελουχιώτης, ανοικτή επιστολή προς τον λαό της Πελοποννήσου, 16 Μαΐου 1944)

«Λένε ότι ο Κομμουνισμός χαλνά τις εκκλησιές και γδέρνει τους παπάδες. Τόσο χαζοί είναι λοιπόν οι κομμουνιστές να χαλάσουν τις εκκλησιές, που δεν τους εμποδίζουν σε τίποτα; Οι εκκλησιές μας φταίνε ή τα καράβια του Εμπειρίκου; Γιατί λοιπόν να κάψουμε τις εκκλησιές; Ποιος χτυπά τη θρησκεία; Θα γδάρουμε τους παπάδες; Μα γιατί; Εμείς βλέπουμε, ότι χιλιάδες παπάδες βρίσκονται τώρα στην πρωτοπορία του κινήματος μας και η συμβολή του κλήρου, που στάθηκε στο πλευρό μας, υπήρξε ανεκτίμητη. […] Ο Κομμουνισμός, λένε, θα καταργήσει την θρησκεία. Μα η θρησκεία είναι ζήτημα συνείδησης. Πώς θα καταργηθεί λοιπόν; Η κατάργηση της θρησκευτικής συνείδησης είναι πράμα αδύνατο, έστω κι αν ακόμα οι κομμουνιστές θέλανε να την καταργήσουν. Η θρησκευτική συνείδηση δεν καταργείται με απλές διαταγές. Αν συνέβαινε ένα τέτοιο πράμα, αυτό θα έμοιαζε με την διαταγή πού έβγαλε κάποτε ένας αστυνόμος στην Ανάφη, με την οποία απαγόρευε την πάλη των τάξεων!».
(Άρης Βελουχιώτης, ο λόγος στη Λαμία, 29 Οκτωβρίου 1944)

Το ακόλουθο κείμενο, αφιερώνεται σε όσους πιστεύουν ότι Χριστιανισμός και Κομμουνισμός, είναι έννοιες ασύμβατες …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ με βαθύτατη θλίψη αναγγέλλει στον ελληνικό λαό ότι…πέθανε στις 26 του Δεκέμβρη 1943 ο εκλεκτός εκπρόσωπος της ελληνικής διανόησης Δημήτρης Γληνός, μέλος της ΚΕ και της Γραμματείας του ΠΓ της. Με το θάνατο του Δ. Γληνού ο ελληνικός λαός χάνει έναν από τους πιο θαρραλέους μαχητές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, χτίστη του νεοελληνικού πολιτισμού του και τα ελληνικά γράμματα, η επιστήμη και η διανόηση τον πιο πρωτοπόρο αντιπρόσωπό τους, το κόμμα μας έναν από τους πιο αγαπημένους του ηγέτες…».
(Ανακοίνωση του ΚΚΕ για τον θάνατο του Δημήτρη Γληνού)

Τον Σεπτέμβριο του 1942, έναν χρόνο μετά την ίδρυση του ΕΑΜ, ο Δημήτρης Γληνός, ένας από τους διανοούμενους που εντάχθηκαν ως όψιμοι κομμουνιστές στις τάξεις του ΚΚΕ, θα δημοσιεύσει ένα μανιφέστο με τον τίτλο «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ» -ένα κατ’ ουσίαν συγκαλυμμένο κομμουνιστικό προπαγανδιστικό κείμενο. Το κείμενο αυτό, που είναι γραμμένο με ένα δραματικό αλλά και πομπώδες λογοτεχνικό ύφος, θα μπορούσε χονδρικά να διαιρεθεί σε τρία μέρη: Στο πρώτο γίνεται μια περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης, στο δεύτερο γίνεται η έκκληση για ένταξη στο ΕΑΜ και στο τρίτο γίνεται ο αφορισμός όλων αυτών που θεωρούνται προδότες και συνεργάτες των κατακτητών και δίνονται οδηγίες αντιμετώπισής τους, καθώς και για τη στάση που θα πρέπει να τηρείται απέναντι στους κατακτητές.

Σ’ αυτό το τρίτο μέρος, ανήκει η ακόλουθη περικοπή από το μανιφέστο του Γληνού: …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Πιστεύω ότι κοντά μισόν αιώνα τώρα, η ελληνική Αριστερά αντιμετωπίζει ένα παιχνίδι παραπλάνησης και αλλοίωσης του περιεχομένου των αρχείων της, όσον αφορά τη σύγκρουση του Δεκέμβρη 1944. Αντιμετωπίζει ένα παιχνίδι συσκότισης, που δεν θα διαλευκάνει μέχρι τις μέρες μας».
(Από τον πρόλογο του βιβλίου του Γρηγόρη Φαράκου, «Δεκέμβρης του ’44»)

Στις 22 Ιανουαρίου 1945, ενάμισυ μήνα περίπου, μετά την έναρξη των αιματηρών «Δεκεμβριανών» του 1944, μια επιτροπή των βρετανικών εργατικών συνδικάτων θα ερχόταν στην Αθήνα. Η επίσκεψη αυτή έγινε, κατόπιν πρόσκλησης των ελληνικών εργατικών σωματείων.

Οι Βρετανοί συνδικαλιστές (οι οποίοι, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι εκπροσωπούνταν κι απ’ τον αριστερό χώρο), κλήθηκαν ως ουδέτεροι παρατηρητές και διαιτητές, εν όψει επικείμενων εκλογών στον ελληνικό συνδικαλιστικό χώρο, καθώς υπήρχε αναβρασμός και οι αντίπαλες παρατάξεις κατηγορούσαν η μία την άλλη για εκκαθαρίσεις και δολοφονίες αντίπαλων μελών, καθώς και για συνεργασία με τους Γερμανούς. Μία εκ των παρατάξεων, ήταν αυτή που εκπροσωπούσε το ΕΑΜ και δέχονταν τις περισσότερες κατηγορίες.

Η βρετανική επιτροπή, μέχρις τις 3 Φεβρουαρίου 1945, διάστημα κατά το οποίο παρέμεινε στην Ελλάδα, πραγματοποίησε συναντήσεις, τόσο με τους συνδικαλιστικούς φορείς, όσο και με κοινωνικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς. Έγινε δε και μάρτυρας της εκταφής των πτωμάτων που άφησαν πίσω τους οι κομμουνιστές κατά την περίοδο των «Δεκεμβριανών», ενώ ήρθε και σε επαφή με ομήρους τους οποίους είχε πάρει μαζί του ο ΕΛΑΣ. Η έκθεση που συντάχτηκε στο τέλος, έμεινε γνωστή με τ’ όνομα ενός εκ των μελών της βρετανικής επιτροπής, του Γουόλτερ Σιτρίν…

Στην «Έκθεση Σιτρίν» (παρατίθεται στο τέλος του άρθρου), σε σχέση με τα «Δεκεμβριανά», αναφέρεται μεταξύ άλλων: …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »