Αὐτοί οἱ ἀμαθέστατοι, ἀφοῦ ἀκούσουν ἐλευθερίαν, τοὺς φαίνεται μία θανάσιμος ἁμαρτία. Τί λοιπὸν διδάσκουσι τὸν ἁπλούστατον λαόν; Τί στοχάζεσθε νὰ λέγωσιν οἱ ἱεροκήρυκες ἐπ᾿ ἐκκλησίας; Φέρουσιν ἴσως τὰς παραβολὰς τοῦ Εὐαγγελίου, διὰ νὰ παρακινήσωσιν τοὺς ἀκροατὰς εἰς τὴν ὁμόνοιαν; Ἐξηγοῦσιν ἴσως τὴν πρώτην καὶ μεγάλην ἐντολὴν τοῦ «Ἀγάπα τὸν πλησίον σου, ὡς ἑαυτόν»; Λέγουσιν ἴσως ποτέ, ποῖος εἶναι ὁ πλησίον καὶ ποῖος ὁ ξένος; Ἀναφέρουσι ποτὲ τὸ ρητόν: «Μάχου ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος»; Ἐξηγοῦσι ποτὲ τί ἐστὶ πατρίς; Λέγουσι πῶς καὶ πότε καὶ ποῖοι πρῶτον πρέπει νὰ τὴν βοηθήσουν; Φέρουσι ποτὲ τὰ παραδείγματα τοῦ Θεμιστοκλέους, τοῦ Ἀριστείδους, τοῦ Σωκράτους καὶ ἄλλων μυρίων ἐναρέτων καὶ σοφῶν; Μᾶς εἶπον ποτὲ ποῖοι ἦτον, καὶ πόθεν κατάγονται; Μᾶς ἀνέφερον ποτὲ πῶς διοικεῖται ὁ κόσμος καὶ ὁποία εἶναι ἡ καλλιτέρα διοίκησις; Μᾶς ἐξήγησαν ποτὲ τί ἐστὶ ἀρετή, καὶ ὁποῖα εἶναι τὰ μέσα διὰ νὰ τὴν ἀποκτήσῃ τινάς, καὶ πότε λάμπει ἡ ἀρετή; Καὶ ποῖος νὰ μᾶς τὰ εἰπῇ, ἂν δὲν τὰ λέγουσιν αὐτοί;

 

Φεῦ! βαβαὶ τῆς ἀθλιότητός μας! Οἱ ἱεροκήρυκες ἀρχινοῦν ἀπὸ τὴν ἐλεημοσύνην καὶ τελειώνουν εἰς τὴν νηστείαν. Πῶς θέλεις λοιπὸν νὰ ἐξυπνήσουν οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τὴν ὁμίχλην τῆς τυραννίας; Οἱ ἱεροκήρυκες, οἱ ὁποῖοι ἦτον εἰς χρέος νὰ τοὺς ἀποδείξωσι τὴν ἀλήθειαν, δὲν τὸ κάμνουσι. Ἀλλὰ τί ἀποκρίνονται αὐτοὶ οἱ φιλόζωοι καὶ αὐτόματοι ψευδοκήρυκες: «Ὁ Θεός, ἀδελφοί, μᾶς ἔδωσεν τὴν τυραννίαν ἐξ ἁμαρτιῶν μας, καὶ πρέπει, ἀδελφοί, νὰ τὴν ὑποφέρωμεν μὲ καλὴν καρδίαν καὶ χωρὶς γογγυσμόν, καὶ νὰ εὐχαριστηθῶμεν εἰς ὅ,τι κάμνει ὁ Θεός». Καὶ ὕστερα ἀπὸ τέτοια ξυλολογήματα λέγουσι καὶ τὸ ρητὸν «ὃν ἀγαπᾷ Κύριος, παιδεύει».
(«Ελληνική Νομαρχία»)

Το σατιρικό ποίημα «Ρωσσαγγλογάλλος», αποσπάσματα του οποίου παρατίθενται ακολούθως, δημοσιεύθηκε το 1931 στα «Θεσσαλικά Χρονικά» από τον μητροπολίτη Κορυτσάς, Ευλόγιο Κουρίλα. Αντίγραφο του ποιήματος αυτού, το οποίο γράφτηκε ανώνυμα στις αρχές του 19ου αιώνα και το αναφέρει κι ο ιστορικός Καρλ Μπαρτόλντι, βρέθηκε από τον εν λόγω κληρικό σε μοναστήρι του Αγίου Όρους.

Η υπόθεση του έργου, αφορά τρεις ξένους περιηγητές (υπηκόους των Μεγάλων Δυνάμεων) κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τις κυρίαρχες ελληνικές κοινωνικές τάξεις της εποχής: Παπάδες, Φαναριώτες, κοτσαμπάσηδες και έμπορους. Βεβαίως, ένα σατιρικό ποίημα δεν αποτελεί ατράνταχτο ιστορικό τεκμήριο. Είναι όμως ενδεικτικό ενός κλίματος και μιας περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, ο Γάλλος παρακινεί τους υπόλοιπους να ρωτήσουν έναν μητροπολίτη για να μάθουν τι γνώμη έχει για την σκλαβιά των Ελλήνων …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

1. Συμπτώματα των καιρών: Λέει ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα… Ο αποτυχημένος Σημίτης, στο βιβλίο του «Ο εκτροχιασμός», έκρινε ως αποτυχημένο, τον αποτυχημένο Τζέφρι Παπανδρέου. Έχουμε εκτροχιαστεί τελείως…

2. Με αφορμή την φαεινή ιδέα νηπιαγωγού, κατά την ημέρα του εορτασμού του «ΟΧΙ» να προβεί σε σημαιοστολισμό, με ιταλικές και αλβανικές σημαίες, προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Μήπως και κατά την επέτειο της Επαναστάσεως του ’21, θα έπρεπε να υπάρχει ανάλογος σημαιοστολισμός και με τουρκικές σημαίες; Παρεμπιπτόντως, κάποιος να πληροφορήσει τους αρμόδιους της σχολικής εκπαίδευσης, ότι τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία, δεν είναι «χώρος διακίνησης ιδεών», αλλά χώρος εκπαίδευσης των παιδιών.

3. Ο κυβερνητικός βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κασαπίδης, ανερυθρίαστα δήλωσε, ότι δεν ψήφισε κυβερνητικά μέτρα επειδή «του το απαγόρεψε ο πνευματικός του». Αυτά είναι χάλια μας. Να κυβερνούν οι θρησκόληπτοι, οι καλόγεροι και οι καφετζούδες. Εδώ όμως τίθεται κι ένα ακόμη θέμα: Ο αρχηγός του, Αντώνης Σαμαράς, λίγες μέρες πριν είχε δηλώσει πως «μίλησε ακόμη και με τον Θεό» και κατέληξε πως δεν υπάρχει άλλη λύση, πλην της ψήφισης των αντιλαϊκών κυβερνητικών μέτρων. Ο πνευματικός του βουλευτή, με ποιόν ακριβώς μίλησε;

4. Το ΚΚΕ, κατήγγειλε την εταιρεία COSCO που εκμεταλλεύεται το λιμάνι του Πειραιά, ότι φέρνει «μισθούς πείνας και εργασιακή κόλαση». Το «κόμμα του λαού» αγνοεί άραγες ότι η εν λόγω εταιρεία έχει τις βάσεις της στην κομμουνιστική Κίνα;

5. Οι εστιάτορες, μετά την εφαρμογή της ρύθμισης, η οποία δίνει το δικαίωμα σε πελάτες που δεν λαμβάνουν απόδειξη, να αποχωρούν χωρίς να πληρώσουν, χαρακτήρισαν το συγκεκριμένο μέτρο ως «ακραίο, απαράδεκτο και παράνομο». Ας επιχειρήσουμε αντίστροφη ανάγνωση: Σύμφωνα με τους εστιάτορες, είναι «φυσιολογικό, αποδεκτό και νόμιμο» να μην κόβουν αποδείξεις στους πελάτες. Α ρε βρεγμένη σανίδα που χρειάζεται …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Λέγεται ότι…

– Οι Σπαρτιάτες πολεμιστές, φορούσαν ερυθρό μανδύα, για μην διακρίνονται τα αίματα των πληγών τους και παίρνουν θάρρος οι αντίπαλοί τους.

– Οι Σπαρτιάτες, δεν ρωτούσαν πόσοι είναι οι εχθροί, αλλά που είναι.

– Κατά την περίοδο των Πελοποννησιακών Πολέμων, οι ασπίδες των Σπαρτιατών έφεραν πάνω τους το γράμμα «Λ» (Λακεδαιμόνιοι). Ήταν ένα είδος ψυχολογικού πολέμου, υπενθυμίζοντας έτσι συνεχώς στους αντιπάλους, ποιους ακριβώς πολεμούσαν (δηλαδή τους καλύτερους πολεμιστές στην Ελλάδα).

– Όταν κάποιος ρώτησε τον βασιλιά Αγησίλαο, γιατί η Σπάρτη είναι ατείχιστη, τότε αυτός, δείχνοντας τα σώματα των Λακεδαιμονίων, απάντησε: «Αυτά είναι τα τείχη των Λακεδαιμονίων!».

– Οι Σπαρτιάτες, θεωρούσαν που αυτό που τους χάριζε τη δόξα και την ελευθερία, ήταν η περιφρόνηση προς τον θάνατο.

– Στη Σπάρτη, επιτύμβιες στήλες, με αναγραφόμενο το όνομα του νεκρού, επιτρέπονταν μόνο εάν αφορούσαν πεσόντες στον πόλεμο. Στις κηδείες των Σπαρτιατών δεν υπήρχαν εκδηλώσεις πένθους και κλάματα.

– Ένας Έλληνας που δοκίμασε τον μέλανα ζωμό, είπε πως τότε κατάλαβε, «γιατί οι Σπαρτιάτες βαδίζουν με τέτοια ευχαρίστηση προς τον θάνατο…».

– Σε κάποια από τις Ολυμπιάδες, ένας γέροντας προσήλθε στο Στάδιο για να παρακολουθήσει τους αγώνες. Μάταια όμως προσπαθούσε να βρει μία θέση για να καθίσει. Μόλις πλησίασε το μέρος όπου κάθονταν οι Σπαρτιάτες, αυτοί αμέσως σηκώθηκαν από σεβασμό για να του προσφέρουν τη θέση τους. Οι υπόλοιποι Έλληνες που βρίσκονταν εκεί γύρω επαίνεσαν του Σπαρτιάτες. Τότε ο γέροντας είπε: «Όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν ποιο είναι το καλό. Μόνον οι Σπαρτιάτες, όμως, το πράττουν». …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Πώς; Είναι ο άνθρωπος απλώς ένα λάθος του Θεού; Ή μήπως ο Θεός είναι ένα λάθος του ανθρώπου;

Από τη σχολή του πολέμου της ζωής: Ό,τι δεν με καταστρέφει με κάνει δυνατό.

Το σκουλήκι μαζεύεται όταν το πατούν. Αυτό είναι έξυπνο. Με τούτον τον τρόπο μειώνει τις πιθανότητες να το πατήσουν πάλι. Στη γλώσσα της ηθικής αυτό λέγεται «ταπεινοφροσύνη».

Τί; Ψάχνεις; Θέλεις να πολλαπλασιαστείς επί δέκα, επί εκατό; Ψάχνεις για οπαδούς; Ψάξε για μηδενικά!

Ωριμότητα του ανθρώπου, είναι να ξαναβρίσκει τη σοβαρότητα που είχε παιδί, όταν έπαιζε.

Φαινομενικός ηρωισμός: Το να ριχτείς στην καρδιά της μάχης μπορεί να είναι σημάδι δειλίας.

Και ο χρόνος μετριέται από την καταραμένη μέρα από την οποία άρχισε αυτή η συμφορά: Από την πρώτη μέρα του Χριστιανισμού! Γιατί να μην τον μετρούμε από την τελευταία μέρα του Χριστιανισμού; Γιατί όχι από σήμερα; Επαναξιολόγηση όλων των αξιών! …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Στην περιοχή Καστοριάς, όχι μακρυά απ’ τα αλβανικά σύνορα, είναι, αν ενθυμούμαι καλά, ο Μεσόβραχος, ένα μικρό χωριουδάκι… Μια βραδιά, κοιμήθηκα στον «ξενώνα» του χωριού. Από συνήθεια, άνοιξα κουβέντα και με τη γρηά σπιτονοικοκοιρά.

 

– Πώς είσθε, πού είναι ο γέροντάς σου, τα παιδιά σου κ.τ.λ.;

 

Μια κι αποκτήσαμε φιλία, άρχισε κάπως να μου παραλέει τα μυστικά του σπιτιού της… Έτσι τούτο, έτσι εκείνο.

 

– Έχω και ένα παιδί, μου λέει, νεαρό, αλλά το κακόχρονο, εδώ και καιρό έφυγε, το ‘σκασε! Πήγε στην Καστοριά! Το γρουσούζικο, δεν υπελόγισε μάνα και πατέρα. Μας ντρόπιασε. Και σαν να το κυνήγαγε κάποιος, έφυγε! Να, όλα τα παιδάκια φεύγουν με το καλό για την Αλβανία!

 

Πήρα έπειτα τον λόγο κι εγώ:
– Κρίμα, της λέγω, που δεν είναι εδώ! Ευκαιρία ήταν, θα το έστελνα για τις Λ. Δημοκρατίες και θα τον έβαζα επικεφαλή!

 

Και συμπλήρωσε η γυναίκα:
– Ας προκόψουν τα άλλα παιδάκια, που διώξατε για τις Λ. Δημοκρατίες και ας πάει χαμένο το δικό μου…

 

Το πρωί, την ευχαρίστησα διά την φιλοξενία και έφυγα.

 

Μετά από αρκετόν καιρό έμαθα το εξής καταπληκτικό: Η γρηά αυτή, επειδή δεν ήθελε να της πάρουμε το παιδί και να το «τακτοποιήσουμε» εμείς στην Αλβανία, το είχε κρύψει! Και πού το είχε κρυμμένο; Θεέ μου! Μέσα στον σταύλο! Ακριβώς εκεί που έδεσα το ζώο! Είχε κάμει μεγάλο λάκκο μέσα στη γη και είχε χωμένο το παιδί κάτω απ’ το παχνί του ζώου. Το «καταφύγιο» είχε μια μικρή τρύπα απ’ την οποίαν έπαιρνε αέρα το παιδί και απ’ εκεί το τροφοδοτούσε όταν έδινε τροφή στα ζώα! Έτσι, δεν φανταζόνταν κανείς, ότι ημπορούσε να είχε άνθρωπο κρυμμένο κάτω από τα κόπρανα των ζώων και δεν ημπορούσε να υποψιασθεί κανείς τις κινήσεις της.

 

Τί την ανάγκασε τη γρηά αυτή, καπετάν Μάρκο και Ζαχαριάδη, να κρύψη κατά τον τρόπο αυτόν το παιδί της;

 

(Απόσπασμα από το βιβλίο)

 

---

 

Ο γράφων, είχε το θλιβερόν προνόμιον να ζήση το δράμα του παιδομαζώματος, αφού έλαβε μέρος «εν τω μέτρω των δυνάμεών» του σ’ αυτό! Προπαντός έζησε τούτο, όταν ετέθηκε επικεφαλής του στο Παραπέτασμα ως υπεύθυνος οργανωτής του.

 

Λίγες γραμμές διά την «σταδιοδρομίαν» μου.

 

Το 1941 με την υποδούλωσιν της πατρίδος μας στον Χιτλεροφασισμό, ηκολούθησα με πατριωτικήν συνείδησι και με αγαθή πάντοτε πρόθεσι, όπως έκαμον οι πιο πολλοί Έλληνες -έναν δρόμο που, όπως ενόμιζα, θα μας οδηγούσε στην απελευθέρωσι της πατρίδος και θα μας επανέφερε την προτέρα γαλήνη.

 

Δυστυχώς, ο μανδύας τον όποιον προσωπικώς εφόρεσα ήταν ερυθρός. Και κάτω από αυτόν, όπως ήταν επόμενον, άρχιζα να οραματίζομαι μίαν Ελλάδα όχι «που ανθεί φαιδρά η πορτοκαλέα και θάλλει η ελαία», άλλα κάποιαν άλλη «χωρίς βασιλείς και άρχοντες, ή άρχοντες και δούλους· χωρίς καταπιεζομένους, εκμεταλλευτάς και εκμεταλλευόμενους». Γενικά μια κοινωνίαν, αν όχι κοινωνίαν αγγέλων, τουλάχιστον κοινωνίαν αγίων. Και διά τα ιδανικά αυτά εργάσθηκα με αρκετόν ζήλον, θυσιάσας πολυμελή οικογένειαν, προσωπικά συμφέροντα κ.λπ.

 

Τα τραγικά γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 και τα μεσολαβήσαντα γεγονότα μέχρι του 1947, μολονότι μού έβαλαν πολλά ερωτηματικά, δεν τους έδωσα καμμία απάντησι, διότι δεν μ’ άφησε ο «επαναστατικός παλμός». Το 1947 με άρπαξε το ΚΚΕ, με «ενηγκαλίσθη» και με περιέβαλε με αρκετές «τιμές»! (Συντάκτην κομμουνιστικής εφημερίδος, οργανωτήν της «Λαϊκής Παιδείας» διά την Ελλάδα, γενικόν επιθεωρητήν της «Λ. Παιδείας» στη Δυτ. Μακεδονία και Ήπειρον!). Θα ήταν παράλειψις να ισχυρισθώ, ότι δεν ειργάσθην φιλότιμα.

 

Τον Μάρτιον του 1948, το άδειασμα των χωριών της Δυτ. Μακεδονίας, απ τα γεγονότα του παιδομαζώματος, μου αφήρεσε προσωρινά την «λεοντή» των αξιωμάτων, διότι εξέλειπαν οι «πελάται» (παιδιά), πλην όμως με ετεποθέτησε σε θέσι όπου εδοκίμασα το δράμα του παιδομαζώματος. Εκεί, στον διαχωρισμό γονέων και παιδιών, εδοκίμασα τις περισσότερες συγκινήσεις, ακούοντας τας γοεράς κραυγάς μανάδων, που απ’ τις αγκάλες τούς άρπαζαν τα παιδιά στα σύνορα και τα έστελναν στο Παραπέτασμα!

 

Σε συνέχεια, μου επεφύλαξε το ΚΚΕ μεγαλυτέραν «τιμήν». Με διώρισε «Γενικόν επιθεωρητήν του παιδομαζώματος» και κλήθηκα να «παράσχω τας υπηρεσίας μου» περιοδεύσας αρκετές φορές τις χώρες του Παραπετάσματος…

 

(Απόσπασμα από την σημείωση του συγγραφέα)