Στην ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, «Μια ζωή την έχουμε!», ο Μανώλης (Περικλής Χριστοφορίδης), θέτει αυτό το δίλημμα στον συνάδελφό του, Κλέων (Δημήτρης Χορν): «Τη θεωρία του μανδαρίνου την ξέρεις; Εάν σου πουν ότι τώρα, εδώ στην Αθήνα θα πατήσεις ένα κουμπί και την ίδια στιγμή, στα βάθη της Κίνας, θα πεθάνουν 3.000 μανδαρίνοι, αλλά εσύ θα γίνεις πάμπλουτος, το πατάς το κουμπί ή όχι;».
«Μου φαίνεται ότι το Ολοκαύτωμα πουλιέται, δεν διδάσκεται». Ραβίνος Άρνολντ Βολφ
Εξαργυρώνοντας πολιτικά το Ολοκαύτωμα
Μεταξύ του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του τέλους της δεκαετίας του ’60, μόνο ελάχιστα βιβλία και κινηματογραφικές ταινίες έθιγαν το θέμα του ναζιστικού ολοκαυτώματος… Όχι μόνο οι Αμερικανοί γενικά, αλλά και οι Αμερικανοεβραίοι, μηδέ εξαιρούμενων των Εβραίων διανοουμένων, επέδειξαν ελάχιστη προσοχή στο ναζιστικό ολοκαύτωμα. Σε μια έγκυρη έρευνα του 1957, ο κοινωνιολόγος Νέιθαν Γκλέιζερ, ανέφερε ότι η Τελική Λύση των Ναζί (όπως και η ίδρυση του ισραηλινού κράτους) «είχε εντυπωσιακά ανεπαίσθητες επιπτώσεις στην εσωτερική ζωή της εβραϊκής κοινότητας της Αμερικής». Σε ένα επιστημονικό συμπόσιο με θέμα «Εβραϊκή ταυτότητα και νέοι διανοούμενοι», το οποίο είχε διοργανωθεί από την επιθεώρηση «Κομένταρι», μόνο δύο από τους τριάντα ένα εισηγητές τόνισαν τον αντίκτυπο του ναζιστικού ολοκαυτώματος. Παρομοίως, το 1961, μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης την οποία οργάνωσε η εφημερίδα «Ιουδαϊσμός», με συμμετέχοντες είκοσι ένα επιφανείς Εβραίους της Αμερικής, με θέμα «Η επιβεβαίωσή μου ως Εβραίου», αγνόησε σχεδόν ολοκληρωτικά αυτό το ζήτημα. Κανένα μνημείο στις Ηνωμένες Πολιτείες ή τελετή απότισης φόρου τιμής δεν θύμιζαν το ναζιστικό ολοκαύτωμα. Αντίθετα, οι μεγαλύτερες εβραϊκές οργανώσεις αντιτάχθηκαν στη μνημόνευσή του. Το ερώτημα είναι γιατί; … Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Προφανώς δεν είναι πιστοί χριστιανοί, διότι κατά τον Απόστολον Παύλον…είναι αμαρτία να μην πληρώνετε το χαράτσι, τη ΔΕΗ, τους φόρους κ.λπ. Eίναι αμαρτία να γιαουρτώνετε τους υπουργούς, βουλευτές κ.λπ.
Πώς άραγε δικαιολογούνται;
«Προς Ρωμαίους Επιστολή», του Παύλου (13: 1-7)… (Επεξηγήσεις και σχόλια εντός παρενθέσεων, δικά μου).… Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Οι ομιλούντες περί της ωραιότητος, του τύπου και της υπεροχής του πνεύματος φυλής τίνος, της ελληνικής λ.χ., δεν έχουσι βεβαίως υπ’ όψιν τους πολλούς, αλλά μόνον τας ευαρίθμους εξαιρέσεις από της διακρινούσης απανταχού του κόσμου την ανθρωπίνην πλειονοψηφίαν ηλιθιότητος και δυσμορφίας.
Πληθύς μικροσκοπικών φωσφορούχων εντόμων, ων έκαστον είναι καθ’ εαυτό αλαμπές και αόρατον, καθιστά την θάλασσαν φαεινήν. Κατά τον αυτόν περίπου τρόπον, αι εκατοντάδες των ημετέρων συλλόγων, και αι χιλιάδες των ημετέρων ποιητών, συγγραφέων, ρητόρων, καθηγητών και δημοσιογράφων, χρησιμεύουσιν ίσως προς φωτισμόν τοϋ Ελληνισμού, λέγομεν δε ίσως, διότι είναι ζήτημα αν έκαστος τούτων παρέχη φως, έστω και όσον το τοϋ μικροσκοπικού εντόμου.
Η διάνοια του Έλληνος είναι αγρός, τον οποίον ούτος αφίνει ως επί το πολύ χέρσον, διότι γνωρίζει ότι η δαπάνη της καλλιεργείας δεν ήθελε καλυφθή υπό του προϊόντος συγκομιδής. Προς τί λ.χ. να κοπιάση τις όπως γείνη ελληνιστής, κινδυνεύων ν’ αποθάνη της πείνης, ενώ γινόμενος κουμουνδουριστης δύναται ν’ απολαύση τον επιούσιον άρτον του και έδραν εν τω Πανεπιστημίω;
Η, προς την εκπαίδευσιν και τα ελευθέρια επαγγέλματα, κλίσις των σήμερον Ελλήνων, πλησιάζει να καταντήση παροιμιώδης. Ο ακριβώς όμως εξετάζων το πράγμα, πείθεται δτι η φιλομάθεια αύτη του Έλληνος πολύ ομοιάζει την ευσέβειαν του εν Ιταλία χωρικού, όστις γίνεται καπουκίνος, ουχί όπως κατακτήση τον Παράδεισον, αλλά μόνον και μόνον όπως τρώγη χωρίς να σκάπτη … Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Γιόζεφ Στάλιν: Ένας απ’ τους πιο αιμοσταγείς δικτάτορες στην ιστορία της ανθρωπότητας…
Στον λογαριασμό του, χρεώνονται εκατομμύρια αθώοι νεκροί και μάλιστα εν καιρώ ειρήνης, κάτοικοι στης Σοβιετικής Ένωσης.
Η περίοδος και ο τρόπος που κυβέρνησε, πέρασαν στην Ιστορία, με ένα όνομα που θα θυμίζει πάντα τον αυταρχισμό, την ανελευθερία, την αγριότητα και την αιμοδιψία του καθεστώτος του: Σταλινισμός.
Κι όμως… Τι κι αν οι Σοβιετικοί ένιωσαν μια ανακούφιση και χάρηκαν στην αναγγελία του θανάτου του, προσδοκώντας την εκκίνηση μιας νέας εποχής, με λιγότερο αίμα και λιγότερες στερήσεις. Ο «πατερούλης» Στάλιν, δεν άφησε «ορφανά» μόνο στη Σοβιετική Ένωση… Στην Ελλάδα, η «απώλειά» του στοίχισε πολύ περισσότερο στους ντόπιους κομμουνιστές, ώστε δύο απ’ τους περιώνυμους ποιητές της εποχής μας, ν’ αφήσουν τα δάκρυά τους να κυλήσουν πάνω στο χαρτί, εκφράζοντας έτσι την βαθιά τους θλίψη για τον χαμό του «πατερούλη»…
Ο Γιάννης Ρίτσος κι ο Τάσος Λειβαδίτης, θρήνησαν τον Στάλιν, με δυο ποιήματα που δημοσιεύθηκαν την εποχή του θανάτου του.
Βέβαια, αργότερα, όταν συνήλθαν από την «οδύνη» τους, φρόντισαν να εξαφανίσουν από τις διάφορες ποιητικές συλλογές τους, τα πειστήρια της ξεφτίλας και της αμετροέπειάς τους.