Ο Χρήστος Γιανναράς, σύμφωνα με το σύντομο βιογραφικό του, «Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, της Βόννης και της Σορβόννης (Παρίσι). Δίδαξε Φιλοσοφία, Πολιτιστική Διπλωματία και Συγκριτική Οντολογία σε πανεπιστήμια της Γαλλίας, της Ελβετίας, της Ελλάδας. Επιφυλλιδογραφεί σε εφημερίδες παρεμβαίνοντας στην πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα».

Πέραν αυτών όμως, ο Χρήστος Γιανναράς είναι γνωστός και για μια άλλη, άτυπη ιδιότητα: Αυτή, του ένθερμου υποστηρικτή της Ορθοδοξίας και της ψευδοϊδέας του Ελληνοχριστιανισμού. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία, αποτελεί στην πράξη έναν σημαντικό νεο-απολογητή, καθώς το πέπλο της «επιστημονοσύνης» που περιβάλλει τον εν λόγω διανοούμενο, προσδίδει στην απολογητική της φαρέτρα ένα μεγαλύτερο ειδικό βάρος και κύρος.

Ίσως ο μέσος αναγνώστης, όταν ακούει ή διαβάζει περιπούδαστες αναλύσεις από κάποιον «διανοούμενο», να καταλαμβάνεται από ένα αίσθημα κατωτερότητος, από τη στιγμή που δυσκολεύεται ή αδυνατεί να συλλάβει, να κατανοήσει και να επεξεργαστεί τα «υψηλά νοήματα». Μήπως όμως ο «ποιητής», πολλές φορές, φαντάζει όπως ο μονόφθαλμος ανάμεσα στους τυφλούς; Μήπως δεν είναι και τόσο…διαβασμένος; Μήπως αναπαράγει, συνειδητά ή ασυνείδητα, έναν σωρό εύπεπτες ιστοριούλες γι’ αγρίους και «πτωχούς τω πνεύματι» που τις φτιασιδώνει με μπόλικη φουμαρώδη «επιστημονοσύνη»;

Το «Αλφαβητάρι της πίστης», αποτελεί ένα πόνημα του Χρήστου Γιανναρά, όπου εκθέτει τις απόψεις και ιδέες του περί θρησκείας, Θεού, πίστης, Ορθοδοξίας, Ελληνοχριστιανισμού κ.λπ. Αν κι όπως αναφέρει ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου του, «δεν είναι μια “απολογητική” της χριστιανικής πίστης», στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς είναι στην ουσία. Όπως λέει, φιλοδοξεί «να ξεχωρίσει αυτό που είναι η χριστιανική πίστη, απ’ ό,τι δεν είναι χριστιανική πίστη…με τρόπο απλό, κατανοητό, προσιτό στο “μέσο άνθρωπο”, όπως λέμε, και ειδικότερα στο μέσο “διανοούμενο” άνθρωπο. Γιατί κυρίως αυτός, ο διανοούμενος, είναι ο φορέας και το θύμα της σύγχυσης».

Τα παραπάνω ακούγονται και φαντάζουν ειρωνικά, καθώς ο «μέσος άνθρωπος» είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε πολλά τμήματα του βιβλίου, θα εμφανίσει τάσεις «κουρκουτιάσματος» και συμπτώματα έντονης συγχύσεως (την οποία ο κ. Γιανναράς υποτίθεται πως θέλει να αποφύγει). Θα πρέπει να αναγνωριστεί πάντως, πως υπάρχουν και οι «οάσεις», οι οποίες ξεκουράζουν τον εγκέφαλο του αναγνώστη: Τα εβραϊκά θρησκευτικά μυθολογήματα αποτελούν μια εύπεπτη τροφή για τον εύπιστο Ιουδαιοχριστιανό, όπως ακριβώς για ένα μικρό παιδί τα παραμυθάκια τύπου «Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι» και «Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο κακός λύκος».

Ας δούμε όμως μερικά σημεία …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Η ηθική φαίνεται, ή έτσι πρέπει να φαίνεται, ως ο ακρογωνιαίος λίθος της χριστιανικής θρησκείας για τους χριστιανούς. Πριν λίγες μέρες ακούσαμε την φράση του παραζαλισμένου από την θρησκεία και καταγόμενου από γενιές παπάδων, έξοχου κατά τα άλλα συγγραφέα, Fyodor Dostoyevsky “χωρίς θεό όλα επιτρέπονται” (Αδερφοί Καραμαζώφ), να επαναλαμβάνετε από τον λαλίστατο αρχιπαπά του Πειραιά Σεραφείμ, θέλοντας να εννοηθεί ότι ένας “άθεος” (ό,τι και να σημαίνει αυτό) είναι αξιωματικά ανήθικος. Αυτό είναι και ένα από τα όπλα του Χριστιανισμού, γιατί αν και χωρίς στοιχειώδη λογική ή τεκμηρίωση, έχει καταφέρει αυτή η ιδέα να είναι κοινή στους πιστούς του, όπως και ότι η ηθική προέρχεται από τον θεό τους.

Αν αγνοήσουμε ότι υπάρχουν χιλιάδες παραδείγματα θεϊστών και ειδικά χριστιανών και ακόμα ειδικότερα ατόμων εχόντων την “Θεία Χάρη”, όπως λένε οι χριστιανοί για τους παπάδες και επισκόπους, που έχουν πέσει σε ιδιαίτερα σοβαρά ηθικά παραπτώματα, και αν αγνοήσουμε ότι όταν κατάφερε με την δύναμη του Καίσαρα ο Χριστιανισμός να επικρατήσει, σήμανε ο Μεσαίωνας και ήταν και μεσαίωνας στην ηθική, η ιδέα αυτή, ότι την ηθική την έχει δώσει ο Θεός, είναι πολύ παλιά …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Οι χριστιανοί, κόπτονται συχνά, ότι η δική τους θρησκεία είναι η “μόνη αληθινή”, δεν είναι σαν των άλλων, δεν είναι θρησκεία αλλά αυθεντικό βίωμα που απαντά στην υποτιθέμενη κλήση του Θεού στον άνθρωπο. Αγνοούν, αν δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, όλα τα προβλήματα αυθεντικότητας και ιστορικότητας των γραφών τους και λένε “αφού εμείς βιώνουμε τον Χριστό, τι σημασία έχουν όλα αυτά; έχουμε τις “αποδείξεις” για αυτό που ψάχνουμε, γιατί τις βιώνουμε καθημερινά και αισθανόμαστε υπέροχα στην επαφή του βιώματος αυτού”.

Βέβαια το να ανακαλύπτεις κάτι προσωπικό για το οποίο έχεις ήδη πειστεί από μικρός ότι υπάρχει, αφού και άλλοι σε διαβεβαιώνουν ότι αρκετοί το έχουν “βιώσει”, είναι ένα αμφιλεγόμενο από τη φύση του θέμα. Άλλωστε με την ίδια θέρμη και οι άλλοι θεϊστές ανακαλύπτουν τον δικό τους θεό, αφού αυτόν είχαν πειστεί από μικροί να θεωρούν ως τον μόνο αληθινό, και ο κοινωνικός τους περίγυρος μόνο αυτή την προοπτική θα δεχόταν. Είναι προφανές εδώ ,ότι αυτό, αν και όσο δουλεύει, προϋποθέτει τον έλεγχο της κοινωνίας, ώστε ο κάθε ένας πιστός από την γέννησή του να είναι μέσα στο δεδομένο για αυτούς περιβάλλον, χωρίς να αποκλείει ότι κάποιος φανατικά πιστός δεν μπορεί να το ξεπεράσει.

Το βίωμα λοιπόν προϋποθέτει, εκτός από τον περίγυρο, την τυφλή πίστη που κτίζεται με την κατήχηση σταδιακά από την κούνια. Αυτό που κάνει ο πιστός είναι να προσεύχεται και να παρακαλεί τον θεό του, και αυτός “αν τον κρίνει άξιο”, ή “αν η πίστη του είναι τόσο δυνατή”, “αν η έφεσή του για απάντηση αληθινή και αυθεντική”, τότε ίσως του “μιλήσει” και έτσι “ίσως” γίνει η καλούμενη και “αποκάλυψη” δηλαδή θα “βιώσει την επαφή με το θείο”, που όπως διατείνονται είναι πολύ ωραία και έτσι θα προετοιμαστεί για την ένωσή του με αυτόν, όταν πεθάνει ή αναστηθεί, όπως πιστεύουν οι χριστιανοί …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Τι ανοησίες λένε τώρα στα σχολεία με την θεωρία του Δαρβίνου κ.λπ.! Ενώ οι ίδιοι αυτές τις ανοησίες δεν τις πιστεύουν, τις λένε όμως, για να μολύνουν τα παιδιά, να τα απομακρύνουν από την Εκκλησία.

 

Μου είπε κάποιος: «Αν πούμε ότι το χώμα είχε διάφορα συστατικά, διάφορους οργανισμούς, και ο Θεός πήρε από αυτά και έκανε τον άνθρωπο…».
–«Δηλαδή», λέω, «αν δεν υπήρχαν αυτά, δεν μπορούσε ο Θεός να κάνη τον άνθρωπο; Δύσκολο πράγμα!».
–«Αν πούμε», μου λέει, «ότι πήρε πρώτα από τον πίθηκο και τον τελειοποίησε;».
–«Καλά», του λέω, «δεν μπορούσε ο Θεός να κάνη το τέλειο δημιούργημα, τον άνθρωπο, που διέθεσε γι’ αυτόν ολόκληρη ημέρα; Έπρεπε να βρη ανταλλακτικά; Διάβασε να δης τι λέει η Προφητεία του Ιώβ, στο Ανάγνωσμα της Μεγάλης Πέμπτης. Τώρα αυτά για τον πίθηκο ούτε η επιστήμη τα παραδέχεται. Πόσα χρόνια έχει που οι άνθρωποι ανέβηκαν στο φεγγάρι; Οι πίθηκοι τόσα χρόνια δεν εξελίχθηκαν να κάνουν, αν όχι ένα ποδήλατο, τουλάχιστον ένα πατίνι. Είδες κανέναν πίθηκο με πατίνι; Άλλο, αν πάρης έναν πίθηκο και του μάθης να κάνη πατίνι!…».
–«Αν πούμε», λέει, «εκείνο, αν πούμε εκείνο…;».
–«Μη λες τίποτε», του λέω, «για νά ‘σαι πιο σίγουρος».

 

Αυτή την θεωρία δίδασκε και ένας καθηγητής του Πανεπιστημίου. Του είπα μια φορά: «Σιγά-σιγά, με την περιποίηση, η φασολιά θα γίνη καλύτερη φασολιά, η μελιτζανιά καλύτερη μελιτζανιά. Ο πίθηκος, άμα τον ταΐσης, άμα τον περιποιηθής, θα γίνη καλύτερος πίθηκος· δεν μπορεί να γίνη άνθρωπος. Αν ένας μαύρος είναι σε ψυχρό κλίμα και δεν βγαίνη στον ήλιο, λιγάκι θα διορθωθή το δέρμα του· δεν θα πάψη όμως να είναι μαύρος».

 

Και ύστερα, αν σκεφθής ότι από άνθρωπο, την Παναγία μας, γεννήθηκε ο Χριστός! Δηλαδή απόγονος του Χριστού ήταν ο πίθηκος; Τι βλασφημία! Και δεν το καταλαβαίνουν ότι βλασφημούν. Ρίχνουν μια πέτρα και δεν κοιτούν πόσα κεφάλια θα σπάση. Σου λέει: «Εγώ την έρριξα πιο μακριά από τον άλλον». Αυτό κάνουν σήμερα· θαυμάζουν ποιος θα πετάξη πιο μακριά την πέτρα. Πόσα κεφάλια θα σπάση από αυτούς που περνάνε εκεί κάτω, δεν τον σκέφτονται.

---

[Από το «Γέροντος Παϊσίου Λόγοι», Α΄ Μέρος, Δ΄ Κεφάλαιο, 1ο μέρος “Η θεωρία της εξελίξεως” (σ.σ. το βιβλίο αποτελεί δευτερογενή αναφορά)]

Δεδομένης της αφετηρίας (ότι δηλαδή είμαστε δημιουργήματα ενός παντοδύναμου θεού) από τη δογματική θρησκευτική πίστη του γέροντα Παϊσίου, τα ερωτήματα που θέτει είναι λογικά (ειδικά αυτό με τα ανταλλακτικά, σαφώς και μπορούσε να δημιουργήσει τον άνθρωπο ένας παντοδύναμος θεός). Το πρόβλημα είναι ακριβώς η αφετηρία των ερωτημάτων. Είναι αυτό που ακούμε συνήθως κληρικούς και θεολόγους να υποστηρίζουν ότι “Η επιστήμη και η θρησκεία είναι διαφορετικές προσεγγίσεις για τα ερωτήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα”, δίνοντας ουσιαστικά ίση βαρύτητα στις δύο προσεγγίσεις …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Κατά καιρούς, διάφοροι απολογητές ρωτούν γιατί τα βάζουμε με την Εκκλησία· γιατί τώρα, γιατί δεν κοιτάμε την δουλειά μας -“στο κάτω κάτω δεν σας ενόχλησε ή σας πείραξε σε κάτι”, είναι μια συνήθης επωδός τους. Μάλιστα, βλέπουν πίσω από αυτές τις δημοσιεύεις, συνομωσιολογικούς κύκλους που απεργάζονται το κακό της Ορθοδοξίας και του έθνους (αφού στις συνειδήσεις τους ταυτίζονται τόσο εύκολα). Θα κάνουμε εδώ μια μικρή σύνοψη του προβλήματος και των αιτιών του.

Πριν από πολλά χρόνια, διάβασα ένα κειμενάκι και σταμάτησα σε μια φράση που με διέγειρε: “Μικρές καθημερινές συνήθειες δημιουργούν συστήματα αξιών”.

Από τότε, αυτή η φράση με έχει καθορίσει σε κάποιον βαθμό. Σε αυτήν φαίνεται η μεγάλη σημασία της συνήθειας και του αξιακού συστήματος που την γεννάει, αλλά και διαμορφώνεται μέσα μας με τον καιρό από αυτήν. Εδώ μπαίνει και η αξία της τελετουργίας. Κάθε μικρή η μεγάλη συνήθεια που γίνεται καθημερινά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια “τελετουργία” που χρειάζεται για τον άνθρωπο. Το πρωινό καφεδάκι, η ώρα της ανάπαυσης ή του “ζάπινγκ” παρέα με ξηρούς καρπούς ή ποτό, η καθημερινή άσκηση, η εβδομαδιαία βόλτα με τα παιδιά μας, η μικρή καθημερινή συνάντηση ή τηλεφώνημα με έναν φίλο, η εβδομαδιαία συνάντηση παλιών συμμαθητών ή φίλων, η εκδρομή κάθε αργία, είναι μικρές ή μεγάλες “τελετουργίες”, απαραίτητες στην ψυχοσύνθεσή μας και στην ψυχική ισορροπία μας.

Αυτό φυσικά γίνεται και σε επίπεδο κοινωνίας. Πριν την λαίλαπα του Χριστιανισμού, η κοινωνία εόρταζε τις φυσικές τροπές του Ήλιου που σηματοδοτούσαν τις αλλαγές στην “αναγέννηση”, στον “οργασμό” και στον “θάνατο” της Φύσης, κάτι που επηρέαζε άμεσα όλη την κοινότητα. Σήμερα γίνονται εορτές, παρελάσεις ή συμβάντα με βάση αξιοσημείωτα γεγονότα ή τις επιβληθείσες χριστιανικές εορτές που αντικατέστησαν με έξυπνο τρόπο τις προηγούμενες φυσικές.

Το σημαντικότερο όμως είναι, το αποτέλεσμα των συνηθειών αυτών στον άνθρωπο και φυσικά στην κοινότητα …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…