«Κανένα λοιπόν δεν έχω φοβηθεί τόσο, όσο τους επισκόπους, εκτός από λίγους».
(Ιωάννης «Χρυσόστομος»)

Πρόλογος
Ο όγκος πληροφοριών για το παρόν θέμα είναι κάτι παραπάνω από μεγάλος. Διότι ο Χριστιανισμός επικρατεί εδώ και αιώνες. Πρόθεσή μου δεν είναι να ισοπεδώσω τα πάντα, αλλά ούτε να ισχυριστώ ότι πρόκειται για ελάχιστες περιπτώσεις. Δεν είναι. Πολλοί ήσαν εκείνοι που εκμεταλλεύτηκαν (και εκμεταλλεύονται) την εξουσία, είτε είναι πολιτική είτε θρησκευτική.

Ο τεράστιος όγκος υλικού που υπάρχει, δεν μπορεί να κατατεθεί σε ένα άρθρο. Για αυτόν τον λόγο θα γραφούν δύο άρθρα, χωρίς να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι το θέμα θα καλυφθεί πλήρως. Απλά, θα πάρουμε μια ιδέα.

Σε αυτό το πρώτο, θα μας απασχολήσει το θέμα από εκκλησιαστικής πλευράς. Για αυτό και η κύρια πηγή μας θα είναι τα εκκλησιαστικά κείμενα. Στο δεύτερο, θα δούμε πως απέκτησαν περιουσία η Εκκλησία και τα μοναστήρια επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και πως την διατήρησαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

«Και ουκ έδωκεν Κύριος ο Θεός υμίν καρδίαν ειδέναι και οφθαλμούς βλέπειν και ώτα ακούειν έως της ημέρας ταύτης» (Δευτερονόμιο, 29: 3).

«Καρδία βασιλέως εν χειρί Θεού, ου εάν θέλων νεύση εκεί έκλινεν αυτήν» (Παροιμίες, 21: 1).

«Μη έρει ο πηλός τω κεραμεί τι ποιείς;» (Ησαΐας, 45: 9).

Πρόλογος
Πολλοί μελετούν την Βίβλο ως ένα ενιαίο βιβλίο. Όμως είναι λάθος. Δεν πρόκειται περί ενός αυτοτελούς βιβλίου, αλλά περί 49 ανεξάρτητων βιβλίων, που αργότερα και σταδιακά, έγιναν ένα. Τα επιμέρους αυτά βιβλία είναι γραμμένα από πολλούς διαφορετικούς συγγραφείς, με διαφορετικές ιδέες, που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και περιοχές. Αυτά τα κείμενα στην συνέχεια διασκευάστηκαν, αλλάχτηκαν σε πολλά σημεία, προστέθηκαν και αφαιρέθηκαν στοιχεία. Για αυτόν τον λόγο, υπάρχουν αντίθετες απόψεις, ακόμα και για τα ίδια θέματα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, πως όλα τα θεολογικά αντικρουόμενα ρεύματα εντός του Χριστιανισμού (το ένα αποκαλεί το άλλο “αιρετικό”), τόσο σήμερα όσο και στις απαρχές του, στηρίζουν την διδασκαλία τους στην Βίβλο.

Το θέμα το οποίο θα εξεταστεί στην μικρή αυτή μελέτη, αφορά τον «απόλυτο προορισμό ή προκαθορισμό». Κατά την γνώμη μου, που θα στηριχθεί σε συγκεκριμένα βιβλικά χωρία, η διδασκαλία αυτή υποστηρίζεται από κάποιους συγγραφείς της Βίβλου. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση στον άνθρωπο, ή έστω ότι ακόμα και αν υπάρχει η βούληση, δεν είναι ελεύθερη …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Η ηθική του Ιησού

Το κείμενο αυτό συχνά λέγεται από τους χριστιανούς, ότι είναι το απαύγασμα της ηθικής της χριστιανικής διδασκαλίας.

Θα το δούμε λίγο αναλυτικά, φράση–φράση, ή ομάδες κοινού νοήματος και θα διαπιστώσουμε ότι, όχι μόνο διαφωνεί με άλλα στοιχεία της διδασκαλίας του Ιησού όπως αυτή υποτίθεται υπάρχει στα Ευαγγέλια, αλλά έχει και μέσα της η ίδια αυτή η ομιλία αρκετές αντιφάσεις.

Πρόκειται, υποτίθεται, για μια ομιλία του Ιησού προς το πλήθος των μαθητών και ακολούθων του, σε αδιευκρίνιστο μέρος. Μια ομιλία, που όπως θα διαπιστώσετε από το μέγεθός της, αποκλείεται να ειπώθηκε και να την θυμόταν κάποιος ολόκληρη για να καταγραφεί μερικά χρόνια αργότερα.

Στο σενάριο του Ματθαίου (5:1 – 7:28), αναφέρεται ότι ο Ιησούς αρχικά βρισκόταν “παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας”, μετά ο Ιησούς ανεβαίνει σε ένα όρος, και μόλις τελειώνει η ομιλία μπαίνει στην Καπερναούμ και ακολουθεί το θαύμα με την ίαση του λεπρού και αμέσως μετά το θαύμα με το παιδί του εκατόνταρχου.

Στο σενάριο του Λουκά, που είναι σαφώς μικρότερο (6: 20-42), έγινε σε πεδιάδα και μετά μπαίνει στην Καπερναούμ και γίνεται το θαύμα με τον δούλο του εκατόνταρχου (το παιδί του Ματθαίου υποβιβάστηκε σε δούλο). Για τις αναντιστοιχίες και τις αντιφάσεις των θαυμάτων μπορείτε να δείτε εδώ: Θρησκεία θαυμάτων.

Εδώ όμως θα ασχοληθούμε με την ηθική διδασκαλία του Ιησού και την συγκεκριμένη ομιλία στο αναλυτικό σενάριο του Ματθαίου που υποτίθεται είναι η κορύφωσή της …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Πρόλογος
Στο παρόν άρθρο, θα ασχοληθούμε με το θέμα του πόνου και της δυστυχίας και πως προσπαθεί η χριστιανική θρησκεία να τα συμβιβάσει με την πρόνοια ενός θεού πάνσοφου, αγάπης και παντοδύναμου. Φυσικές καταστροφές, αρρώστιες, πόλεμοι, άνιση κατανομή του πλούτου και κοινωνική αδικία, πείνα, ποδοπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εγκλήματα των εξουσιαστών κατά της ανθρωπότητας, είναι μόνο ένα μέρος των δεινών.

Πόσο δίκιο είχε ο Karlheinz Deschner όταν έγραφε, «Σε όλο τον κόσμο υπάρχει, υπήρχε και θα υπάρχει μια μικρή μειονότητα που κυριαρχεί και μια μεγάλη που κυριαρχείται, μια μικρή κλίκα δόλιων κερδοσκόπων και μια γιγαντιαία στρατιά ταπεινών και περιφρονημένων. [..] Πάντα κυριαρχούσε η λεγόμενη επιδίωξη της ασφάλειας και της εξουσίας, κυριαρχούσε μια μειονότητα, που καταπίεζε την πλειοψηφία, την εκμεταλλευόταν, την άφηνε να σφαγιάζεται… («Η εγκληματική ιστορία του Χριστιανισμού», τ. Α΄, σ. 39).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Unicef, κάθε 3,6 δευτερόλεπτα πεθαίνει κάποιος άνθρωπος από την πείνα. 300 εκατομμύρια παιδιά κοιμούνται νηστικά κάθε βράδυ. 270 εκατομμύρια παιδιά στις ανεπτυγμένες χώρες, δεν έχουν πρόσβαση στην Υγεία. 400 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν καθαρό νερό να πιούν. Κακή υγιεινή και μολυσμένο νερό, προκαλούν τον θάνατο 4 χιλιάδων παιδιών την μέρα. Οξύ πρόβλημα υποσιτισμού στην Ινδία και στην Κίνα· 221 και 142 εκατομμύρια άνθρωποι αντίστοιχα, υποσιτίζονται. Το 30% των νεογέννητων στην Νότια Ασία είναι κάτω του φυσιολογικού βάρους. Κατά το 2016, η τιμή θνησιμότητας νεογέννητων, νηπίων, και κάτω των 5 ετών, ήταν αντιστοίχως 18.6, 30.6, 40.8, ανά 1000 γεννήσεις παγκοσμίως. Το 2016, είχαμε παγκοσμίως 440 χιλιάδες θανάτους από ελονοσία, εκ των οποίων το 70% αφορούσε παιδιά κάτω των 5 ετών, περίπου 800 παιδιά ανά ημέρα. 900 χιλιάδες θάνατοι παιδιών κάτω των 5 ετών από πνευμονία, δηλαδή περίπου 2.5 χιλιάδες παιδιά ανά ημέρα. Η παιδική δουλεία ανέρχεται στο 25% των παιδιών παγκοσμίως, και αφορά ηλικίες 5-17.

Η Βίβλος προτείνει διάφορους λόγους, που όμως δεν καλύπτουν τις παραπάνω περιπτώσεις. Ο κάθε συγγραφέας του κάθε επιμέρους βιβλίου της, έχει διαφορετική γνώμη. Για παράδειγμα, κατά τους προφήτες, τα δεινά επιτρέπονται από τον Θεό, προκειμένου να συνετίσει τον λαό του. Αυτό όμως, δεν εξηγεί γιατί πλήττονται (και) άνθρωποι που δεν δέχονται τον συγκεκριμένο θεό. ή γενικά δεν δέχονται θεότητα. Ή για κρίση. Στην πραγματικότητα, καμία κρίση δεν συμβαίνει στους κύριους υπαίτιους όλων αυτών.

Για τον συγγραφέα του βιβλίου «Δανιήλ», τα δεινά οφείλονται στο ότι στον κόσμο μας κυριαρχούν οι δυνάμεις του κακού. «Σύντομα» όμως ο Θεός θα δώσει ένα τέλος και θα εγκαταστήσει την επίγεια βασιλεία του, όπου οι αγνοί και λυτρωμένοι θα κυβερνούν. Τότε το κακό θα σταματήσει και η δικαιοσύνη θα επικρατήσει για πάντα. Εκ των πραγμάτων, αυτή η εσχατολογική θεώρηση απέτυχε. Για τον συγγραφέα του βιβλίου «Ιώβ», ο Θεός επιτρέπει στις δυνάμεις του κακού να δοκιμάσουν τον δίκαιο Ιώβ, για να αποδειχτεί η αγάπη και η πίστη του Ιώβ στον Θεό. Σαν να μην ξέρει ο Θεός, δηλαδή. Όταν περάσει ο πειρασμός, τότε έρχεται η «αποκατάσταση» σε αυτήν την ζωή. Ένας Θεός που αφήνει τον «Διάβολο» να παίξει με την δυστυχία ενός πιστού ανθρώπου. Πέρα από το παράλογο του πράγματος, ούτε αυτό μπορεί να εξηγήσει τα δεινά.

Θα ασχοληθούμε με το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου «Γένεση», όπου περιγράφεται η λεγόμενη πτώση των «πρωτόπλαστων». Σε αυτό το κεφάλαιο στηρίζεται η πατερική ορθόδοξη θεολογία. Μέσα από την πατερική ερμηνευτική προσέγγιση, προσπαθεί να δικαιολογηθεί θεολογικά το κακό που βλέπουμε γύρω μας. Μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα. Η ερμηνευτική της θεολογίας δεν συμφωνεί με τα ίδια τα κείμενα. Αυτό θα το δούμε αναλυτικά παρακάτω. Κύριες πηγές θα έχουμε το ίδιο το βιβλικό κείμενο με την μετάφραση των Εβδομήκοντα, την Δογματική του Ν. Ματσούκα που συνοψίζει την πατερική γραμμή, και δευτερευόντως θα παραθέσουμε την κριτική του Πορφυρίου και του Ιουλιανού. Όπου υπάρχουν σοβαρές διαφοροποιήσεις στην μετάφραση, θα δούμε και τις άλλες εκδοχές από τα «Εξαπλά» του Ωριγένη …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Σε σειρά δημοσιεύσεων για την ιστορικότητα του Ιησού έδειξα ότι δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που να μας δείχνουν την ύπαρξη ὴ την εκπληκτική δράση που περιγράφουν τα Ευαγγέλια και τα χριστιανικά κείμενα, παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες δημιουργίας ενός τέτοιου ιστορικού προσώπου. Η ιστορική αυτή απουσία, δεν είναι άγνωστη στους Έλληνες θεολόγους, τουλάχιστον σε αυτούς που βλέπουν την Θεολογία λίγο πιο επιστημονικά από τους υπόλοιπους, οι υπόλοιποι ή φροντίζουν να την αγνοούν ή βρίσκουν δικαιολογίες. Σήμερα θα κάνουμε μια μικρή παρουσίαση από τέτοιες γνώμες που δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει ιστορική βάση για τον Ιησού, από τους ίδιους τους θεολόγους που μίλησαν άμεσα ή έμμεσα για αυτό. Φυσικά το δικαιολογούν ο κάθε ένας με τον δικό του τρόπο, αλλά η ουσία είναι η παραδοχή αυτής της έλλειψης στοιχείων που δείχνουμε εδώ και καιρό και η συλλογή τους είναι χρήσιμη σαν υπενθύμιση.
Η έμφαση στα κείμενα δική μου.

Γεώργιος Μουστάκης
Θεολόγος και κοινωνιολόγος των θρησκειών, με μεγάλη δραστηριότητα στον τύπο και τα ελληνικά ΜΜΕ.
Το κείμενο βρίσκεται σε αφιέρωμα του στην εφημερίδα τα Νέα (20 Απριλίου 1979) με τίτλο “Υπήρξε ο Χριστός σαν ιστορικό πρόσωπο;”.
Σε αυτό αφού κάνει αναφορά στην ύπαρξη ενός ρεύματος αμφισβήτησης για την ιστορικότητα του Ιησού, δίνοντας έμφαση στα αναγραφόμενα από τον Charles Francois Dupois και αναφέρει:

Παρ` όλες όμως αυτές τις ελλείψεις ιστορικών μαρτυριών, μπορεί ένας καλοπροαίρετος ερευνητής να φιλοτεχνήσει ένα αδογμάτιστο πορτρέτο του Χριστού, παρόμοιο μ`αυτό που είχε διαμορφώσει η ιστορική χριστιανική συνείδηση μυριάδων πιστών στους τρεις πρώτους μαρτυρικούς αιώνες μέχρι το διάταγμα των Μεδιολάνων του 313 μ.Χ…

(Παπαγεωργίου 2014, σ 135-7)

Μητροπολίτης Νικόδημος (Γκατζιρούλης)
Διετέλεσε μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος, απόφοιτος της θεολογικής σχολής το 1949.
Το κείμενο του με τίτλο “Συζήτηση γύρω από το πρόσωπο του Χριστού: Το ιστορικό παράδοξο” δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της ΕΡΤ, Ραδιοτηλεόραση (τ. 9 Μαρτίου 1969 σελ. 3 και σελ. 37), μεταξύ άλλων αναφέρει …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…