Η τεχνολογία και το Βυζάντιο – Η ελληνιστική επανάσταση στην τεχνολογία και η ύφεσή της
05/12/2019 | 2.169 εμφανίσεις | Σχολιασμός
“Όσοι καταπιάνονται με την υπεράσπιση της επιστημονικής λογικής και
εναντιώνονται σε εκείνους που την κτυπούν από όλες τις μεριές, θα έκαναν
καλά να εξοπλιστούν πρώτα με τη γνώση πως αυτή η μάχη χάθηκε κάποτε και οι
επιπτώσεις επηρέασαν όλες τις πτυχές του πολιτισμού για πάνω από χίλια
χρόνια”.
Lucio Russo
Περιεχόμενα
Α. Εισαγωγή
Α1. Βυζάντιο
Α2. Τεχνολογία
Β. Η τεχνολογία μέχρι τον Μεσαίωνα
Β1. Αρχαία Ελλάδα
Β1.1. Η επιστημονική ελληνιστική επανάσταση
Β1.2. Ύφεση της επιστήμης και ο καταποντισμός της
Β2. Ρωμαϊκή περίοδος
Β3. Ο ρόλος των ελληνιστικών αυτοκρατοριών της Ανατολής
Γ. Συγκεκριμένες μεσαιωνικές τεχνολογίες
Γ1. Αστρονομία – Ναυσιπλοΐα – Χρόνος – Μαθηματικά
Γ1.1. Πλοία – Πλεύση
Γ1.2. Μετεωρολογία
Γ1.3. Αστρονομία
Γ1.4. Χαρτογραφία
Γ1.5. Ηλιοκεντρισμός
Γ1.6. Αστρολάβος
Γ1.7. Πυξίδα
Γ1.8. Υδραυλικά – Μηχανικά ρολόγια
Γ1.9. Βιβλιοθήκες
Γ1.10. Οι αριθμοί – Μαθηματικά
Γ2. Μηχανές
Γ2.1. Υδρόμυλοι
Γ2.2. Ανεμόμυλοι
Γ2.3. Μύλοι Παλίρροιας
Γ2.4. Άλλου είδους μηχανές
Γ3. Γενικής χρήσης
Γ3.1 Μέτρα – Σταθμά και χρήμα
Γ3.2. Παιχνίδια – Σκάκι
Γ3.3. Αρχιτεκτονική
Γ3.4. Πολεοδομία
Γ3.5. Ιατρική – Φαρμακευτική
Γ3.6. Αντλίες – Ύδρευση
Γ3.7. Λουτρά – Θέρμες
Γ3.8. Εκκλησιαστικό όργανο
Γ3.9. Χαρτί
Γ3.10. Τυπογραφία
Γ3.10.1. Μικρογράμματη Γραφή
Γ3.11. Κεραμική
Γ3.12. Το πιρούνι
Γ4. Μεταλλουργία – Χημεία
Γ4.1. Χυτοσίδηρος
Γ4.2. Χημεία – Αλχημεία
Γ4.3. Ιππικός εξοπλισμός
Γ4.4. Άροτρο
Γ4.5. Υαλουργία
Γ4.6. Γυαλιά οράσεως – Φακοί
Γ4.7. Φάροι
Γ4.8. Άμαξα – Μεταφορές
Γ5. Πολεμική τεχνολογία
Γ5.1. Υγρόν πυρ
Γ5.2. Πυρίτιδα
Γ5.3. Πανοπλία
Γ5.4. Βαλλίστρα
Γ5.5. Πολεμικές μηχανές
Γ6. Επικοινωνίες
Γ6.1. Ταχυδρομικά περιστέρια
Γ6.2. Οπτικά σήματα
Γ6.3. Άλλα συστήματα επικοινωνίας
Γ6.4. Κρυπτογράφηση
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Τα κυριότερα σημεία του Πορφύριου στο «Κατά χριστιανών»
27/11/2019 | 1.258 εμφανίσεις | Σχολιασμός
Α
Το «Κατά χριστιανών» είναι ένα έργο του νεοπλατωνικού φιλόσοφου Πορφύριου, που γράφτηκε κατά το δεύτερο ήμισυ του τρίτου αιώνος. Αποτελούνταν από 15 βιβλία (ή κεφάλαια) και ασκούσε κριτική στον Χριστιανισμό. Η χριστιανική Εκκλησία επιστράτευσε αρκετούς από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς της, ώστε να αναιρέσουν τα γραφόμενα. Τα κείμενα αυτά του Πορφύριου ρίχτηκαν στην πυρά μετά από αυτοκρατορική εντολή το 448, επί συμβασιλείας Θεοδοσίου του Μικρού και του Βαλεντινιανού. Το διάταγμα αυτό, το οποίο περιλήφθηκε στα «Βασιλικά» επί εποχής Λέοντος ΣΤ΄ τον 9ο αιώνα, έχει ως εξής:
Διατάζουμε όλα όσα έγραψε ο Πορφύριος, οδηγούμενος από τη μανία του, ή όποιος άλλος, ενάντια στην ευσεβή θρησκεία των χριστιανών, σε οποιουδήποτε την κατοχή κι αν βρίσκονται, να παραδοθούν στην πυρά. Σκοπός μας είναι όλα τα βιβλία που κινούν την οργή του Θεού και βλάπτουν τις ψυχές να μη φθάσουν καν στα αφτιά των ανθρώπων.
Σήμερα δεν έχουμε το έργο αυτό. Μόνο αποσπάσματα σε παραθέματα διάφορων εκκλησιαστικών συγγραφέων. Το περίεργο είναι ότι δεν διασώθηκαν ούτε τα απαντητικά χριστιανικά έργα, πράγμα που κάνει αμφίβολο το αν πράγματι οι χριστιανοί ήταν σε θέση να απαντήσουν ικανοποιητικά. Το υγιές θα ήταν να υπάρχουν τα κείμενα και των δύο πλευρών για να μπορεί να γίνει η σύγκριση. Κάποιοι εκκλησιαστικοί παράγοντες, προφανώς, δεν ήθελαν να σωθεί ούτε ο λόγος του Πορφύριου, αλλά ούτε ο ελλιπής χριστιανικός αντίλογος. Άλλωστε, είναι ξεκάθαρο από το ίδιο το διάταγμα που παρατέθηκε, ότι η πολιτική εξουσία δεν ήθελε κατά κανένα τρόπο ούτε καν να φτάσει στα αφτιά των ανθρώπων η κριτική της νέας θρησκείας. Τα σωζόμενα αποσπάσματα είναι περίπου 124, στα οποία έμμεσα μας παραδίδονται κάποια από τα επιχειρήματα του Πορφύριου. Και αυτό, χάρη στην εργασία του φιλελεύθερου θεολόγου A. Harnack, το 1916 στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Η πίστη εμετρήθη, εζυγίσθη και ευρέθη ελλιπής (σκέψεις περί πίστεως και απιστίας)
25/11/2019 | 1.335 εμφανίσεις | Σχολιασμός
Εξετάζονται τα εξής: Πόσο δόκιμη είναι η προσπάθεια υποβάθμισης του φαινομένου της αθεΐας και του ανθρώπου που στρέφεται σε αυτήν; Ποιό το αληθές νόημα της πίστης-αυθεντίας-“ιερού” κειμένου-Θεός; Πού και ποιούς εξυπηρετεί;
Ελεύθερη βούληση…
Κατά πόσο είναι “ελεύθερη” και συμβιβάζεται με το “δούλος του Θεού”; Φόβος και ελπίδα, τα αληθή κίνητρα των πιστών (και όχι η ανιδιοτελής θεία αγάπη). Η αναίρεση του συνθήματος, “χωρίς Θεό, όλα επιτρέπονται”. Σχέση αθεΐας-μηδενισμού, αναίρεση μιας συνηθισμένης συκοφαντίας.
A
Αρκετές φορές διαβάζουμε στα διάφορα απολογητικά άρθρα που υπερασπίζονται τις χριστιανικές θέσεις, τους λόγους για τους οποίους υπάρχει το φαινόμενο της αθεΐας. Οι απολογητές της θρησκείας συνήθως το αποδίδουν στην μη υγιή σχέση του πιστού με τα εκκλησιαστικά πράγματα, δηλαδή στην μη συμμετοχή στα «θεία Μυστήρια» που παρέχει η Εκκλησία και που θεωρούνται ως «θυρίδες» μέσω των οποίων διοχετεύεται η «άκτιστη θεία χάρις» στους πιστούς (βλ. Νικόλαο Καβάσιλα «Ερμηνεία της θ. Λειτουργίας» και «Η εν Χριστώ ζωή»), στην έλλειψη θεολογικής γνώσης, στην υποκρισία των άλλων πιστών που σκανδαλίζει και στον εγωισμό του ίδιου του ανθρώπου που τελικά αποφασίζει να αφήσει πίσω του την πίστη. Παρουσιάζουν τα πράγματα τέτοιο τρόπο ώστε η έλλειψη να αποδίδεται στα πάντα και σε όλους, εκτός από την ίδια την πίστη …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Ο μύθος της χριστιανικής αγάπης
22/11/2019 | 1.396 εμφανίσεις | Σχολιασμός
«Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί τον πατέρα εαυτού και την μητέρα και την γυναίκα και τα τέκνα και τους αδελφούς και τας αδελφάς έτι τε και την ψυχήν εαυτού ου δύναται είναι μου μαθητής».
(Κατά Λουκάν, 14:26)
Πολλά πράγματα από όσα μας δίδαξαν, στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες, και λανθασμένες αντιλήψεις, οι οποίες με τον καιρό συμβάλλουν στην διαμόρφωση της συνείδησής μας. Όταν κάτι ριζώσει μέσα μας, πολύ δύσκολα αργότερα αποβάλλεται. Θέλει κόπο, πόνο, αγώνα. Θέλει «γερό στομάχι» και λιονταρίσιο θάρρος προκειμένου να συνειδητοποιήσεις ότι όσα πίστευες ως απόλυτες αλήθειες, ήταν αερολογίες. Και όσοι πέρασαν από το συγκεκριμένο κανάλι, είναι σε θέση να αφουγκραστούν και να εννοήσουν.
Ένα τέτοιο παραμύθι είναι και αυτό της χριστιανικής αγάπης. Μιας αγάπης που υποτίθεται ότι είναι καινοφανής, αφού αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και είναι άνευ όρων. Που περιθάλπει εχθρούς και φίλους και που υμνείται στο 13ο κεφάλαιο της «Α΄προς Κορινθίους». Που ανέχεται το διαφορετικό, μα που στην πραγματικότητα έχει ως μέτρο και όριό της την πίστη.
Αν ξαναδιαβάσουμε την Καινή Διαθήκη κατανοώντας αυτό που πραγματικά γράφει και όχι αυτό που λένε οι άλλοι ότι γράφει (έχει τεράστια απόσταση το ένα από το άλλο), θα δούμε τα πράγματα τελείως διαφορετικά. Αλλά σε αυτό το σημείο, ας «μιλήσουν» τα ίδια τα κείμενα …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…
Στοιχεία για την χρονολόγηση των Ευαγγελίων
21/11/2019 | 2.147 εμφανίσεις | Σχολιασμός
Μια παρουσίαση στοιχείων που μπορούν να βοηθήσουν στην χρονολόγηση της συγγραφής τους και την σχέση τους με πραγματικότητα ή μύθο.
Στην παρούσα ανάρτηση θα αναδειχθούν μερικά από τα στοιχεία που υπάρχουν, στο γιατί τα Ευαγγέλια και κατ` επέκτασιν και οι Πράξεις, δείχνουν να έχουν συνταχθεί αρκετά μετά το 70 κ.ε. και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ.
Ένα από τα επιχειρήματα που λέγονται στην προσπάθεια ανασκευής των αντιφάσεων και των λαθών που αυτά εμπεριέχουν, είναι ότι δεν έχουν σκοπό να γράψουν ιστορία και για αυτό αποδέχονται κάποια μικρά λάθη. Φυσικά τα λάθη είναι μεγάλα όπως θα φανεί, αλλά εδώ θα εξηγήσουμε αν τέτοια λάθη θα ήταν επιτρεπτά αν είχαν γραφεί πριν το 70 κ.ε. Επίσης υπάρχουν κάποια χωρία που δείχνουν εποχές που δεν ήταν σε δράση ο Ιησούς, που ενισχύουν την μεταγενέστερη γραφή τους.
Τα ίδια τα κείμενα όλα, παρουσιάζουν μόνο ένα σίγουρο κοινό ιστορικό στοιχείο: Tο τέλος της δράσης του Ιησού έγινε μέσα στην διοίκηση του Πιλάτου, που εκτείνεται από το 26 έως το 36 κ.ε. και κοντά στον θάνατο του Ιωάννη του Βαπτιστή που τον ξέρουμε επίσης από τον Ιώσηπο. Εκτός αυτού έχουν εξαιρετικά λίγα ιστορικά στοιχεία, αντιφάσκοντας μεταξύ τους, τα οποία δεν βοηθούν, αλλά συσκοτίζουν την πραγματικότητα, βοηθώντας έτσι περισσότερο την μυθικιστική εκδοχή της συγγραφής τους …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…