Σήμερα θα διερευνήσουμε μια νέα σειρά θαυμάτων που κυκλοφορεί τελευταία σε σχέση με τις εκκλησίες που “δεν καίγονται από την φωτιά”.

Έχω τονίσει αρκετές φορές ότι ο Χριστιανισμός και ειδικότερα η ακραία του έκφραση που είναι η Ορθοδοξία, θέλουν συνέχεια και απεγνωσμένα θαύματα, όπως περίπου η θρησκεία από την οποίαν ξεπήδησαν, αφού υποτίθεται ότι σύμφωνα με τα Ευαγγέλια οι εβραίοι ζητούσαν συνέχεια “σημεία και τέρατα”. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είχαμε την γέννεση νέων θαυμάτων αυτές τις μέρες, με εκκλησάκια, μοναστήρια κ.λπ. που “δεν καίγονται” επειδή “το θέλησε ο Θεός”, καθώς και λιτανείες που ρίχνουν βροχή. Θα διερευνήσουμε λοιπόν αυτά τα φαινόμενα για να ξέρουμε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Είχαμε λοιπόν την τραγική ατυχία να έχουμε και φέτος μια σειρά πυρκαγιών, που λόγω του έντονα παρατεταμένου καύσωνα που προηγήθηκε και της μηδενικής σχεδόν υγρασίας, να δημιουργηθούν υπερπυρκαγιές, που τροφοδοτούμενες από την σωρεία καύσιμης ύλης που είχε συσσωρευτεί στα μη καθαρισμένα μας δάση, και την απροσεξία ή αμέλεια, ή την εσκεμμένη δράση κάποιων επικινδύνων ή μικρόνοων ή ακόμα και φυσικών φαινομένων, να κατακάψουν τεράστιες εκτάσεις σε Εύβοια – Αττική – Ηλεία και μικρότερες σε άλλα μέρη.

Φυσικά όπως πάντα ο κρατικός μηχανισμός ήταν πρακτικά ανέτοιμος στην μακροχρόνια πρόληψη -ποιός άλλωστε καθαρίζει πραγματικά τα δάση; Αλλά και στην άμεση απάντηση, με αποτέλεσμα οι φωτιές να επεκταθούν γρήγορα και να είναι αδύνατον πλέον να σβήσουν, αφού λόγω του τεράστιου θερμικού φορτίου, το νερό που πέφτει με σκοπό να την σβήσει, να εξαερώνεται πριν καν φθάσει στο χώμα. Μια παρόμοια φωτιά έκαψε πριν 3 χρόνια 102 ανθρώπους στο Μάτι, ενώ το 2007, 37 ανθρώπους στην Ηλεία. Σήμερα τουλάχιστον η Πολιτεία μας βελτιώθηκε στο θέμα της έγκαιρης ενημέρωσης και της γρήγορης εκκένωσης, κάτι που είναι θετικό στο να μην θρηνούμε νεκρούς, ίσως το μόνο θετικό μέχρι στιγμής.

…
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

Το πρώτο πράγμα που θέλω να ξεκαθαρίσω, είναι ότι δεν υπάρχει καμία παράδοση για την μεταφορά του Αγίου Φωτός όπως την έχουμε συνηθίσει τις τελευταίες δεκαετίες. Δηλαδή με κρατικά έξοδα, τόσο στην υποδοχή όσο και την διανομή του σε όλη την επικράτεια, αλλά και για την υποδοχή του ως αρχηγού κράτους. Αυτή η επονείδιστη για την λογική διαδικασία από μόνη της, δείχνει την αντιμετώπιση μιας φλόγας ως ξεχωριστής οντότητας που αξίζει τιμών από ένα κράτος, δηλαδή ένα είδος ειδωλολατρείας.

Η αναφορά μιας άσβεστης ιερής φλόγας υπήρξε αρκετές φορές στην αρχαία εποχή, όπως επίσης έχουμε τελετές και αναφορές σε λαμπαδηδρομίες, δηλαδή μεταφορά φωτός σαν τελετουργία για θρησκευτικούς ή άλλους λόγους. Βέβαια οι αρχαίοι έχουν κατηγορηθεί ως ειδωλολάτρες και σε ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί να δικαιολογείται, αλλά τι κάνουν αντίστοιχα οι χριστιανοί; Οι χριστιανοί έχουν το Άγιο Φως.

Ας πάμε όμως σε μια άλλη ιδέα παραπλήσια με το Άγιο Φως, που αξίζει να ειπωθεί παράλληλα. Η ιδέα της αφής της Ολυμπιακής Φλόγας που ξεκίνησε το 1928. Η αφή αυτή γίνεται φυσικά με κάτοπτρο και τις διαθέσεις του φωτοδότη Ήλιου, αλλά είναι δημόσια και προφανής και σηματοδοτεί την έναρξη της μεγαλύτερης παγκόσμιας αθλητικής εκδήλωσης που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα.

Η μεταφορά της όμως και η σχετική λαμπαδηδρομία μέχρι το στάδιο των αγώνων, ξεκίνησε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936. Ο συμβολισμός του όλου πλάνου έχει να κάνει με την έννοια της φωτιάς που έκλεψε ο Προμηθέας από τους θεούς για χρήση των ανθρώπων. Τελικά με την λογική και την πρακτικότητα. Είναι δηλαδή ένα ενδιαφέρον σύμβολο και η μεταφορά της φυσικά το ίδιο. Από όσο γνωρίζω, κανείς από την ολυμπιακή επιτροπή ούτε κάποιος άλλος ποτέ θεώρησε την ολυμπιακή φλόγα σαν μια ξεχωριστή οντότητα που χρήζει τιμών ας πούμε αρχηγού κράτους.

Οι ορθόδοξοι θεωρούν ότι πέρα από την θεωρούμενη θεϊκή προέλευση του Αγίου Φωτός, έχει αυτό και ιδιότητες που επίσης μεταφέρονται με την μεταφορά, άσχετα αν επίσης μαθαίνουμε ότι αυτό γίνεται για κάποια λίγα λεπτά της ώρας. Η μεταφορά του γινόταν παραδοσιακά με το καράβι που έφθανε μετά από μία εβδομάδα τουλάχιστον και φυσικά δεν γινόταν διανομή, αλλά όποιος ήθελε, πήγαινε στην Μητρόπολη ή στην Εξαρχία του Παναγίου Τάφου στην Πλάκα και το έπαιρνε.

Ο πρώτος που είχε την ιδέα της αεροπορικής του μεταφοράς και που την πραγματοποίησε τελικά από το 1988 ήταν ο Ιάκωβος Οικονομίδης ιδιοκτήτης πρακτορείου θρησκευτικού τουρισμού, που έκτοτε απέκτησε και τίτλο του Πατριαρχείου.
Τον πρώτο χρόνο, φαίνεται ότι η μεταφορά έγινε ιδιωτικά, αλλά τον επόμενο (κυβέρνηση Αν. Παπανδρέου) και έκτοτε ανέλαβε τα έξοδα του πρακτορείου το ελληνικό κράτος.
Από το 2001 ξεκίνησε και η “παράδοση” να γίνεται η υποδοχή με τιμές αρχηγού κράτους, ενώ από το 2002, όλη την μεταφορά και την διανομή πλέον ανέλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών (υπ Γ. Παπανδρέου). Αυτά σύμφωνα με την wikipedia.
Η Athens Voice ταυτίζει την ανάληψη των εξόδων από το κράτος και την λαμπρή υποδοχή, ή έστω της ιδέας για αυτήν και η αποδοχή της έγινε αργότερα.

Η ιδέα της μεταφοράς του ξεκίνησε κατά πληροφορίες από την κα Λιάννη Παπανδρέου μια εποχή που μάθαμε ότι είχε επαφή με κάποιον συγκεκριμένο πνευματικό και άλλους επίσης πνευματιστές. Σε αυτό συνηγόρησε και ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Χρήστος Σαρτζετάκης που πρότεινε και άλλη μία “παράδοση”, να γίνεται η υποδοχή του στο αεροδρόμιο, με τιμές αρχηγού κράτους, και με στρατιωτικό άγημα κάτι που φαίνεται να ξεκίνησε όπως είδαμε αργότερα το 2001 (προεδρία Κ. Στεφανόπουλου). Μια “παράδοση” που σταμάτησε ευτυχώς φέτος και ελπίζουμε μόνιμα.

Ας έρθουμε τώρα στο “Άγιο Φώς” …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

«Είμαι ο Ηράκλειτος· τι με τραβάτε πάνω κάτω, άμουσοι; Κόπιαζα όχι για σας αλλά γι’ αυτούς που με εννοούν. Ο ένας άνθρωπος είναι για μένα τρεις μυριάδες, και οι αμέτρητοι είναι κανένας. Τούτα θα πω και στην Περσεφόνη».
(Επίγραμμα για τον Ηράκλειτο, από τη Παλατινή ανθολογία)

«Δεν πρέπει να ενεργούμε και να μιλάμε σαν κοιμισμένοι».
(Ηράκλειτος, απ. 73)

(Τα αποσπάσματα είναι σε απόδοση Α. Κυριαζόπουλου).

Ο Ηράκλειτος μίλησε επίσης και για τα επίπεδα της ανθρώπινης συνείδησης. Τί είναι όμως η συνείδηση; Σύμφωνα με τα μεγάλα λεξικά, όπως των Liddell και Scott, του Δ. Δημητράκου, και του Ι. Σταματάκου, συνείδηση είναι η εσωτερική γνώση, η αντίληψη του έξω κόσμου σε σχέση προς το εγώ. Αυτή η εσωτερική αντίληψη διαθέτει επίπεδα. Δεν είναι σε όλους η ίδια. Ο Ηράκλειτος ιεραρχεί τα ανθρώπινα πνεύματα (με βάση τα δικά του κριτήρια), και διακρίνει τους «λίγους» από τους «πολλούς». Όσοι μελετάτε φιλοσοφικά κείμενα, οπωσδήποτε έχετε συναντήσει αυτήν την ποιοτική διάκριση. Αυτή δεν στηρίζεται ούτε στον πλούτο ούτε στην καταγωγή, αλλά στο κατά πόσο αξιώνει ο καθένας τον εαυτό του ώστε να είναι σε θέση να μην συγκαταλέγεται στη μάζα αλλά να είναι σε πορεία αυτοπραγμάτωσης. Μήπως και αυτό δεν προσιδιάζει με την ηρακλείτεια διδαχή περί της αέναης κίνησης και αλλαγής;
Σύμφωνα με τα αποσπάσματα, οι «πολλοί» γίνονται ασύνετοι (απ. 1 και 34), τους λανθάνουν πολλά παρότι ακούν και βλέπουν (απ. 1 και 72), δεν έχουν επίγνωση (απ. 17), ζουν απλά για να χορταίνουν σαν τα κτήνη- δηλαδή, δεν έχουν ανώτερα ενδιαφέροντα (απ. 29).

«Οι άνθρωποι από τη στιγμή που θα γεννηθούν θέλουν απλώς να ζήσουν και τελικά να πεθάνουν, ή μάλλον να αναπαυτούν, και αφήνουν πίσω τους παιδιά που κι αυτών η μοίρα είναι ο θάνατος» (απ. 20). Οι «λίγοι» διαλέγουν το αιώνιο και συνεχές κλέος. «Αντί για όλα τα θνητά πράγματα, οι άριστοι επιλέγουν μόνο ένα: την αιώνια δόξα. Αντίθετα, οι πολλοί αρκούνται στο να χορταίνουν σαν τα ζώα» (απ. 29). Ως επαΐοντες, πρέπει να είναι οι κριτές των πολλών που αγνοούν. «Είναι απόλυτα απαραίτητο κριτές των πολλών να είναι οι φιλόσοφοι» (απ. 35). Έστω και μόνο ένας άριστος αξίζει όσο αξίζουν μύριοι μέτριοι. «Για μένα ο ένας, αν είναι άριστος, αξίζει όσο δέκα χιλιάδες» (απ. 49). Συνεπώς, είναι θέμα επιλογής …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

«Εμείς τη λέμε εποπτεία. Δηλώνει την προσοχή που δίνει το πνεύμα στον εαυτό του, επιπρόσθετα, ενόσω προσηλώνεται στην ύλη, στο κατ’ εξοχήν αντικείμενό του. Αυτή η πρόσθετη προσοχή μπορεί να καλλιεργηθεί μεθοδικά και να αναπτυχθεί μεθοδικά».
-Ανρί Μπερξόν-

«Ξέρω από πού κατάγομαι. Ακόρεστος όπως η φλόγα. Αναφλέγομαι και εξαφανίζομαι. Φως γίνεται το καθετί που εγγίζω. Άνθρακες το κάθε τι που αφήνω. Βέβαια είμαι μια φλόγα».
-Φ. Νίτσε-

(Τα αποσπάσματα είναι σε απόδοση Α. Κυριαζόπουλου).

Όπως γνωρίζουμε από τον Διογένη Λαέρτιο, το σύγγραμμα του Ηρακλείτου «Περί Φύσεως» ήταν χωρισμένο σε τρία μέρη: Περί του σύμπαντος, του ανθρωπίνου βίου και το θεολογικό. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες του ιδίου συγγραφέως, ο Διόδοτος χαρακτήρισε το βιβλίο του Ηρακλείτου ως «ακριβή οδηγό για τη στάθμιση του βίου», ενώ άλλοι ως «γνώμονα ηθικής και διάταξης του ενιαίου τρόπου των πάντων». Με βάση αυτά, δεν είναι απόλυτα ορθή η άποψη ότι οι προσωκρατικοί δεν ασχολήθηκαν με τον άνθρωπο. Προκειμένου να προχωρήσουμε στην γνωσιολογία του Ηρακλείτου και να δούμε πως συνδέονται τα παραπάνω μέρη, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τις απόψεις του φιλοσόφου για το τι είναι ψυχή και τη σχέση της με τις αισθήσεις …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…

«Η σκέψη του Ηρακλείτου μοιάζει με την ψυχή του Άμλετ· όλοι την καταλαβαίνουν, αλλά ο καθένας διαφορετικά».
-Spengler-

«Υπάρχει ενοχή, αντίφαση και πόνος σε τούτο τον κόσμο; “Ναι” φωνάζει ο Ηράκλειτος, αλλά μόνο για τον κοντόθωρο, που αντικρίζει τα πράγματα χωριστά, ξεκομμένα. Όχι για τον θεατή του όλου θεό· γι’ αυτόν, όλες οι αντιφερόμενες δυνάμεις βαίνουν προς κάποια αρμονία, αφανή μεν στο κοινό μάτι, φανερή όμως σε όποιον αγκαλιάζει με το βλέμμα του τούτο τον κόσμο, σαν εκείνον τον θεϊκό οφθαλμό».
-Φ. Νίτσε-

«Αποδείχθηκε πως η φύση ολόκληρη βρίσκεται σε άμεση ροή και σε κυκλική πορεία. Έτσι ξαναγυρίσαμε στον τρόπο που έβλεπαν τα πράγματα οι μεγάλοι θεμελιωτές της ελληνικής φιλοσοφίας, στην αντίληψη ότι ολόκληρη η φύση, από το μικρότερο στοιχείο ως το μεγαλύτερο, από το σπυρί της άμμου ως τους ήλιους, από τα πρωτόζωα ως τον άνθρωπο, συνίσταται σε μιαν αδιάκοπη γέννηση και φθορά, σε μίαν αδιάκοπη ροή, σε μίαν ακατάπαυστη κίνηση και αλλαγή».
-Φ. Ένγκελς-

(Τα αποσπάσματα είναι σε απόδοση Α. Κυριαζόπουλου).

Η αρμονία που δεν φαίνεται είναι ισχυρότερη από τη φανερή.
(απόσπασμα 54)

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο, η αρμονία είναι μια, εφόσον όπως είδαμε και θα δούμε και στην συνέχεια «εν το παν». Η σχετική διάκριση σε «φανερή» και «κρυφή», έχει να κάνει από την άποψη του πως γίνεται αυτή κατανοητή. Ο μη φιλοσοφικός νους που δεν έχει ανέβει σε ύψος πνευματικό και δεν έχει εποπτεία των πραγμάτων, αντιλαμβάνεται την αρμονία (αν την αντιλαμβάνεται) μονόπλευρα και στατικά. Σαν μια απλή συνύπαρξη αντιθέτων. Με τρόπο δυϊστικό. Ο φιλοσοφικός νους όμως, επειδή έχει κάνει την υπέρβαση- άρα, είναι αφυπνισμένος, βλέποντας το όλον ως συνεχές χωρίς να το απομονώνει και να το αποσπά από τα επιμέρους, χωρίς να κομματιάζει και να καταλύει την ίδια την ύπαρξη, κατανοεί την αρμονία με τρόπο δυναμικό, ως συμφωνία πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους στοιχείων, τα οποία όμως μετουσιώνονται το ένα στο άλλο. Όπως θα μας πει στο απόσπασμα 10, «Όλα είναι αλληλένδετα. Τα σύνολα και τα μη σύνολα, τα συγκλίνοντα και αποκλίνοντα, η συγχορδία κι η μονωδία. Όλα συνταιριάζονται σε ένα, και από το ένα προέρχονται όλα». «Εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα». Αυτή η δυναμική διαλεκτική σχέση, ο φιλοσοφικός μονισμός που από την μια εναντιώνεται σε κάθε δυισμό και σε κάθε κοντόφθαλμη ματιά που επιδιώκει το χάσμα και το χώρισμα, και από την άλλη αρνείται την στατικότητα και την πλήρη ακινησία, είναι η καρδιά της ίδιας της φύσεως της πραγματικότητας. Για αυτό το λόγο λοιπόν, υπερτερεί η «αφανής» από την «φανερή» αρμονία. Επειδή λειτουργεί ως κριτήριο και μέτρο της ανθρώπινης -όχι απλά γνώσης- αλλά σοφίας. Την πολύ ενδιαφέρουσα ηρακλείτεια διάκριση «γνώσης»-«σοφίας», θα την δούμε προσεχώς …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…