Πάρε-Δώσε

Σε αυτό το δεύτερο μέρος (εδώ, το α’ μέρος), θα δούμε κάποια στοιχεία που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο η Εκκλησία και τα μοναστήρια απέκτησαν τις περιουσίες τους και πως τις διατήρησαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Υπενθυμίζω, ότι η κατοχή ιδιοκτησίας είναι αντίθετη τελείως σε όσα φέρεται να έχει διδάξει ο Ιησούς στους ακολούθους του. Με την σημερινή γλώσσα, στους χριστιανούς. «Πωλήσατε τα υπάρχοντα υμών και δότε ελεημοσύνην» (Κατά Λουκάν, 12: 33). Το «πωλήσατε» είναι στην προστακτική έγκλιση, που σημαίνει ότι πρόκειται περί ρητής εντολής. Όπως και το «δότε». Επίσης, δεν λέει να δώσουν οι χριστιανοί μέρος από τα υπάρχοντά τους, αλλά «τα» υπάρχοντά τους.

Και πώς θα ζήσουν οι πιστοί, ίσως ρωτήσει κάποιος. Ο Ιησούς έχει δώσει πάλι την κατάλληλη διδασκαλία. Διότι στο ίδιο κεφάλαιο, στους προηγούμενους στίχους, φέρεται να ισχυρίζεται: «Κατανοήσατε τους κόρακας ό,τι ου σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν οις ουκ εστίν ταμείον ουδέ αποθήκη και ο θεός τρέφει αυτούς· πόσω μάλλον υμείν διαφέρετε των πετεινών» (στ. 24). Αλλά και στον στίχο 27, αναφέρεται: «κατανοήσατε τα κρίνα πως αυξάνει· ου κοπιά ουδέ νήθει· λέγω δε υμίν ουδέ Σολομών εν πάση τη δόξη αυτού περιεβάλετο ως εν τούτων».

Αυτά, αν κι εκ πρώτης όψεως μοιάζουν παράξενα, συνεχίζοντας την ανάγνωση του ίδιου κεφαλαίου, θα δούμε ότι έχουν κάποια «λογική». Διότι αμέσως μετά, ο Ιησούς προτρέπει τους ακολούθους του να είναι έτοιμοι για την επικείμενη έλευση του «υιού του ανθρώπου» και της βασιλείας (στ. 35-47).

Όλα δένουν σε μία «εσχατολογικού» τύπου ερμηνεία του κόσμου. Οι πιστοί ακόλουθοι οφείλουν να εμπιστευθούν την πρόνοια του Θεού, διότι τελειώνει «η βασιλεία του κακού», και το καλό μέλλει εντός ολίγου να θριαμβεύσει. Ταιριάζει στα πλαίσια του εσχατολογικού κλίματος της εποχής, που παρήγαγε αρκετούς «Μεσσίες». Όταν όμως τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε, η Εκκλησία –που στο μεταξύ απέκτησε οργάνωση και εξουσία για τα οποία ο Ιησούς καθόλου δεν έκανε μνεία, έδωσε διαφορετικές ερμηνείες, και άλλαξε εντελώς το πνεύμα και την ιδεολογία του φερόμενου ιδρυτή της …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Κανένα λοιπόν δεν έχω φοβηθεί τόσο, όσο τους επισκόπους, εκτός από λίγους».
(Ιωάννης «Χρυσόστομος»)

Πρόλογος
Ο όγκος πληροφοριών για το παρόν θέμα είναι κάτι παραπάνω από μεγάλος. Διότι ο Χριστιανισμός επικρατεί εδώ και αιώνες. Πρόθεσή μου δεν είναι να ισοπεδώσω τα πάντα, αλλά ούτε να ισχυριστώ ότι πρόκειται για ελάχιστες περιπτώσεις. Δεν είναι. Πολλοί ήσαν εκείνοι που εκμεταλλεύτηκαν (και εκμεταλλεύονται) την εξουσία, είτε είναι πολιτική είτε θρησκευτική.

Ο τεράστιος όγκος υλικού που υπάρχει, δεν μπορεί να κατατεθεί σε ένα άρθρο. Για αυτόν τον λόγο θα γραφούν δύο άρθρα, χωρίς να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι το θέμα θα καλυφθεί πλήρως. Απλά, θα πάρουμε μια ιδέα.

Σε αυτό το πρώτο, θα μας απασχολήσει το θέμα από εκκλησιαστικής πλευράς. Για αυτό και η κύρια πηγή μας θα είναι τα εκκλησιαστικά κείμενα. Στο δεύτερο, θα δούμε πως απέκτησαν περιουσία η Εκκλησία και τα μοναστήρια επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και πως την διατήρησαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

«Και ουκ έδωκεν Κύριος ο Θεός υμίν καρδίαν ειδέναι και οφθαλμούς βλέπειν και ώτα ακούειν έως της ημέρας ταύτης» (Δευτερονόμιο, 29: 3).

«Καρδία βασιλέως εν χειρί Θεού, ου εάν θέλων νεύση εκεί έκλινεν αυτήν» (Παροιμίες, 21: 1).

«Μη έρει ο πηλός τω κεραμεί τι ποιείς;» (Ησαΐας, 45: 9).

Πρόλογος
Πολλοί μελετούν την Βίβλο ως ένα ενιαίο βιβλίο. Όμως είναι λάθος. Δεν πρόκειται περί ενός αυτοτελούς βιβλίου, αλλά περί 49 ανεξάρτητων βιβλίων, που αργότερα και σταδιακά, έγιναν ένα. Τα επιμέρους αυτά βιβλία είναι γραμμένα από πολλούς διαφορετικούς συγγραφείς, με διαφορετικές ιδέες, που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και περιοχές. Αυτά τα κείμενα στην συνέχεια διασκευάστηκαν, αλλάχτηκαν σε πολλά σημεία, προστέθηκαν και αφαιρέθηκαν στοιχεία. Για αυτόν τον λόγο, υπάρχουν αντίθετες απόψεις, ακόμα και για τα ίδια θέματα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, πως όλα τα θεολογικά αντικρουόμενα ρεύματα εντός του Χριστιανισμού (το ένα αποκαλεί το άλλο “αιρετικό”), τόσο σήμερα όσο και στις απαρχές του, στηρίζουν την διδασκαλία τους στην Βίβλο.

Το θέμα το οποίο θα εξεταστεί στην μικρή αυτή μελέτη, αφορά τον «απόλυτο προορισμό ή προκαθορισμό». Κατά την γνώμη μου, που θα στηριχθεί σε συγκεκριμένα βιβλικά χωρία, η διδασκαλία αυτή υποστηρίζεται από κάποιους συγγραφείς της Βίβλου. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση στον άνθρωπο, ή έστω ότι ακόμα και αν υπάρχει η βούληση, δεν είναι ελεύθερη …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Η ηθική του Ιησού

Το κείμενο αυτό συχνά λέγεται από τους χριστιανούς, ότι είναι το απαύγασμα της ηθικής της χριστιανικής διδασκαλίας.

Θα το δούμε λίγο αναλυτικά, φράση–φράση, ή ομάδες κοινού νοήματος και θα διαπιστώσουμε ότι, όχι μόνο διαφωνεί με άλλα στοιχεία της διδασκαλίας του Ιησού όπως αυτή υποτίθεται υπάρχει στα Ευαγγέλια, αλλά έχει και μέσα της η ίδια αυτή η ομιλία αρκετές αντιφάσεις.

Πρόκειται, υποτίθεται, για μια ομιλία του Ιησού προς το πλήθος των μαθητών και ακολούθων του, σε αδιευκρίνιστο μέρος. Μια ομιλία, που όπως θα διαπιστώσετε από το μέγεθός της, αποκλείεται να ειπώθηκε και να την θυμόταν κάποιος ολόκληρη για να καταγραφεί μερικά χρόνια αργότερα.

Στο σενάριο του Ματθαίου (5:1 – 7:28), αναφέρεται ότι ο Ιησούς αρχικά βρισκόταν “παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας”, μετά ο Ιησούς ανεβαίνει σε ένα όρος, και μόλις τελειώνει η ομιλία μπαίνει στην Καπερναούμ και ακολουθεί το θαύμα με την ίαση του λεπρού και αμέσως μετά το θαύμα με το παιδί του εκατόνταρχου.

Στο σενάριο του Λουκά, που είναι σαφώς μικρότερο (6: 20-42), έγινε σε πεδιάδα και μετά μπαίνει στην Καπερναούμ και γίνεται το θαύμα με τον δούλο του εκατόνταρχου (το παιδί του Ματθαίου υποβιβάστηκε σε δούλο). Για τις αναντιστοιχίες και τις αντιφάσεις των θαυμάτων μπορείτε να δείτε εδώ: Θρησκεία θαυμάτων.

Εδώ όμως θα ασχοληθούμε με την ηθική διδασκαλία του Ιησού και την συγκεκριμένη ομιλία στο αναλυτικό σενάριο του Ματθαίου που υποτίθεται είναι η κορύφωσή της …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Πρόλογος
Στο παρόν άρθρο, θα ασχοληθούμε με το θέμα του πόνου και της δυστυχίας και πως προσπαθεί η χριστιανική θρησκεία να τα συμβιβάσει με την πρόνοια ενός θεού πάνσοφου, αγάπης και παντοδύναμου. Φυσικές καταστροφές, αρρώστιες, πόλεμοι, άνιση κατανομή του πλούτου και κοινωνική αδικία, πείνα, ποδοπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εγκλήματα των εξουσιαστών κατά της ανθρωπότητας, είναι μόνο ένα μέρος των δεινών.

Πόσο δίκιο είχε ο Karlheinz Deschner όταν έγραφε, «Σε όλο τον κόσμο υπάρχει, υπήρχε και θα υπάρχει μια μικρή μειονότητα που κυριαρχεί και μια μεγάλη που κυριαρχείται, μια μικρή κλίκα δόλιων κερδοσκόπων και μια γιγαντιαία στρατιά ταπεινών και περιφρονημένων. [..] Πάντα κυριαρχούσε η λεγόμενη επιδίωξη της ασφάλειας και της εξουσίας, κυριαρχούσε μια μειονότητα, που καταπίεζε την πλειοψηφία, την εκμεταλλευόταν, την άφηνε να σφαγιάζεται… («Η εγκληματική ιστορία του Χριστιανισμού», τ. Α΄, σ. 39).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Unicef, κάθε 3,6 δευτερόλεπτα πεθαίνει κάποιος άνθρωπος από την πείνα. 300 εκατομμύρια παιδιά κοιμούνται νηστικά κάθε βράδυ. 270 εκατομμύρια παιδιά στις ανεπτυγμένες χώρες, δεν έχουν πρόσβαση στην Υγεία. 400 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν καθαρό νερό να πιούν. Κακή υγιεινή και μολυσμένο νερό, προκαλούν τον θάνατο 4 χιλιάδων παιδιών την μέρα. Οξύ πρόβλημα υποσιτισμού στην Ινδία και στην Κίνα· 221 και 142 εκατομμύρια άνθρωποι αντίστοιχα, υποσιτίζονται. Το 30% των νεογέννητων στην Νότια Ασία είναι κάτω του φυσιολογικού βάρους. Κατά το 2016, η τιμή θνησιμότητας νεογέννητων, νηπίων, και κάτω των 5 ετών, ήταν αντιστοίχως 18.6, 30.6, 40.8, ανά 1000 γεννήσεις παγκοσμίως. Το 2016, είχαμε παγκοσμίως 440 χιλιάδες θανάτους από ελονοσία, εκ των οποίων το 70% αφορούσε παιδιά κάτω των 5 ετών, περίπου 800 παιδιά ανά ημέρα. 900 χιλιάδες θάνατοι παιδιών κάτω των 5 ετών από πνευμονία, δηλαδή περίπου 2.5 χιλιάδες παιδιά ανά ημέρα. Η παιδική δουλεία ανέρχεται στο 25% των παιδιών παγκοσμίως, και αφορά ηλικίες 5-17.

Η Βίβλος προτείνει διάφορους λόγους, που όμως δεν καλύπτουν τις παραπάνω περιπτώσεις. Ο κάθε συγγραφέας του κάθε επιμέρους βιβλίου της, έχει διαφορετική γνώμη. Για παράδειγμα, κατά τους προφήτες, τα δεινά επιτρέπονται από τον Θεό, προκειμένου να συνετίσει τον λαό του. Αυτό όμως, δεν εξηγεί γιατί πλήττονται (και) άνθρωποι που δεν δέχονται τον συγκεκριμένο θεό. ή γενικά δεν δέχονται θεότητα. Ή για κρίση. Στην πραγματικότητα, καμία κρίση δεν συμβαίνει στους κύριους υπαίτιους όλων αυτών.

Για τον συγγραφέα του βιβλίου «Δανιήλ», τα δεινά οφείλονται στο ότι στον κόσμο μας κυριαρχούν οι δυνάμεις του κακού. «Σύντομα» όμως ο Θεός θα δώσει ένα τέλος και θα εγκαταστήσει την επίγεια βασιλεία του, όπου οι αγνοί και λυτρωμένοι θα κυβερνούν. Τότε το κακό θα σταματήσει και η δικαιοσύνη θα επικρατήσει για πάντα. Εκ των πραγμάτων, αυτή η εσχατολογική θεώρηση απέτυχε. Για τον συγγραφέα του βιβλίου «Ιώβ», ο Θεός επιτρέπει στις δυνάμεις του κακού να δοκιμάσουν τον δίκαιο Ιώβ, για να αποδειχτεί η αγάπη και η πίστη του Ιώβ στον Θεό. Σαν να μην ξέρει ο Θεός, δηλαδή. Όταν περάσει ο πειρασμός, τότε έρχεται η «αποκατάσταση» σε αυτήν την ζωή. Ένας Θεός που αφήνει τον «Διάβολο» να παίξει με την δυστυχία ενός πιστού ανθρώπου. Πέρα από το παράλογο του πράγματος, ούτε αυτό μπορεί να εξηγήσει τα δεινά.

Θα ασχοληθούμε με το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου «Γένεση», όπου περιγράφεται η λεγόμενη πτώση των «πρωτόπλαστων». Σε αυτό το κεφάλαιο στηρίζεται η πατερική ορθόδοξη θεολογία. Μέσα από την πατερική ερμηνευτική προσέγγιση, προσπαθεί να δικαιολογηθεί θεολογικά το κακό που βλέπουμε γύρω μας. Μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα. Η ερμηνευτική της θεολογίας δεν συμφωνεί με τα ίδια τα κείμενα. Αυτό θα το δούμε αναλυτικά παρακάτω. Κύριες πηγές θα έχουμε το ίδιο το βιβλικό κείμενο με την μετάφραση των Εβδομήκοντα, την Δογματική του Ν. Ματσούκα που συνοψίζει την πατερική γραμμή, και δευτερευόντως θα παραθέσουμε την κριτική του Πορφυρίου και του Ιουλιανού. Όπου υπάρχουν σοβαρές διαφοροποιήσεις στην μετάφραση, θα δούμε και τις άλλες εκδοχές από τα «Εξαπλά» του Ωριγένη …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »