Πάρε-Δώσε

Τα επιχειρήματα υπέρ της ύπαρξης του Θεού συστηματοποιούνταν για αιώνες από τους θεολόγους, ενώ κάποιοι άλλοι, συμπεριλαμβανομένων διάφορων γυρολόγων τής κακώς εννοούμενης «κοινής λογικής», προσέθεσαν και μερικά συμπληρωματικά.

Οι πέντε «αποδείξεις» που διατύπωσε ο Θωμάς Ακινάτης τον 13ο αιώνα δεν αποδεικνύουν τίποτε και είναι εύκολο να καταδειχθεί η κενότητά τους.

Οι πρώτες τρεις, αποτελούν απλώς διαφορετικούς τρόπους για να ειπωθεί το ίδιο πράγμα, άρα μπορούμε να τις εξετάσουμε όλες μαζί. Και οι τρεις περιέχουν την έννοια της άπειρης αναδρομής: H απάντηση σε κάποιο ερώτημα εγείρει ένα πρότερο ερώτημα κ.ο.κ., επ’ άπειρον.

1. Το κινούν ακίνητον. Τίποτε δεν κινείται χωρίς ένα πρότερο κινούν. Αυτό μάς οδηγεί σε μια άπειρη αναδρομή, από την οποία μόνη διέξοδος είναι ο Θεός. Κατ’ ανάγκην, η πρώτη κίνηση προκλήθηκε από κάτι, και αυτό το κάτι το ονομάζουμε «Θεό».

2. Η πρώτη αιτία. Τίποτε δεν προκαλείται από μόνο του. Κάθε αιτιατό έχει ένα πρότερο αίτιο, πράγμα που μας ωθεί ξανά σε αναδρομή. Τούτη πρέπει να τερματιστεί σε μια πρώτη αιτία, την οποία ονομάζουμε «Θεό».

3. Το κοσμολογικό επιχείρημα. Πρέπει να υπήρχε μια εποχή κατά την οποία τα φυσικά πράγματα δεν υφίσταντο. Αφού όμως τα φυσικά πράγματα τώρα υπάρχουν, τότε κάτι μη φυσικό πρέπει να τα δημιούργησε, και αυτό το κάτι το ονομάζουμε «Θεό». …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Κανένα σύστημα δεν μπορεί να επιβιώσει αν δεν έχει μηχανισμούς της αναπαραγωγής του. Ο Χριστιανισμός ως ένα συγκροτημένο επίγειο σύστημα, έχει ασφαλώς ανάγκη των μηχανισμών της αναπαραγωγής του, διότι οι υποτιθέμενες θείες αλήθειες, δεν είναι ικανές από μόνες τους να διαιωνίζονται στη μνήμη του ποιμνίου. Γι’ αυτό, στήθηκε εξ’ αρχής μια καλή μηχανή προσηλυτισμού και κατόπιν ένας μηχανισμός διοικήσεως του ποιμνίου, κάτω από την οργανωμένη ποιμαντορία. Ουδεμία επιχείρηση στον κόσμο και ουδένα πολιτικό σύστημα έχει τόσο οργανωμένη μηχανή αναπαραγωγής του όσο η χριστιανική Εκκλησία, η οποία έχει κατορθώσει επί 1600 χρόνια να κυριαρχεί, παρ’ όλη την υποβίβαση του ανθρώπου σε ποίμνιο.

Ένας εκ των σημαντικότερων μηχανισμών αναπαραγωγής του χριστιανικού κατεστημένου, είναι η κατήχηση των πιστών. Η λέξη «κατήχηση» βγαίνει από το ρήμα «κατηχέω», που σημαίνει «τέρπω διά του ήχου», αλλά αργότερα επεκράτησε να σημαίνει «διδάσκω τα της θρησκείας». Φαίνεται πως οι χριστιανικές αλήθειες «έτερπαν με το άκουσμά τους», γι’ αυτό επελέγει πολύ μεθοδικά η θαυμάσια λέξη «κατήχηση».

Ο ρόλος της κατηχήσεως στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, ήταν παρόμοιος με τη διαφώτιση των κομμουνιστών, οι οποίοι φαίνεται πως διδάχτηκαν από τον χριστιανικό τρόπο επικρατήσεως. Όταν στρατολογούνταν κάποιος καινούργιος, περνούσε από διδασκαλία, βρισκόταν υπό παρακολούθηση για να διαπιστωθεί η ειλικρίνεια του και να αποφεύγεται η προδοσία. (Μ’ αυτό το σκεπτικό είχε διαιρεθεί η εκκλησία σε τρεις χώρους: Στον πρόναο, στον κυρίως ναό και στο ιερό). Κατόπιν, γινόταν δεκτός στην ομάδα διά της συμβολικής πράξεως του βαπτίσματος. Αυτός ο τρόπος ήταν φυσιολογικός για μια οργάνωση που δρούσε στην παρανομία και που σκοπό είχε την ανατροπή της άρχουσας ρωμαϊκής κοινωνίας. Παρόμοιους τρόπους έχουν χρησιμοποιήσει οργανώσεις που, είτε βρίσκονται υπό διωγμό, είτε είναι από τον χαρακτήρα τους μυστικές. Ο υποψήφιος κομμουνιστής λ.χ. περνούσε από διαφώτιση και από πολλές δοκιμασίες και δοκιμές πριν γίνει δεκτός στην κομμουνιστική ομήγυρη και του ανατεθούν έργα και αποστολές. …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Ο χριστιανός, που κήρυσσε από άμβωνος στο παλαιό παρεκκλήσι του σχολείου μου, άφηνε να διαφανεί μια αμυδρή εκτίμηση για τους άθεους. Τουλάχιστον, αυτοί είχαν το θάρρος να παραδέχονται τις πεπλανημένες αντιλήψεις τους. Εκείνους όμως που δεν μπορούσε καθόλου να ανεχτεί ο ιεροκήρυκας, ήταν οι αγνωστικιστές: Σαχλοί αισθηματίες, σαν άνοστος χυλός, νερόβραστοι, αδύναμοι, ξέθωρες φιγούρες που μασούσαν τα λόγια τους. Είχε εν μέρει δίκιο, αλλά για εντελώς λανθασμένους λόγους…

Δεν είναι καθόλου κακό να δηλώνει κανείς αγνωστικιστής, σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία. Αντιθέτως, συνιστά την εύλογη τοποθέτηση. Ο Καρλ Σαγκάν κράτησε υπερήφανα αγνωστικιστική στάση, όταν ρωτήθηκε αν υπάρχει ζωή και αλλού στο Σύμπαν. Αφού αρνήθηκε να δώσει οριστική απάντηση, ο συνομιλητής του τον πίεσε να πει τι ένιωθε βαθιά μέσα του, «στα σωθικά του», και εκείνος τότε είπε την αξέχαστη φράση: «Μα, προσπαθώ να μη σκέπτομαι με τα σωθικά μου. Αλήθεια, δεν είναι κακό να επιφυλαχθεί κανείς να αποφανθεί έως ότου συγκεντρωθούν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία».

Το ζήτημα των εξωγήινων μορφών ζωής παραμένει ανοικτό. Είναι δυνατόν να διατυπωθούν βάσιμα επιχειρήματα και για τις δύο απόψεις, αλλά δεν διαθέτουμε επαρκή στοιχεία ώστε να προχωρήσουμε πιο πέρα από την απόδοση βαθμών πιθανότητας στη μία ή την άλλη. Μια τέτοια αγνωστικιστική στάση είναι η σωστότερη επιλογή, όσον αφορά πολλά επιστημονικά ερωτήματα -όπως, λόγου χάριν, τι προκάλεσε την εξαφάνιση ειδών στο τέλος του Περμίου, την πιο μαζική εξαφάνιση που έχει να επιδείξει η ιστορία των απολιθωμάτων. Η αιτία ίσως ήταν η πτώση κάποιου μετεωρίτη, όπως εκείνου που κατά πάσα πιθανότητα -βάσει των υπαρχουσών ενδείξεων- προκάλεσε τη μεταγενέστερη εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Πολλές άλλες θα μπορούσαν να είναι οι αιτίες -ή και κάποιος συνδυασμός αιτιών. Ο Αγνωστικισμός, σχετικά με τις αιτίες και των δύο προαναφερθεισών μαζικών εξαφανίσεων, θεωρείται εύλογος. Τί θα λέγατε όμως για το ερώτημα της ύπαρξης του Θεού; Θα έπρεπε να είμαστε αγνωστικιστές και σε αυτή την περίπτωση; Πολλοί έχουν απαντήσει οριστικώς ναι, με τέτοια σιγουριά, που δείχνει να προδίδει άλλες διαθέσεις. Έχουν δίκιο; …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Μία θρησκεία διαφέρει από μία κοσμική φιλοσοφία, μεταξύ άλλων, γιατί δίνει εξηγήσεις για τον μετά τον θάνατο κόσμο, υπόσχεται μεταθανάτια ζωή και οι υποσχέσεις αυτές είναι πίστη για πολλούς ανθρώπους. Η Χριστιανισμός πήρε από την Ελλάδα την πλατωνική αντίληψη περί ψυχής, αλλά την μετέτρεψε για να ταιριάζει στην ιουδαϊκή παράδοση. Η ψυχή, κατά τον Πλάτωνα, είναι αυθύπαρκτη και αιώνια και σ’ αυτή τη ζωή αναμιμνήσκεται μέρος της αλήθειας από τον προηγούμενο κόσμο των ιδεών, ενώ για τους χριστιανούς γεννιέται κατά την σύλληψη και δεν έχει καμμιά μνήμη από κανένα βασίλειο ιδεών. Η ψυχή του χριστιανού δεν μπορούσε ποτέ να φτάσει στο ύψος του Θεού και να γίνει θεός, αφού ήταν φτιαγμένοι από διαφορετικές ποιότητες, και ο άνθρωπος παρέμενε αιωνίως δούλος κάτω από το φοβερό σχέδιο τρόμου προς συνετισμό των πιστών. Για τους Έλληνες, η ψυχή μπορούσε, διά ανθρωπίνων ηρωικών πράξεων, να θεοποιηθεί, ο άνθρωπος μπορούσε να γίνει ημίθεος και θεός, διότι, θεοί και άνθρωποι αποτελούντο εκ της ιδίας ουσίας. Πήραν επίσης την ορφική αντίληψη περί του Άδη, που τον θεωρούσε σαν έναν ενδιάμεσο σταθμό της ψυχής μέχρι να ξαναγεννηθεί, και έβαλαν εκεί τους κοιμούμενους νεκρούς, οι οποίοι βρίσκονται σ’ ένα μεταβατικό στάδιο αναμένοντες την νεκρανάσταση. Τέλος δε, τα Ηλύσια Πεδία των αρχαίων μετατράπηκαν σε Παράδεισο και ο Χάρος αντικαταστάθηκε με τον αρχάγγελο Μιχαήλ. Αφού λοιπόν σχημάτισαν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο περί ψυχής με ελληνικά στοιχεία, τα προσάρμοσαν στην ιουδαϊκή κοσμοαντίληψη με προσθήκη νέων χριστιανικών αντιλήψεων.

Ο χρόνος μεταξύ θανάτου και της παρά φύσιν χριστιανικής αναστάσεως, θεωρείται ότι είναι χρόνος αναμονής. Κατ’ αυτούς, η ψυχή, μετά τον χωρισμό της από το σώμα, μεταβαίνει «εις τίνα κατάστασιν αειδή και ασώματον στον Άδη», λέει ο Γρηγόριος Νύσσης. Μη νομίζετε τον Άδη του βασιλείου του Πλούτωνα· πρόκειται για χριστιανικό Άδη. Επειδή η ψυχή είναι ασώματη, ο Άδης δεν είναι τόπος, «διότι αυτή η ψυχή ουδεμίαν ανάγκη έχειν της φύσεως τόποις τισίν εγκατέχεσθαι». Εκεί στον Άδη, πλανώνται λοιπόν οι ψυχές των χριστιανών, αναμένουσες την κρίση, αφού θα έχουν περάσει μια προσωρινή κρίση και ταξινόμηση, ώστε οι άδικοι να τιμωρούνται σε μία προσωρινή Κόλαση και οι δίκαιοι να αμείβονται σ’ έναν προσωρινό Παράδεισο, δηλαδή θα βρίσκονται σε μια προσωρινή ευδαιμονία.

Αυτό βέβαια το ανήκουστο, έχει γίνει πίστη για το χριστεπώνυμο ποίμνιο. Όταν δε το άκουσαν οι Έλληνες από τον Παύλο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, το θεώρησαν σκάνδαλο κατά της νοημοσύνης και προσβολή, και όταν αυτός άρχισε να τους μιλάει για την ανάσταση των νεκρών εισέπραξε τον γέλωτα …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »

Ο Ιωάννης Εφέσου, ήταν μοναχός από την Άμιδα της Άνω Μεσοποταμίας (σημερινό Ντιγιαμπακίρ). Το 542 ονομάστηκε «εντεταλμένος επί των παγανιστών» (super paganos) της Ασίας (δηλαδή της δυτικής Μικράς Ασίας): Καρία, Φρυγία και Λυδία. Λίγο αργότερα, γύρω στο 545, κήρυξε το Ευαγγέλιο στην ορεινή περιοχή γύρω από τις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, κοντά στην Έφεσο και στις ακτές του Αιγαίου. Την εποχή εκείνη, σύμφωνα με τον Αγαθία Σχολαστικό, οι Τράλλεις ήταν μια ακμάζουσα πόλη. Από αυτήν καταγόταν και ο Ανθέμιος, ένας από τους αρχιτέκτονες της Αγίας Σοφίας.

Ο Ιωάννης εκκαθάρισε την ύπαιθρο γύρω από τη μεγάλη πόλη, μια περιοχή που τη χαρακτηρίζει έντονη αντίθεση μεταξύ των βουνών και του πεδινού τοπίου που τα περιβάλλει. Τα όρη και οι πεδιάδες είναι ολωσδιόλου διαφορετικά, όχι μόνο ως προς την τοπογραφία, αλλά και τους φυσικούς πόρους, το κλίμα, ακόμη και τον πληθυσμό. Τα βουνά αυτά υπήρξαν καταφύγιο μιας ομάδας σιιτών (των «ερυθρο-σκούφηδων»), που απομονώθηκαν από τον κυρίαρχο σουνιτικό πληθυσμό εγκατεστημένοι σε απόκρημνα ορεινά χωριά, απ’ όπου οι ξένοι που πλησίαζαν γίνονταν αντιληπτοί από πολύ μεγάλη απόσταση.

Ο ιεροεξεταστής Ιωάννης, εξιστόρησε ο ίδιος την εκστρατεία του …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος »