Πάρε-Δώσε

Οι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος (κοσμικά ονόματα Κωνσταντίνος και Μιχαήλ αντίστοιχα) που τιμώνται σήμερα κι από την ελληνική Εκκλησία ως ισαποστόλοι άγιοι και η μνήμη τους εορτάζεται στις 11 Μαΐου, είναι ευρέως γνωστοί για την δημιουργία του κυριλλικού αλφαβήτου που χρησιμοποιούν οι Σλάβοι και τον εκχριστιανισμό τους. Θεωρούνται δε απ’ τους Έλληνες (καλύτερα, απ’ τους Ρωμιούς) και φορείς διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού στα σλαβικά φύλα, μέσω του εκχριστιανισμού.

Όπως διαπιστώνετε όμως, ο τίτλος του θέματος έχει μερικά ερωτηματικά.

Ας τα πάρουμε ένα-ένα:

1. Βάσει ποιων ιστορικών τεκμηρίων προκύπτει η πεποίθηση και η βεβαιότητα ότι οι δύο αδελφοί ήταν Έλληνες; Γιατί για τους γονείς τους δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτε. Ο πατέρας τους αναφέρεται ως ένας Βυζαντινός αξιωματούχος, αδιευκρίνιστης εθνικότητας, ενώ η μητέρα τους είναι πολύ πιθανό ότι ήταν Σλάβα. Έτσι εξηγείται άλλωστε και το γεγονός της διγλωσσίας των δυο αδελφών. Γνώριζαν πολύ καλά τα σλαβικά, ενώ φυσικά μιλούσαν και τα ελληνικά, τα οποία όμως, ούτως ή άλλως, ήταν η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (ή για να το θέσουμε ορθότερα, της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας). Το γεγονός ότι γεννήθηκαν στην Θεσσαλονίκη, δεν τους κάνει αυτομάτως Έλληνες, καθώς ως γνωστόν, η πόλη δεν κατοικούνταν μόνο από Έλληνες, αλλά αποτελούσε ένα πολυεθνικό μωσαϊκό.

2. Παραβλέποντας το γεγονός, ότι οι Έλληνες ουδέποτε επιδόθηκαν σε διάδοση του πνεύματος και του πολιτισμού τους, μέσω…ιεραποστολών· απ’ την στιγμή που παράλληλα με τον εκχριστιανισμό που επιχείρησαν, είχαν σκοπό οι δύο αδελφοί να διαδώσουν και τον ελληνικό πολιτισμό, γιατί πολύ απλά δεν δίδαξαν στους Σλάβους το ελληνικό αλφάβητο (το οποίο βεβαίως γνώριζαν), το οποίο χρησιμοποιούνταν και στο Βυζάντιο, και του οποίου οι ίδιοι ήταν υπήκοοι; Το ερώτημα γίνεται πιο βασανιστικό, αν λάβουμε υπόψιν μας, ότι το σημερινό κυριλλικό αλφάβητο που χρησιμοποιούν οι σλαβικοί λαοί δεν είναι αυτό που δημιούργησε ο Κύριλλος. Είναι μια παρανόηση που υπάρχει ακόμη και μέχρι τις μέρες μας. Ο Κύριλλος δεν δημιούργησε το κυριλλικό, αλλά το γλαγολιτικό αλφάβητο, το οποίο ουδεμία σχεδόν σχέση έχει με το ελληνικό και ελάχιστη με το κυριλλικό, το οποίο θεωρείται μετεξέλιξή του. Αντιθέτως, το κυριλλικό αλφάβητο (η ονομασία του είναι συμβατική, αν όχι αυθαίρετη), το οποίο στην πραγματικότητα είναι δημιούργημα των Βούλγαρων, έχει αρκετές ομοιότητες με το ελληνικό, την γνώση του οποίου, δεν την αγνοούσαν μέχρι τότε (ο βασιλιάς Κρούμος εξέδιδε τα διατάγματά του στα ελληνικά). Εξ ου και οι ομοιότητες, καθώς τους φαινόταν πολύ πιο οικείο απ΄τα ορνιθοσκαλίσματα του Κύριλλου, τα οποία εγκατέλειψαν πολύ σύντομα (σε λιγότερο από έναν αιώνα). H δημιουργία του κυριλλικού αλφάβητου απ’ τους Βούλγαρους, με βάση το ελληνικό, καταρρίπτει και το αστείο επιχείρημα, ότι το ελληνικό αλφάβητο δεν μπορούσε να αποδώσει όλους τους φθόγγους της σλαβικής γλώσσας. Γιατί ακόμη κι έτσι, θα μπορούσε απλά να γίνει η προσθήκη των ζητούμενων φθόγγων στο υπάρχον ελληνικό αλφάβητο και να παραδοθεί στους Σλάβους.

3. Για ποια διάδοση ελληνικού πολιτισμού και ελληνικού πνεύματος μιλάμε, όταν όλα όσα μετάφρασαν οι Κύριλλος και Μεθόδιος, ήταν καθαρά θρησκευτικού περιεχομένου, όπως η Αγία Γραφή (αυτό το τερατούργημα) και μερικά ακόμη εκκλησιαστικά κείμενα; Μετέφρασαν Όμηρο, Αριστοτέλη, ή Πλάτωνα και το αγνοούμε; Και πως θα μπορούσαν άλλωστε να κάνουν κάτι τέτοιο, απ’ την στιγμή που το Ελληνικό Πνεύμα κυνηγήθηκε ανελέητα από το θεοκρατικό Βυζάντιο και τα αρχαία ελληνικά συγγράμματα αποτελούσαν υλικό για προσάναμμα; Αρκεί να αναφερθεί ένα ακόμη έργο που μετέφρασαν οι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος: «Αγίων ανδρών Βίβλος», το οποίο αποτελεί μια συλλογή κειμένων των «Πατέρων» της Εκκλησίας. Μήπως δεν γνωρίζουμε τι γνώμη είχαν οι «άγιοι Πατέρες» για το ελληνικό πνεύμα και τον ελληνικό πολιτισμό; Ξεχνάμε επίσης, ότι ακόμη και όρος «Έλληνας», ήταν εξοστρακισμένος επί ποινή θανάτου από το ανθελληνικό Βυζάντιο και αντικαταστάθηκε απ’ το «Ρωμιός»; Επομένως τι είδους (ελληνικά) φώτα έδωσαν στους Σλάβους; Απεναντίας, τους βύθισαν κι αυτούς στο σκοτάδι -όπως και τόσους λαούς- της θρησκείας. Και αφού η ελληνική Εκκλησία πιστεύει ότι συντέλεσαν ένα τόσο σημαντικό έργο, γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ να τους αγιοποιήσει; Γιατί μέχρι και τον 19ο αιώνα, οι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, απολάμβαναν γενικής ανυποληψίας, τόσο απ’ την Εκκλησία όσο κι απ’ το Κράτος. Να υποθέσει κανείς ότι αγιοποιήθηκαν και εξυψώθηκαν λόγω εθνικών προβλημάτων με τους γείτονες Σλάβους;

Στην πραγματικότητα, τίποτε αυθόρμητο ή άδολο δεν υπάρχει σ’ αυτή την ιστορία. Η δήθεν διαφώτιση των Σλάβων, δεν ήταν παρά μια απόρροια των τότε πολιτικοστρατιωτικών σκοπιμοτήτων. Οι Σλάβοι (με πρώτους τους Μοραβούς [Μοραβία: Περιοχή πρώην Τσεχοσλοβακίας]) εμφανίστηκαν πρόθυμοι να εκχριστιανιστούν σε αντάλλαγμα παροχής προστασίας από το Βυζάντιο, έναντι των Φράγκων και των άλλων εχθρών (συμπεριλαμβανομένων και των Βούλγαρων) που τους απειλούσαν. Κάτι φυσικά που δεν αρνήθηκε το θεοκρατικό Βυζάντιο διακρίνοντας καθαρά τα όποια ωφέλη, εμποδίζοντας παράλληλα την εξάπλωση της επιρροής του Πάπα.