Πάρε-Δώσε

Το 1990 και μετά από σιωπή μισού αιώνα, η Σοβιετική Ένωση παραδέχεται ότι η σφαγή τού Κατίν, όπου πάνω από 20.000 Πολωνοί εκτελέστηκαν το 1940, αποτελούσε δικό της έργο. Μέχρι τότε, η σοβιετική προπαγάνδα, το έγκλημα αυτό το είχε χρεώσει στους Γερμανούς. Μεταπολεμικά, τέτοιες μορφές αντιναζιστικής προπαγάνδας ήταν κι εξακολουθούν να είναι αρκετά διαδεδομένες. Δεδομένου ότι οι Ναζί ξεκίνησαν το αιματοκύλισμα τής Ευρώπης, ο υπερτονισμός τών εγκλημάτων των, ή και η απόδοση σ’ αυτούς πραγμάτων που δεν είχαν κάνει, δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου η προπαγάνδα ήταν αρκετά χονδροκομμένη.

Μια από τις μορφές προπαγάνδας ήταν και η πλαστογράφηση φωτογραφιών κι ως γνωστόν, μια φωτογραφία χίλιες λέξεις. Η παραποίηση τών φωτογραφίων, επιτυγχάνεται κυρίως με δυο τρόπους:
1. Προσθαφαιρώντας στοιχεία τής φωτογραφίας.
2. Αλλάζοντας την επεξηγηματική επιγραφή (λεζάντα), παραποιώντας έτσι, τόπο, χρόνο, πρωταγωνιστές και πραγματικά γεγονότα.

Τέτοιες φωτογραφίες χρημοποιήθηκαν κατά κύριον λόγον από τρεις πηγές.
1. Την σοβιετική προπαγάνδα, όπου, μεταξύ άλλων προφανών σκοπών, κομμουνιστικά και σταλινικά εγκλήματα καταλογίστηκαν στους Ναζί.
2. Γενικότερα από τις συμμαχικές δυνάμεις (και κυρίως από Αμερικανούς και Βρετανούς), όπου δικά τους εγκλήματα ή διάφορες «παράπλευρες απώλειες», χρεώθηκαν στον λογαριασμό τών Γερμανών.
3. Διάφορα ιδρύματα και φορείς, κατά κύριον λόγον εβραϊκά, με σκοπό να τονίσουν το εβραϊκό «Ολοκαύτωμα», αν και τα θύματα τών Ναζί δεν ήταν μόνο Εβραίοι.

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα…

Είναι κοινός τόπος σήμερα, πως οι ιστορίες περί κατασκευής σαπουνιών από ανθρώπινα πτώματα, είναι καθαρά αποκυήματα τής φαντασίας επαγγελματιών μαρτύρων τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και τής συμμαχικής προπαγάνδας. Παρόμοιες ιστορίες πλάστηκαν και για διάφορα αντικείμενα που έφτιαχναν οι Γερμανοί από ανθρώπινο δέρμα, όπως φωτιστικά, βιβλία, πίνακες ζωγραφικής κ.ά., τα οποία στην πραγματικότητα κατασκευάστηκαν από…δέρμα κατσίκας και άλλων ζώων. Εντύπωση όμως προκάλεσαν τα συρρικνωμένα κεφάλια, που εκτέθηκαν μαζί με τα υπόλοιπα αντικείμενα στο Μπούχενβαλντ το 1945, καθώς και στην Δίκη τής Νυρεμβέργης. Τα συρρικνωμένα κεφάλια, υποτίθεται ότι αποτελούσαν αποτελέσματα μακάβριων πειραμάτων τών Ναζί, σε αιχμαλώτους τών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Στην πραγματικότητα, τα κεφάλια προέρχονταν από την Νότιο Αμερική και βρέθηκαν σε γερμανικό ανθρωπολογικό μουσείο (πιθανότατα στο Βερολίνο). Τα κεφάλια αυτά, όλως μυστηριωδώς, εξαφανίστηκαν μετά την Δίκη τής Νυρεμβέργης…

Αριστερά, ο Χίτλερ εμφανίζεται να περπατά χαμογελαστός ανάμεσα σε πτώματα. Δεξιά η πραγματική φωτογραφία…

Αριστερά, δημοσίευμα σοβιετικής εφημερίδας, με τον διευκρινιστικό τίτλο «Γερμανοί: Οι ληστές τής Βαρσοβίας», εμφανίζει τρεις Γερμανούς να κρατάνε κάποια αντικείμενα, προϊόντα υποτίθεται πλιάτσικου. Δεξιά, η πραγματική φωτογραφία, από την γερμανική εφημερίδα «Berlinen Lokalanzeiger» (9 Ιουνίου 1914), όπου εμφανίζονται οι νικητές μιας…ιπποδρομίας…

Η ακόλουθη φωτογραφία, δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό «American Life», στις 21 Μαΐου 1945. Σύμφωνα με την περιγραφή τού δημοσιεύματος, στην φωτογραφία εμφανίζονται περίπου 3.000 πτώματα, θύματα τών Γερμανών από το στρατόπεδο συγκέντρωσης τού Νορντχάουζεν. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι αυτοί, ήταν «παράπλευρες απώλειες», που προέκυψαν από βομβαρδισμό τών συμμαχικών δυνάμεων.

Η φωτογραφία στα αριστερά, υποτίθεται ότι εμφανίζει στοιβαγμένους Εβραίους σε φορτηγό τρένο, με προορισμό τα στρατόπεδα εξόντωσης (H. Eschwege, Kennzeichen J, Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften, 1981). Δεξιά, η πραγματική φωτογραφία, προέρχεται από το φωτογραφικό αρχείο της Υπηρεσίας τών Γερμανικών Σιδηροδρόμων και εμφανίζει Γερμανούς πρόσφυγες στον σιδηροδρομικό σταθμό τού Αμβούργου, το 1946. Βεβαίως, η μετακίνηση αιχμαλώτων (κι όχι μόνο Εβραίων φυσικά), κατ’ αυτών τον τρόπο από τούς Ναζί, είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Ποιός όμως ο λόγος γι’ αυτόν τον πλεονασμό;….

Η επόμενη φωτογραφία, αν και δεν αλλάζει δραματικά το νόημά της, εν τούτοις προκαλεί κάποια ερωτηματικά η περιγραφική παραποίησή της. Τα εικονιζόμενα πτώματα, εμφανίζονται σαν «θύματα τού Άουσβιτς». Στην πραγματικότητα τα πτώματα είναι θύματα τύφου από το στρατόπεδο συγκέντρωσης τού Μπέρκεν Μπέλζεν…

Οι ακόλουθες φωτογραφίες, εμφανίζουν νεκρούς Εβραίους, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Κλούγκα τής Εσθονίας, πάνω σε σωρό ξύλων, με σκοπό να παραδοθούν στην πυρά. Οι προβληματισμοί που εκθέτουν εδώ οι σκεπτικιστές, είναι ότι τα πτώματα δεν εμφανίζουν το σύμπτωμα τής νεκρικής ακαμψίας κι ότι κάποια απ’ αυτά, εξακολουθούν να φορούν τα…καπέλα τους. Ο προβληματισμός γίνεται πιο βασανιστικός, δεδομένου ότι οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από τούς Σοβιετικούς, υποτίθεται λίγο πριν οι Ναζί προλάβουν να ολοκληρώσουν το έργο τους…

Αριστερά, η αυθεντική φωτογραφία, εξαθλιωμένων αιχμαλώτων τών Ναζί. Δεξιά, παραλλαγή τής ίδιας φωτογραφίας, στην οποία προστίθεται ένας σωρός πτωμάτων, για να δωθεί περισσότερη έμφαση και δραματικότητα…

Στην αριστερή φωτογραφία, Ούγγροι(;) αιχμάλωτοι φτάνουν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης τού Άουσβιτς, τον Μάιο ή τον Ιούνιο τού 1944. Στην δεξιά φωτογραφία, υπάρχει μια «μικρή» προσθήκη: Στο παρασκήνιο φαίνεται να ανεβαίνει καπνός στον ουρανό (υποτίθεται από τούς φούρνους). Η πλαστογραφημένη φωτογραφία, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1999, στην ιστοσελίδα τού ιδρύματος, τού περιώνυμου επιβιώσαντα τού «Ολοκαυτώματος», Σιμόν Βίσενταλ…

Το σκίτσο αριστερά, αποτελεί έμπνευση τού Σιμόν Βίσενταλ και δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του «Μαουτχάουζεν», το 1946. Όπως υποστήριξε ο Βίσενταλ, η εικόνα τού σκίτσου ήταν πραγματική και τού αποτυπώθηκε στο μυαλό, όταν είδε να εκτελούνται αιχμάλωτοι από Γερμανούς φρουρούς ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης, το 1945. Στην πραγματικότητα, η εικόνα που «αποτυπώθηκε» στην μνήμη τού Βίσενταλ, δεν ήταν μία, αλλά τρεις διαφορετικές. Πρόκειται για τρεις διαφορετικές φωτογραφίες (δεξιά), όπου αιχμάλωτοι Γερμανοί στρατιώτες εκτελούνται από Αμερικανούς στρατιώτες, τον Δεκέμβριο τού 1944. Οι φωτογραφίες δημοσιεύθηκαν στο αμερικανικό περιοδικό «Life», to 1946…