Πάρε-Δώσε

«Για πολλά χρόνια απέφευγα να διαβάζω καθετί σχετικό με το ζήτημα της δουλείας, που ήταν πάρα πολύ οδυνηρό για μένα να το σκαλίζω.
Πίστευα επίσης πως θα λυνόταν από μόνο του με την πρόοδο του πολιτισμού και με τη διαφώτιση του κοινού. Όταν όμως, με αφορμή τη νομοθετική πράξη του 1850 (που υποχρέωνε τους πολίτες να καταδιώκουν τους δραπέτες σκλάβους και να βοηθούν στη σύλληψή τους) πληροφορήθηκα με θλίψη και κατάπληξη ότι πολλοί θεωρούσαν καθήκον πατριωτικό κάθε καλού πολίτη και πιστού χριστιανού την κατάδοση ενός πλάσματος που, απλά, αποζητούσε τη λευτεριά και την αξιοπρέπειά του, σκέφτηκα αμέσως πως οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορεί να ήξεραν τι σημαίνει δουλεία. Γιατί, αν ήξεραν, αποκλείεται να αντιμετώπιζαν έτσι αυτό το θέμα. Κι από τη σκέψη μου αυτή ξεπήδησε η ανάγκη να περιγράψω εγώ η ίδια αυτό το πρόβλημα, μʹ όσο το δυνατό πιο ζωντανό, ρεαλιστικό και δραματικό τρόπο. Προσπάθησα λοιπόν να το δώσω με κάθε ειλικρίνεια, τόσο στις καλύτερες όσο και στις χειρότερες στιγμές του. Τα καλά του μπορεί να πέτυχα να τα περιγράψω. Τα κακά του, ωστόσο, αυτά, ω, ούτε στο ελάχιστο δεν τα έδωσα. Είναι αμέτρητα εκείνα που πρέπει να ειπωθούν και να γραφτούν γιʹ αυτά που συμβαίνουν στην κοιλάδα που σκεπάζει η σκιά του θανάτου!».
Χάριετ Μπίτσερ Στόου (Harriet Beecher Stowe)

Η «καλύβα του μπαρμπα-Θωμά», (πρωτότυπος τίτλος στα αγγλικά: Uncle Tom’s Cabin or, Life Among the Lowly) είναι βιβλίο της αμερικανίδας συγγραφέως Χάριετ Μπίτσερ Στόου. Εκδόθηκε το 1852 και είχε σημαντικό αντίκτυπο στην συμπεριφορά απέναντι στους Αφροαμερικανούς και τη δουλεία στις ΗΠΑ. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση το μυθιστόρημα αυτό ενέτεινε τη διαμάχη μεταξύ Αμερικανικού Βορρά και Νότου, η οποία οδήγησε στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Η «καλύβα του μπαρμπα-Θωμά» ήταν το πιο δημοφιλές σε πωλήσεις μυθιστόρημα του 19ου αιώνα (και το δεύτερο πιο δημοφιλές βιβλίο εκείνου του αιώνα μετά τη Βίβλο) και θεωρείται πως συνδαύλισε το αποσχιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1850. Το πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ. Ο αντίκτυπος του βιβλίου ήταν τόσο μεγάλος, ώστε όταν ο Αβραάμ Λίνκολν συνάντησε τη συγγραφέα στην αρχή του Αμερικανικού Εμφυλίου, λέγεται πως της είπε: «Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο».

Η «καλύβα του μπαρμπα‐Θωμά» έχει μεταφραστεί σε 37 γλώσσες κι έχει εξυμνηθεί απʹ τη Γεωργία Σάνδη, το Χάινριχ Χάινε, τον Τολστόι. Στην ίδια την Αμερική το βιβλίο δεν κυκλοφορούσε πουθενά στα μέσα του 20ού αιώνα. Μέχρι που στη δεκαετία του ʹ60 ξανάρχισε ο αγώνας για τα πολιτικά κι ανθρώπινα δικαιώματα στον αμερικάνικο Νότο. Και τότε, με έκπληξη διαπίστωσαν πολλοί πως τα πάθη και τις περιπέτειες του μπαρμπα‐Θωμά, της Ελίζας και της μικρής Εύας δεν τις είχαν διαβάσει ποτέ. Κι ούτε ήξεραν πόσο πραγματικά σκληρός ήταν ο Σάιμον Λεγκρί.

Θέμα του βιβλίου, είναι η ιστορία ενός σκλάβου, που ζει σ’ ένα μεγάλο αγρόκτημα, ευτυχισμένος με την οικογένειά του. Όταν ο κύριός του αναγκάζεται να τον πουλήσει ο μπαρμπα-Θωμάς πέφτει στα χέρια ενός σκληρού και ρατσιστή αφέντη, όπου και πεθαίνει καρτερικά.

Η ίδια η συγγραφέας έχει δηλώσει πως, μεμονωμένα, τα περιστατικά που περιγράφει, είναι αυθεντικά και έχουν συμβεί είτε μπροστά στην ίδια είτε σε φίλους της. Αν λοιπόν όλοι αυτοί οι καλόβολοι άνθρωποι που μιλάνε κοροϊδευτικά για τους «μπαρμπα‐Θωμάδες» γνώριζαν στʹ αλήθεια για ποιο πράγμα μιλάνε, τότε πολλά από τα σημερινά προβλήματα που γεννάει η καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο δε θα υπήρχαν.

Λήψη αρχείου (8,5 MB)