Πάρε-Δώσε

«Στο βιβλίο αυτό βρίσκαμε επί τέλους την αλήθεια για την καταστροφή της Σμύρνης και για τη σφαγή μεγάλου μέρους απ’ τους κατοίκους της, γραμμένη από έναν αυτόπτη μάρτυρα. Ο συγγραφέας των σελίδων πού ακολουθούν, είναι ευτυχώς ένας άνθρωπος πού δεν εμποδίζεται να ειπεί, ό,τι ξέρει, από πολιτικούς λόγους η από οποιαδήποτε επίδραση φόβου η συμφέροντος. Δίνει ολόκληρη τη διήγηση του αγρίου αφανισμού του Χριστιανικού πληθυσμού σε όλη την έκταση και το πλάτος της Παλαιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μ’ ένα σαφή και πειστικό τρόπο. Το ότι είκοσι αιώνες μετά Χριστόν μπόρεσε ένας μικρός και οπισθοδρομικός λαός, όπως οι Τούρκοι, να διαπράξει τέτοια εγκλήματα εναντίον του πολιτισμού και της προόδου του κόσμου, είναι ένα ζήτημα πού θα έπρεπε να κάμει όλους τους ευσυνείδητους λαούς να σταθούν και να σκεφτούν ο συγγραφέας όμως δείχνει με αναντίρρητο τρόπο ότι τα εγκλήματα αυτά διαπράχθηκαν χωρίς αντίσταση εκ μέρους οιουδήποτε χριστιανικού έθνους και ότι η τελευταία εκείνη φρικτή σκηνή στη Σμύρνη εκτελέστηκε σε απόσταση ολίγων μέτρων από ένα ισχυρότατο συμμαχικό και αμερικανικό στόλο.

Εκωφεύσαμε στις απελπισμένες κραυγές για βοήθεια των Χριστιανών πού πεθαίνανε, αν και ξέραμε καλά πώς η Αμερική ήταν η μοναδική ελπίδα τους, και τώρα είναι φανερό πώς υπάρχει στη χώρα μας μια τάση πού ολοένα μεγαλώνει, να συγκαλύψουμε τα εγκλήματα των Τούρκων και να τους δώσουμε συγχωροχάρτι γι’ αυτά, για να επιτύχουμε υλικά οφέλη απ’ αυτούς. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι αυτό δεν πρέπει να γίνει, εφόσον οι Τούρκοι έδειξαν τόσο μεγάλη περιφρόνηση σε κάθε ανθρωπισμό πού δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει και η αλήθεια είναι ολοφάνερη. Έχει τη γνώμη πώς τα υψηλά Ιδανικά είναι ανώτερα από το πετρέλαιο και απ’ τους σιδηροδρόμους και πώς οι Τούρκοι δεν θα έπρεπε να γίνουν δεκτοί στην κοινωνία των έντιμων εθνών, ωσότου δείξουν ειλικρινή μετάνοια για τα εγκλήματα τους.

Η συναδέλφωση μαζί τους με οιουσδήποτε άλλους ορούς δημιουργεί την υποψία μικροπρέπειας αλλά και συνενοχής. Απ’ τη θαρραλέα παρρησία αυτού του βιβλίου γίνεται φανερό στον αναγνώστη ότι χρειαζόταν μεγάλο θάρρος για να γραφεί, και ότι εκείνος πού το έγραψε δεν ήταν δυνατό να έχει κανένα άλλο κίνητρο απ’ την επιθυμία να κάμει γνωστή την αλήθεια επάνω σε ζητήματα πού έχουν τεράστια σημασία για τον κόσμο να τα μάθει».
James W. Gerard

«Έχουν γραφεί πολλά βιβλία και εκατοντάδες άρθρα σχετικά με τη σημασία και τα αίτια της Μικρασιατικής καταστροφής. Εκείνος όμως πού έγραψε το πιο εμπεριστατωμένο και στηριγμένο σε αυθεντικές πηγές βιβλίο σχετικά με το ζήτημα αυτό, είναι ο Αμερικανός διπλωμάτης και συγγραφεύς Τζορτζ Χόρτον (George Horton), πού έζησε στο δεύτερο ήμισυ του 19ου και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και υπηρέτησε επί πολλά χρόνια σαν Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη και στη Σμύρνη. Το βιβλίο αυτό δημοσιεύθηκε στα Αγγλικά το 1925 και έχει τον τίτλο «The blight of Asia» (Η κατάρα της Ασίας, ή η μάστιγα της Ασίας), με τον όποιο ο συγγραφεύς χαρακτηρίζει την τουρκική φυλή και τις αφάνταστες καταστροφές, πού η φυλή αυτή προξένησε, αφού εμφανίσθηκε στο προσκήνιο της ιστορίας, σε όλη την ανθρωπότητα και προ πάντων στους χριστιανικούς λαούς. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφεύς, με απόλυτη αντικειμενικότητα, παρρησία και σθένος περιγράφει και αποδεικνύει με ατράνταχτα επιχειρήματα και με βάση τα ιστορικά γεγονότα 4 κυρίως πράγματα:
1) Τη θαυμαστή ικανότητα του ελληνικού έθνους να δημιουργεί πολιτισμούς.
2) Τα βάρβαρα ένστικτα και τη φοβερή ικανότητα της τουρκικής φυλής να καταστρέφει πολιτισμούς και να εξοντώνει τα έθνη πού τους δημιούργησαν.
3) Τα βαθύτερα αίτια της νίκης του Μουσταφά Κεμάλ στη Μικρά Ασία.
4) Τη βαρύτατη ευθύνη ορισμένων Μεγάλων Δυνάμεων της Δύσεως σχετικά με την κοσμοϊστορική μεταβολή πού είχε σαν αποτέλεσμα η νίκη αυτή επί της φυλετικής συνθέσεως των πληθυσμών πού κατοικούσαν επί δεκάδες αιώνων στο χώρο της Βυζαντινής και αργότερα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στο ίδιο βιβλίο ο Τζορτζ Χόρτον αναλύει με θαυμαστό τρόπο τα στοιχεία και την ουσία των δύο θρησκειών, του Χριστιανισμού και του Ισλαμισμού και τονίζει την βασική αντίθεση μεταξύ των από άποψη κοσμοθεωριακή, φιλοσοφική και ηθική και την αντίστοιχη επίδραση επάνω στην πολιτιστική εξέλιξη των λαών πού δέχθηκαν τη μία η την άλλη απ’ τις δυο αυτές θρησκείες».
Ο μεταφραστής Γ.Λ. Τσελίκας.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι λόγου του ότι η σύζυγος του Χόρτον ήταν Ελληνίδα κι ως εκ τούτου θα μπορούσε βασίμως να ισχυριστεί κάποιος, ότι ο συγγραφέας του βιβλίου μεροληπτεί επηρεαζόμενος συναισθηματικά, ο Χόρτον, αν και είναι διάχυτη η χριστιανική επιρροή πάνω του, προσπαθεί να αποφύγει αυτόν τον σκόπελο, παραθέτοντας κατά κύριον λόγον μαρτυρίες τρίτων κι όχι μόνο δικές του.