Νεο-απολογητές κατά Πλάτωνος (Μέρος Β’)
09/02/2024 | 230 εμφανίσεις | Σχολιασμός
(Διαβάστε το πρώτο μέρος εδώ)… Ο δεύτερος λόγος για την στρεβλή εντύπωση περί των θεών, οφείλεται στο γεγονός ότι άρχισε να υπάρχει η τάση ερμηνείας του κόσμου από την φυσική-υλική πλευρά του. Είναι οι καλούμενοι φυσικοί ή προσωκρατικοί φιλόσοφοι, που ήκμασαν μεταξύ 6ου και 5ου αιώνος πλην. Πρέπει όμως και εδώ να ειπωθούν κάποια πράγματα για να προλάβουμε παρεξηγήσεις.
Όπως γράφει ο καθηγητής Θεόφιλος Βέικος, «Είναι λάθος να φανταζόμαστε τη φιλοσοφία να αναδύεται ξαφνικά σαν ένας φωτεινός κόσμος του λόγου μέσα από τον κόσμο του ζοφερού μύθου. Δεν είναι δυνατό κανένα πέρασμα από τον καθαρό μύθο στον καθαρό λόγο. Από τον Παρμενίδη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη ως τον Λοκ και τον Βιτγκενστάιν, ο μύθος εξακολουθεί να λειτουργεί μέσα στην ορθολογική σκέψη» («Προσωκρατικοί», σ. 16). Δεν πρόκειται για κάποια δήθεν σύγκρουση, ανάμεσα σε δύο πεδία που διαφέρουν μεταξύ τους ριζικά και που χωρίζονται από ανυπέρβλητες αβύσσους. Αντιθέτως, πρόκειται για μια ενότητα συγκροτημένης σκέψης που διαφέρει μόνο στον τρόπο προσέγγισης και έκφρασης. Ο μύθος λειτουργεί με εργαλείο του το σύμβολο. Αυτό είναι σε θέση να συμβάλει/ να ενώσει το αόρατο με το ορατό. Με άλλα λόγια, τις αόρατες και αμετάβλητες αρχές (μεταφυσική) με το αισθητό και μεταβαλλόμενο (φυσική). Ο ορθολογισμός λειτουργεί με την νοητική επεξεργασία των δεδομένων που του δίνουν οι αισθήσεις. Ποτέ οι προσωκρατικοί δεν αρνήθηκαν τη μεταφυσική επειδή ασχολήθηκαν με την γένεση και ανάπτυξη των πραγμάτων, με την πράξη του «φύναι» (εξ ου «φυσικοί φιλόσοφοι»). Ίσα-ίσα, που θεωρούν ότι οι πρώτες αρχές βρίσκονται ακριβώς πίσω από το γίγνεσθαι, και σε αυτό προσπαθούν να καταλήξουν. Όπως πάλι σημειώνεται: «η σχέση μύθου και ορθολογικής σκέψης δεν είναι αντίθεση πλάνης και αλήθειας, όπως διδάσκει ο θετικισμός. Με τα λόγια του Descombes, “ο μύθος δεν είναι ένα τραύλισμα της επιστήμης, όπως διατείνεται η θεωρία του συνεχούς της ιστορίας των επιστημών. […] Ο μύθος βρίσκεται στο εσωτερικό της επιστήμης”. Ο Descombes προτείνει μια αναθεώρηση της έννοιας του λόγου. “Δεν είναι αλήθεια”, παρατηρεί, “πως στην αρχαία Ελλάδα, με μια νικηφόρα επιστημονική τομή, ο λόγος θριάμβευσε επί του μύθου όπως και η κοινή λογική θριαμβεύει επί του παραληρήματος”» (ο. π. σ. 16-18). Η σχέση λοιπόν μύθου και λόγου είναι μια σχέση δυναμική και διαλεκτική, αλληλοσυμπληρωματική, όπου το ένα στοιχείο εμπεριέχεται στο άλλο …
Ανάγνωση ολόκληρου του θέματος…